نکاتی که هنگام قصه‌گویی باید رعایت کنیم

قصه‌گویی فقط گفتن داستان نیست؛ هنری است برای برقراری ارتباط، جان‌بخشی به کلمات و ایجاد تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای شنوندگان، به‌ویژه کودکان. رعایت نکات زیر باعث می‌شود روایت شما تأثیرگذارتر، دل‌نشین‌تر و مؤثرتر باشد:

۱. فضای مناسب را انتخاب کنید

• مکانی آرام و بدون مزاحمت در کلاس یا خانه انتخاب کنید.

• نور کافی داشته باشد و همه‌ی کودکان بتوانند قصه‌گو را ببینند.

• اگر ایستاده‌اید، روبه‌روی کودکان بایستید؛ اگر نشسته‌اید، در کنارشان باشید تا حس نزدیکی ایجاد شود.

۲. با پیش‌درآمد خوب، ذهن‌ها را آماده کنید

• با گفتن نام نویسنده یا اطلاعات کوتاهی درباره‌ی قصه، ذهن کودکان را به داستان متصل کنید.

• یک تجربه‌ی شخصی یا رویداد مرتبط با داستان را تعریف کنید.

• یا یک پرسش جالب بپرسید: «تا حالا دلتون خواسته به جنگل جادویی برید؟»

۳. ارتباط چهره به چهره برقرار کنید

• تماس چشمی با کودکان، توجه و درگیری ذهنی آن‌ها را افزایش می‌دهد.

• گاهی به هر کودک نگاه کنید تا حس مشارکت در گروه تقویت شود.

۴. از صدا و لحن خود هنرمندانه استفاده کنید

• لحن خود را با موقعیت‌های داستان هماهنگ کنید: آرام، هیجان‌انگیز، پرسش‌برانگیز یا احساسی.

• برای شخصیت‌های مختلف، صداهای متمایز بسازید.

• تغییر آهنگ صدا، کشیدن کلمات یا سکوت‌های مناسب، تنش و تعلیق ایجاد می‌کند.

۵. حرکت داشته باشید، حتی اگر نشسته‌اید

• اگر امکان دارید، هنگام قصه‌گویی قدم بزنید یا جای خود را عوض کنید تا تغییر صحنه‌ها و شخصیت‌ها ملموس‌تر شود.

• اگر نشسته‌اید، با حرکت‌های بدن، تغییر موقعیت یا جلو و عقب شدن، به صحنه‌ها جان ببخشید.

۶. از زبان بدن کمک بگیرید

• حرکات دست، تغییر حالت چهره و ژست‌ها به جذابیت داستان می‌افزایند.

• حرکات باید طبیعی باشند و با محتوای داستان هماهنگ شوند.

۷. از سکوت به درستی استفاده کنید

• مکث‌های کوتاه میان بخش‌های داستان یا بعد از جملات مهم، فرصت اندیشیدن و حس‌گیری به مخاطب می‌دهد.

• سکوت می‌تواند همان‌قدر قدرتمند باشد که یک جمله‌ی تأثیرگذار.

۸. بعد از قصه، فرصت تأمل بدهید

• بلافاصله پس از پایان داستان، کمی سکوت کنید.

• این مکث کوتاه، به کودکان اجازه می‌دهد معنای داستان را در ذهن خود پردازش کنند.

۹. گفتگو را باز بگذارید

• از کودکان بپرسید: «کدوم بخشش رو بیشتر دوست داشتی؟» یا «اگه تو جای اون شخصیت بودی، چکار می‌کردی؟»

• بحث‌های کوتاه بعد از قصه، فهم عمیق‌تر و پیوند شخصی‌تری با داستان ایجاد می‌کند.

یادمان باشد: هر قصه یک فرصت طلایی برای پرورش تخیل، همدلی، زبان و مهارت‌های اجتماعی کودکان است. اجرای قصه با دقت، شور و ارتباط، آن را به تجربه‌ای فراموش‌نشدنی تبدیل می‌کند.