دو سال پیش"بنیاد خواندن" با الهام از پروژه بوک استارت(Bookstart)در انگلستان، "پروژه" کتاب نوزاد (Boekbaby) در فلاندرز را آغاز کرد.
یافته های این پروژه انگلیس درباره تاثیر آشنایی زود هنگام با کتاب در رشد ذهنی، اجتماعی و احساسی کودکان، آن چنان متقاعد کننده بود که ضرورتی برای پژوهش در این باره وجود نداشت. اما بنیاد خواندن تصمیم گرفت تا تاثیر طرح "کتاب نوزاد" را با روش بلند خوانی در خانواده های فلاندری تجربه کند.
"بنیاد خواندن" با پافشاری بر این نکته که این طرح آغازی بر یک برنامه دراز مدت تشویق خواندن برای همه گروه های سنی است، طرح آزمایشی دو ساله خود را به اجرا در آورد. خانواده های شرکت کننده در این طرح سه بسته کتاب رایگان برای نوزادان ۶ ماهه، ۱۵ ماهه و دوساله خود دریافت کردند. هر بسته شامل یک کیف کتانی با دو کتاب، یک پوستر، یک کارت پستال، یک فهرست کتاب، اطلاعات کتابخانه عمومی، بن ۱۰ یورویی خرید کتاب و بروشوری بود که بر اهمیت آشنایی اولیه با داستان، شعر و کتاب تاکید داشت. مجری این پروژه دانشگاه های آنتورپ ( Antwerp) و گنت ( Ghent) بودند.
مهمترین یافته های این طرح ایجاد انگیزه قوی بر توسعه فرهنگ خواندن در خانواده ها بود. خانواده ها از کتاب و کتابخوانی و حتی از انتخاب غیرمتعارف کتاب ها استقبال کردند. مهمترین معیار انتخاب کتاب ها آموزش و لذت بود. جای شگفتی نبود که پدران و مادران نسبت به روش خواندن با صدای بلند واکنش های متفاوتی نشان دهند. پدران در ابتدا خیلی تمایل به همکاری نداشتند ولی پس از آنکه با روش آشنا شدند آنها نیز دراین کار فعالانه شرکت می کردند، با صدای بلند کتاب می خواندند، داستان هایی ازخودشان می ساختند و آزادانه با الهام از توانایی و مهارت خود داستان را اجرا می کردند. همانطور که کودکان رشد می کردند و تعامل با آنها بیشتر می شد، شرکت کنندگان لذت بیشتری می بردند. در نهایت، با خوشحالی دریافتیم که کتابداران هم به این طرح علاقمندند. آن ها با وجود آن که می بایست تغییراتی در کف کتابخانه ایجاد کنند و روش های جدیدی برای فهرست بندی کتاب های غیر متعارف ابداع کنند، نسبت به این طرح بر خوردی مثبت داشتند.
اینک بیش از دو سال پس از آغاز این طرح آزمایشی این بنیاد خوشنود است که با مراکز ملی "مراقبت سلامت " همکاری نزدیکی دارد.این مراکزبا بیش از ۳۵۰ دفترمحلی، کل منطقه فلاندرز را تحت پوشش قرار داده اند و به بیش از ۸۰ درصد کودکان از همه قشر های جامعه دسترسی دارند. در بررسی های ۶ ماهه سلامتی، تمام نوزادان بروشورهایی به خانواده ها داده شده است. این بروشورها ی تمام رنگی با الهام از طرح بوک استارت، و تصویرگری هنرمند فلاندری کریستین آرتسن (Kristien Aertssen ) تهیه شد.
در شماری از مراکز "مراقبت سلامت" قفسه ی کتابی با مجموعه ای از کتاب های اهدایی "بنیاد خواندن" قرار داشت و کتابخانه عمومی در فواصل منظم کتاب های جدید را جایگزین می کرد. در نتیجه وقتی نوزادان ۱۵ ماهه می شدند و از خانواده هایشان دعوت می شد تا به این برنامه بپیوندند با خدمات کتابخانه عمومی آشنایی داشتند.
با این که ما پشتیبانی مالی کافی برای انجام این برنامه را در کل منطقه فلاندرز نداشتیم، ولی خوشحال هستیم که می بینیم انجمن ها و موسسات گوناگونی به این پروژه پیوسته اند و هزینه ها را از بودجه خودشان تامین می کنند. در استان فلاندرز شرقی ۷گروه در این طرح سرمایه گذاری کرده اند. استان برابانت Brabant این طرح را به طرحی محلی که والدین و متخصصان را تحت حمایت آموزشی قرار می داد، پیوند داد. انتورپ Antwerp، بزرگترین شهر فلاندرز، تصمیم گرفت تا بسته طرح کتاب کودکان را در اختیار تمام ۲۰۰۰ کودکی قرار دهد که سالانه تحت مراقبت مراکز خدمات روزانه شهر قرار می گیرند.
"بنیاد خواندن" بر آن است که با تهیه مواد و ایجاد انگیزه بیشتر برا ی نهادهایی که با این طرح کار می کنند، به کار خود ادامه دهد و از ۹نهاد اصلی در دوره آزمایشی پشتیبانی کامل کند.
اهمیت طرح کتاب نوزاد در این است که مقدمه ای برای تشویق خواندن برای همه گروه های سنی باشد. برای کودکان بیش از سه سال " بنیاد خواندن" هر سال در سومین هفته نوامبر ، هفته خواندن با صدای بلند را برگزار می کند. تمام مواد، پوسترها، بروشورها برای این برنامه به طور رایگان در مهدکودک ها، مراکز نگهداری کودکان، در کتابخانه ها و کتابفروشی ها پخش می شود. در فلاندرز طیف وسیعی از کتاب ها ی کودکان در دسترس مخاطبان است. از کتاب های منتشرشده از سوی ناشران فلاندری و هلندی، تا گزینه ای گسترده و جالب از ادبیات بین المللی کودکان. بنیاد خواندن بر آن است که در آینده این هفته را با با یاری همکاران اروپایی خود در فرانسه و پرتغال برنامه ریزی کند.
هر چند که طرح "کتاب نوزاد" هنوز پروژه کوچکی است، ما آرزوهای بزرگی داریم و به رشد این برنامه مطمئن هستیم. همکاران بوک استارت( انگلستان) ۱۲ سال کار کردند تا بتوانند دولت را برای اجرای این برنامه در سطح ملی متقاعد کنند. سخاوت بوک استارت در دادن اجازه به ما برای استفاده از تجارب، ترجمه و تطبیق مواد خواندنی و حمایت فعال و مداوم شان ستودنی است. یک ایده بدون نیاز به ترجمه همه ما را به یکدیگر پیوند می دهد: هدف مشترک همه ما برای ارایه حداکثر فرصت ها برای پیشرفت، اعتماد، عشق و خوشحالی به کودکان بدون در نظرگرفتن نژاد یا طبقه اجتماعی آن ها است.
