گوش دادن به کتابی که بلند خوانی می‌شود، می‌تواند یکی از باارزش‌ترین و لذت بخش ترین تجربه‌های کسانی باشد که کار خواندن و نوشتن برای کودکان را آغاز کرده‌اند. بلند خوانی باید بخشی از زندگی روزمره کودک باشد. وقت قصه – وقت دور هم جمع شدن و وقت بلند خوانی، فرصت‌هایی برای الگو سازی شیوه‌های خوب خواندن و فکر کردن هستند و سبب می‌شوند تا شاگردان جوان با انبوه گوناگونی از کتاب‌ها آشنا شوند.
وقتی این آشنایی همراه با بحث‌های پشتیبان و جذاب باشد، کودکان خواهند توانست دیدگاهشان را در مورد دنیا گسترش، و مهارت‌های بنیادین تفکر نقادانه را در خود پرورش دهند.
در زیر چند پیشنهاد سودمند را می‌خوانید که به شما کمک خواهند کرد تا بیش‌ترین استفاده را از زمان بلند خوانی داشته باشید:
وقت کافی برای هر جلسه در نظر بگیرید (۱۵ - ۲۰ دقیقه)
- لازم است وقت کافی به خود و کودکان بدهید تا بلند بخوانید، لذت ببرید و در مورد داستان، شعر یا متن بحث کنید.
- داستان‌ها و متن‌هایی را انتخاب کنید که با علاقه و تجربه‌های کودکان همخوانی داشته باشند.
- برای کودکان خیلی کوچک یا کتاب خوان‌های نوپا، کتاب‌هایی با تصویرهای واضح، طرح داستان قوی، شخصیت‌های جالب و زبانی هیجان انگیز انتخاب کنید. کتاب‌های فکاهی و قابل پیش بینی، به ویژه در این زمینه عالی خواهند بود.
- کتاب را پیش از خواندن با گروه مرور کنید تا برای پرسش‌ها و واکنش‌ها آمادگی داشته باشید.
- پیش از خواندن، کتاب را تمرین کنید تا بدانید کجاها باید برای تاکید مکث کنید و کجاها باید از کودکان پرسش، پیش بینی، و واکنش بخواهید.
کتاب را به گروه معرفی کنید
به تصویرهای روی جلد، عنوان کتاب و نویسنده اشاره کنید. از کودکان بخواهید حدس بزنند کتاب در مورد چیست؟ و در مورد این که چگونه کتاب ممکن است به تجربه‌های شخصی آن‌ها یا کتاب‌های دیگری که خوانده یا شنیده‌اند، مرتبط باشد، گفت و گو کنید. همچنین می‌توانید توضیح کوتاهی در مورد این که چرا آن کتاب را برای خواندن انتخاب کرده‌اید، بدهید.
"این داستان پسری است که به سفری عجیب می‌رود. این داستان را انتخاب کردم، چون شما به تازگی از یک سفر برگشته‌اید." یا "این داستانی است دربارهٔ دوستی ویژه ای بین یک موش و نهنگ. من چندین بار این داستان را خوانده‌ام. می‌خواستم ببینم شما در موردش چه فکر می‌کنید."
با شور و حال بخوانید
- بگذارید صدایتان لحن داستان یا ویژگی‌های شخصیت‌ها را نشان دهد. تند نخوانید. سرعت خواندن را تغییر دهید تا بتوانید در جایی که لازم است، برای تاکید مکث کنید. به کودکان فرصت دهید تا در مورد آنچه در داستان در حال رخ دادن است یا آنچه ممکن است پس از آن اتفاق بیفتد، فکر کنند.
- به کودکان فرصت دهید تا در طول خواندن واکنش نشان دهند.
- به کودکان فرصت دهید تا هم‌زمان با خواندن شما تصویرها را تماشا کنند، نظر دهند و در مورد داستان بپرسند.
کودکان را به حدس زدن تشویق کنید
از کودکان بپرسید فکر می‌کنند بعدش چه اتفاقی خواهد افتاد؟ به آن‌ها کمک کنید تا حدسشان را هم‌زمان با کشف شدن داستان، تأیید یا اصلاح کنند. سعی کنید به ایده‌ها و تعبیرهای گوناگون احترام بگذارید نه تنها به آن‌هایی که "درست" هستند. به جای رد یا پذیرش نظرهای درست یا نادرست، از اصطلاحاتی مانند " این هم ممکن است. بگذار ببینیم نویسنده توی ذهنش چیه." یا " ایده جالبیه. چطور به ذهنت رسید؟" به کار ببرید.
به مخاطبتان دقت کنید
به حالت‌ها و زبان بدن کودکان توجه کنید. به نشانه‌های بی حوصلگی و گیجی در آن‌ها دقت داشته باشید. ممکن است لازم باشد که در جلسه بعد ادامه بدهید.
در پایان داستان، زمانی را به واکنش‌های کودکان اختصاص دهید
- پرسش‌هایی با پایان باز که جواب درست و غلط یا بله و خیر نداشته باشند، بکنید. به عنوان نمونه از کودک بپرسید چه چیز داستان رادوست داشت یا دوست نداشت و چرا؟ یا در مورد شخصیت‌های داستان چه فکر می‌کند؟ یا چگونه مشکل داستان حل شد؟ ببینید آیا با داستانی که خوانده‌اید، کتاب یا کتاب‌های دیگری که خوانده یا شنیده‌اند، تجربه ای شخصی را به یاد آورده‌اند؟
- به قسمت‌هایی از داستان که مورد توجه شما قرار گرفته یا خیلی دوست داشته‌اید، اشاره کنید.
- الگوهای زبانی ویژه یا اصطلاحات و قسمت‌هایی از متن را که سبب شد شما چیزی را احساس یا در ذهن مجسم کنید، به کودکان نشان دهید. از کودکان بپرسید آیا بخش‌هایی از کتاب بوده که آن‌ها در موردش تجربه مشابهی داشته باشند؟
- به یاد داشته باشید که برای بعضی از کودکان گوش دادن به داستان تجربه ای جدید است.
- بعضی کودکان عادت ندارند کتاب برایشان خوانده شود. بنابراین، نیاز دارند که این توانایی و علاقه را در خود پرورش دهند. با داستان‌های کوتاه و جالب که تصویرهای تأثیر گذار دارند، آغاز کنید. گاهی به کودکان پرجنب و جوش اجازه دهید در حال گوش دادن، با خمیر بازی کار کنند یا نقاشی بکشند. به واکنش‌های کودکان و زبان بدن آن‌ها توجه داشته باشید.
کودکان را تشویق کنید در مورد داستان بحث کنند
از کودکان بپرسید چه ماجراهایی (در داستان) در حال رخ دادن است و آن‌ها را تشویق کنید حدس بزنند بعد چه اتفاقی خواهد افتاد. دقت کنید که بحث را به آزمون تبدیل نکنید.
مهم تر از همه: از خواندنتان لذت ببرید!
برای مطالعه بیشتر کتاب «به فرزندتان کمک کنید کتاب‌خوان شود! » تهیه کنید
مقالات مرتبط با این موضوع:
