ادبیات کودک در دهههای اخیر تنها به روایت قصههای سرگرمکننده بسنده نکرده است. بسیاری از نویسندگان کوشیدهاند تا موضوعات بزرگ و پیچیدهای همچون هویت، باور، مالکیت، ترس و دوستی را به زبان کودکانه بیان کنند. در این میان، درو دیوالت با مجموعه «ماجراهای میمون و کیک» جایگاه ویژهای دارد. این مجموعه سه جلدی در ظاهر گفتوگویی ساده میان دو شخصیت عجیب – یک میمون و یک تکه کیک – است، اما در باطن لایههایی از طنز، فلسفی، روانشناسی کودک و آموزش مهارتهای اجتماعی را در خود جای داده است. سبک دیوالت ترکیبی از شوخی، گفتوگوهای کوتاه و طرح پرسشهای بزرگ در داستانهای ساده است. او معتقد است که کودکان حق دارند در مواجهه با جهان پرسشگر باشند و داستانها باید فضایی برای این پرسشگری ایجاد کنند. اولیور تالک تصویرگر فرانسوی مجموعه هم به خاطر سادگی خطوط، رنگهای روشن و شاد و توانایی در نشان دادن احساسات چهرهها شناخته میشود. در این کتابها تصویرها همزمان کودکانه و عمیقاند؛ بهگونهای که حتی بزرگسالان نیز میتوانند از ظرافتهای بصری آن لذت ببرند.
در کتاب «توی جعبه چیه؟» میمون جعبهای در دست دارد و ادعا میکند که داخل آن یک گربه است. کیک شک میکند و میگوید شاید چیز دیگری داخل آن باشد، حتی یک دایناسور! آنها بحث میکنند که چگونه میتوان فهمید حقیقت چیست. آیا باید در جعبه را باز کنند؟ اگر باز کنند، آیا جادو از بین نمیرود؟ این داستان دربارهی واقعیت و باور است. بچهها میآموزند که دیدن همیشه شرط کافی برای باور نیست. و خیال میتواند بهاندازهی تجربهی عینی ارزشمند باشد و پرسشگری مهمتر از رسیدن به پاسخ قطعی است. دیوالت داستان را بهگونهای تمام میکند که هیچ پاسخ نهایی داده نشود. تصویر پایانی، که گربهای روی دایناسور نشسته، نوعی بازی ذهنی است: شاید هر دو درست باشد، هم خیال میمون و هم خیال کیک و شاید هم هیچکدام!
خرید کتاب با موضوع روانشناسی کودک و نوجوان
این کتاب فرصتی است تا والدین و مربیان با کودکان دربارهی پرسشهای بنیادین گفتوگو کنند: آیا همهچیز را باید ببینیم تا باور کنیم؟ اگر چیزی را نبینیم، یعنی وجود ندارد؟ این گفتوگوها مهارت تفکر نقادانه را در کودکان پرورش میدهد.
در «این قلعه منه!» میمون با بالشها و جعبهها قلعهای میسازد و اصرار دارد که این قلعه فقط برای خودش است. کیک میخواهد وارد قلعه شود، اما میمون اجازه نمیدهد. آنها در نهایت درمییابند که اگر قلعه را با هم به اشتراک بگذارند، لذت بازی بیشتر خواهد شد. موضوع محوری این جلد مالکیت در برابر همکاری است. بچهها تمایل دارند بگویند «این مال من است» و گاهی در بهاشتراکگذاری اسباببازیها مقاومت میکنند. دیوالت با طنز و تضاد بین شخصیتها نشان میدهد که انحصارطلبی میتواند به تنهایی و از دستدادن فرصتهای شاد منجر شود. در این کتاب، کودکان میآموزند که همکاری و اشتراک، شادی بیشتری میآورد. مربیان و والدین میتوانند از این داستان برای آموزش مفهوم «برد-برد» استفاده کنند. این کتاب راهی را برای مدیریت تعارضهای روزمره بین خواهر و برادرها پیش پای والدین میگذارد.
خرید کتاب با موضوع مالکیت
در «دندان من گمشده!» میمون متوجه میشود یکی از دندانهایش افتاده و پیدا نمیشود. او مضطرب و نگران است: اگر پری دندان نیاید چه؟ اگر دندان هیچوقت پیدا نشود چه؟ کیک سعی میکند او را آرام کند و با او دنبال دندان بگردد. در پایان، نتیجه مهم نیست؛ مهم این است که آنها با هم بودهاند. این جلد از نزدیکترین تجربههای کودکی الهام میگیرد: افتادن اولین دندان شیری! در این تجربهی ساده، موضوعاتی عمیق نهفته است: آیا باید چیزهایی را که نمیبینیم باور کنیم؟ کودکان با از دست دادن چیزی مهم مواجه و مضطرب میشوند. حضور کیک در کنار میمون، نشان میدهد که همدلی مهمتر از نتیجه است. این کتاب ابزاری عالی برای والدین است تا با کودکان دربارهی تغییرات جسمی، اضطراب ناشی از آن و مفهوم پذیرش و عدم قطعیت گفتوگو کنند.
این کتابها شبیه یک نمایش دو نفره هستند که کودک میتواند خود را جای یکی از شخصیتها بگذارد. داستانها کوتاه و سادهاند، اما موضوعاتی چون باور، مالکیت و اضطراب را بررسی میکنند. رنگها و خطوط ساده تصویرها، به کودک اجازه میدهد بر احساسات شخصیتها تمرکز کند. جعبه اسرارآمیز، قلعهی بازی و دندان افتاده همگی موقعیتهاییاند که کودک تجربه میکند.
در نگاه اول این مجموعه داستانهایی ساده و طنزآمیز هستند اما این آثار در ردیف ادبیات کودک فلسفی قرار میگیرند. این کتابها یک نمونه موفق از ترکیب طنز، سادگی و فلسفه در ادبیات کودک است. دیوالت باور دارد پرسشگری ارزشمندتر از پاسخ قطعی است و دوستی و همراهی از هر قلعه و دندان و جعبهای مهمتر است.