نقی سلیمانی

نقی سلیمانی (زاده ۱۳۴۰) رمان‌نویس، طنز‌نویس، نویسنده داستان‌های کوتاه، منتقد و پژوهشگر ادبیات داستانی و زندگی نامه‌نویس

نقی سلیمانی زاده ۱۳۴۰ در تهران، در مصاحبه ای می‌گوید: «تقریباً تمام دوران کودکی‌ام در اطراف پارک شهر تهران گذشت. پارک شهر با آن درخت‌های عظیم و سر به فلک کشیده‌اش و نسیم خُنکش که بر همه کوچه‌ها و خیابان‌های اطراف، کم و بیش می‌وزید. بر سنگلج، خیابان ابوسعید، میدان حسن آباد، خیابان امیریه، و کوچه درختی که همان حول و حوش ها بود.» پدرش کارگری ساده بود و سلیمانی که در کودکی و نوجوانی به شدت به کتاب خوانی علاقه داشت، از راه کرایه کردن کتاب، به کتابخوانی رو آورد.

او می‌گوید: «مردی را یادم می‌آید که دکانی داشت قد یک زیر پله و کتاب کرایه می‌داد. مردِ چاق و خنده رویی بود. با هیکلی مثل یک خُمره. با موهایی سیخ سیخ و بیشتر وقت‌ها لباس خاکستری می‌پوشید. من در واقع دو تا مدرسه داشتم که یکی همین «مدرسه ده وجبی» بود که آن مرد خنده رو، و کتاب‌هایش پدید آورده بود. و ما، یعنی من و برادرم محسن، از کتاب‌هایش بهره می‌بردیم. آن روزها من هنوز به مدرسه نرفته بودم، پول‌هایم را جمع می‌کردم و به برادرم محسن می‌دادم تا کتاب کرایه کند و برای من بخواند و یا از آن برایم تعریف کند.» اولین داستان سلیمانی در مجله پیام شادی حدود سال ۵۵ و چندسال بعد اولین کتابش با نام «همسفران باد» منتشر شد. حدود سی و یک اثر از او برای نوجوانان، کودکان و بزرگسالان در زمینه «رمان»، «داستان کوتاه»، «داستان طنز»، «نقد ادبی»، «زندگی نامه»، «تحقیق و پژوهش» منتشر شده است، که بیشتر آن‌ها با نگاهی اجتماعی نوشته شده‌اند. سلیمانی حتی رمان پیامبر را با رویکردی اجتماعی نوشته است. بیشتر آثار او مورد استقبال منتقدان و خوانندگان واقع شده و به چاپ هفتم، پنجم و چهارم رسیده و نیز به جوایزی دست یافته است.

 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ۲۵ تیر ماه ۱۳۸۷ به سلیمانی نشان درجه دو هنری در زمینه ادبیات داستانی اعطا کرد.

آثار نقی سلیمانی:

داستان کوتاه

• وقتی که ماه ریفی از خربزه خیال بود، انتشارات سروش، ۱۳۷۰
• گلدان پشت پنجره، نشر نی و سروش، ۱۳۶۹ و چاپ سوم ۱۳۸۲، (کتاب برگزیده نویسندگان در کتاب سال مجله سروش نوجوان ۱۳۷۰)
• جناب سیب منتظر نیوتن بود، انتشارات زلال، ۱۳۷۴
• افسانه نو، سروش، ۱۳۷۶
• زمین مثل دانه انگور بود، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان
• خُل بازی‌های خلبان اتوبوس هوایی، انتشارات فرهنگ گستر، ۱۳۸۰ (برنده لوح زرین و دیپلم افتخار از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به عنوان بهترین داستان سال، نوجوانان نیز این داستان را در نظر خواهی سالیانه مجله سروش نوجوان، به عنوان بهترین داستان سال ۱۳۷۹ انتخاب کردند.)
• آنی، گزینه داستان‌های کوتاه / فرهنگ گستر، ۱۳۸۲ (آنی به عنوان بهترین داستان سال به انتخاب خوانندگان مجله سروش نوجوان و نیز در میان تمام مطالب)
• برادر (داستان‌هایی از زندگی محمد (ص) و علی (ع))، سروش، چاپ ۱۳۸۷

رمان‌های نقی سلیمانی

• دایره‌های کبود، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۸ (برگزیده نویسندگان در کتاب سال مجله سروش نوجوان ۱۳۶۹)
• کارآگاه بچه‌ها (رمان چهار جلدی)، انتشارات قدیانی و فرهنگ گستر، ۱۳۷۷ و ۱۳۸۰، (داستان سال برگزیده از سوی نوجوانان در زمان انتشار در مجله سروش نوجوان)
• پیامبر (رمان ۹ جلدی)، به نشر، ۱۳۸۴ ـ ۱۳۹۶، (برنده لوح زرین و دیپلم افتخار از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، برنده جشنواره قصه‌های قرآنی در بخش رمان نوجوان، برگزیده کتاب سال جشواره شهید حبیب غنی پور به خاطر تحقیق گسترده و پژوهش عمیق برای نگارش رمان، برنده بهترین کتاب در جشواره کتاب سال مجله سلام بچه‌ها به خاطر تحقیق جامع و پرداخت خوب و لطیف، تقدیر شده در سومین دوره جشنواره خاتم)
• دیوانه وار (یا: دایی جان! سگ به ژاپنی چه می‌شود)، نشر افق، ۱۳۹۳

داستان‌های کودکان نقی سلیمانی

• همسفران باد، انتشارات مرتضوی ۱۳۵۹، (نایاب)
• سعید و روزنامه، انتشارات پیام آزادی، ۱۳۶۰
• شاه کوچک، انتشارات حوزه اندیشه و هنر اسلامی ۱۳۶۱، چاپ هشتم ۱۳ (فیلمی هم از روی این کتاب با همین نام، توسط رسول ملاقلی پور ساخته شده است)

داستان‌های طنز برای کودکان

• مواظب بند کفش‌هایتان باشید، فرهنگ گستر و سروش، ۱۳۸۰
• قلب بابا توی جورابش است، امیر کبیر، ۱۳۸۸

نقد

• نقطه‌های طلایی (در نقد و شناخت قله‌های ادبیات نوجوانان شازده کوچولو و پینوکیو)، نشر گل، ۱۳۷۰

تحقیق و پژوهش

• آشنایی با استادان داستان، کتاب اول: لئو تولستوی، نشر رویش، ۱۳۷۰
• آشنایی با استادان داستان، کتاب دوم: داستایفسکی، رویش، ۱۳۷۵
• گذرنامه روح من (داستان لحظه‌های ناب و دردناک زندگی هنرمندان و روشنفکران جهان و دیدگاه‌های هنری و انسانی آن‌ها)، نشر پیدایش، ۱۳۸۱

زندگی نامه

• حافظ، سروش، ۱۳۹۰
• مارک توین (آشنایی با استادان طنز)، سروش، ۱۳۹۰
• دریا اسب من شده است (زندگی شمس تبریزی، پیر و مرشد مولانا)، کتاب بنفشه وابسته به انتشارات قدیانی، ۱۳۸۸
• دهخدا، انتشارات مدرسه، ۱۳۹۶

مقالات

• حس تناسب، (برنده دو دیپلم افتخار در جشنواره مطبوعات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ۱۳۸۲ برای مقاله «خنده چراغ ماست» و «هزار توی شخصیت‌ها» انتشار یافته در سروش نوجوان)

قصه‌هایی برای کودکان

• قصه‌های پیامبر و فرزندانش، (مجموعه پنج جلدی)، امیرکبیر، ۱۳۹۴ (برنده تقدیر نامه و جایزه منتخب در چهاردهمین جشنواره کتاب رشد ویژه کتاب‌های قرآنی، برگزیده دومین دوره جایزه کتاب سال عاشورا)
• قصه‌هایی که پیامبر گفت، امیرکبیر، ۱۳۹۳

قصه و نقد قصه

• خوابگردی با یازده گرگ، (قصه یوسف به روایت قرآن به شیوه متن اصلی ـ گفت و گو محور، دراماتیک و نمایشی ـ همراه با نقد قصه یوسف)، به نشر

داستان‌ها و طنزها برای بزرگسالان

• همه نوع تعمیرات دماغ پذیرفته می‌شود، نشر نیلوفر، ۱۳۸۷