برنامه همكاری آسیا-اقیانوسیه برای توسعه كتاب و كتابخوانی (اپرب). این برنامه وابسته به برنامه "همكاری فرهنگی آسیا-اقیانوسیه" یونسكو و شامل شبكه‌ای از مؤسسات و سازمان‌هایی است كه با حمایت یونسكو به ترویج كتابخوانی و توسعه كتاب در منطقه آسیا و اقیانوسیه می‌پردازند.
اپرب در دسامبر ۱۹۹۱ در كوالالامپور تأسیس شد و مسئولیت مشاوره منطقه‌ای را در زمینه اصلاح وضع نشر و ترویج عادت خواندن عهده‌دار شد و برای فعال كردن بخش فرهنگی یونسكو برنامه‌ریزی خود را بر حق مؤلف و توسعه صنایع فرهنگی متمركز ساخت. اپرب دارای ۳۷ عضو از مناطق شرق آسیا، جنوب شرقی آسیا، جنوب آسیا، غرب آسیا، و اقیانوسیه است.
هدف‌های این برنامه عبارتند از :
- فراهم‌آوری امكان همكاری میان كارشناسان توسعه كتاب و كتابخوانی در سطح جهانی، منطقه‌ای، ملی، و محلی
- تشویق و حمایت از جریان تبادل اطلاعات
- كمك به توسعه و ترویج كتاب و كتابخوانی برای مناطق مختلف برابر با تعاریف و برنامه‌های یونسكو
- برآوردن نیازهای فرهنگی و آموزشی
- ایجاد ارتباط میان مناطق محلی و منطقه‌ای برای برطرف کردن کمبودهای اطلاعاتی.
حمایت‌های این برنامه نیز شامل موارد زیر است:
- توسعه مواد خواندنی برای كودكان و بزرگسالان
- ایجاد و توسعه امكانات برای كتابخانه‌های روستایی، سیار، نمایشگاه‌های كتاب و تشویق و ترویج كتابخوانی
- تقویت زیرساخت‌های تجارت كتاب
- بهبود مهارت كارشناسان كه در زمینه تولید و توزیع كتاب مانند تألیف، نشر، چاپ، و فروش كتاب فعالیت دارند
- ترویج موافقتنامه فلورانس، حق مؤلف جهانی، و دیگر تدابیر بین‌المللی، و ایجاد نظام قانونی برای كشورهایی كه به برنامه تجارت كتاب پیوسته اند
بودجه اپرب از محل بودجه جاری یونسكو تأمین می‌شود، اما كمك‌های دیگری نیز از منابع دیگر در اختیار اپرب قرار می‌گیرد.
آموزش برای توسعه انتشارات، مهارت‌های حرفه‌ای و به‌كارگیری روش‌های علمی از كلیدهای اساسی در امر توسعه و نشر كتاب است. از جمله فعالیت‌های فرهنگی اپرب آموزش كارشناسان، نویسندگان، ویراستاران، طراحان، مدیران و توزیع‌كنندگان منابع فرهنگی است. آموزش‌ها از طریق برگزاری كلاس‌های كارآموزی، همایش‌ها، و تشكیل كارگاه‌های آموزشی انجام می شود. برخی از این برنامه ها كه تاكنون اجرا شده شامل تولید مواد آموزشی زیست محیطی، نشریات ادواری برای كودكان در سنین مختلف، استفاده از چندرسانه‌ای ها، استفاده از رایانه، نگارش كتاب‌های علمی برای كودكان و نوجوانان، تصویرگذاری و طراحی، توسعه عادت خواندن، ترجمه كتاب‌های ویژه كودكان، توسعه شیوه‌های چاپ، و بازاریابی و توزیع كتاب است.
دبیرخانه اپرب.
وظایف این دبیرخانه عبارتند از:
- آماده ساختن و همكاری منطقه‌ای و زیرمنطقه‌ای امور برای هر دوره دو ساله
- عقد قرارداد در مورد انتشار هماهنگ و حقوق مربوط به چاپ دوباره كتاب‌های فنی
- تدارك خدمات واسطه‌ای برای تجهیزات چاپی فرسوده
- افزایش سطح آگاهی نسبت به واژه‌ها و تعریف استانداردها
- انجام مطالعات و پژوهش در زمینه‌های مربوط
- استوار کردن منابع انسانی، پایگاه‌های اطلاع‌رسانی و ترویج اطلاعات
- كمك به توسعه انتشارات، توسعه بازارها، تکاهش هزینه‌ها و ایجاد نمایشگاه‌های كتاب در سطح منطقه‌ای و زیر منطقه‌ای؛
- معرفی منابع جدید اعتباری
- حمایت از توزیع گسترده كتاب به ویژه منابع و مواد اطلاعاتی برای آموزش پایه و برنامه‌های پس از سوادآموزی
- تلاش پیگیر برای تکاهش حقوق گمركی برای واردات كتاب
- حمایت از بخش‌های دولتی و خصوصی در زمینه نشر كتاب
- حمایت از انتشار مواد كمك درسی برای آموزش در پایه های بالاتر تحصیلی
- حمایت از گردش كتاب‌های درسی در كتابخانه‌ها
- پژوهش در زمینه کاهش هزینه‌های پستی برای فرستادن كتاب‌ها و نشریه ها با همكاری سازمان‌های( IEU و NDP . 2: 190-191.)
اپرب فصلنامه‌ای با نام ABD را، كه کوتاه شده عبارت "توسعه كتاب در آسیا و اقیانوسیه" است، به زبان انگلیسی منتشر می‌كند و در آن رویدادها، اخبار و فعالیت‌های مربوط به نشر و كتاب و كتابخوانی چاپ می شود. (1: 180). از سال ۲۰۰۰، اپرب شبكه‌ای چندرسانه‌ای بر روی اینترنت قرار داده است كه از طریق آن می‌توان اطلاعات و آمارهای مورد نیاز را درباره هر كشور یا منطقه به دست آورد.
نويسنده:عبدالله نجفی
