بیش فعالی کودک و نشانه‌های آن:
بیش فعالی کودک و نشانه‌های آن، عنوانی است که شما در این گفت‌وگو با آن آشنا خواهید شد.
«کودک باید کمترین نشانه‌های ابتلا به اختلال بیش فعالی را داشته باشد، نمی‌توان هر کودکی که شیطنت دارد را بیش فعال دانست.»
این گفته رزیتا داوری آشتیانی، پزشک فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان درباره اختلال نقص توجه یا بیش فعالی کودک است. دکتر رزیتا داوری آشتیانی در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت نیوز در پیوند با بیش فعالی کودک می‌گوید: «بیش فعالی کودکان شایع‌ترین اختلال روانپزشکی این گروه سنی و نوجوانان است که به صورت سرپایی با مراجعه به درمانگاه‌ها، درمان می‌شوند. این اختلال در میان کودکان و نوجوانان حدود ٥ تا ٨ درصد شیوع دارد و شامل سه نوع پرتحرکی، کمبود توجه، کم‌توجهی و رفتارهای تکانه‌ای می شود.»
بیش فعالی کودک از نوع پرتحرکی
به گفته این روانپزشک، بچه‌هایی که دچار بیش فعالی از نوع پرتحرکی هستند، بچه‌هایی بی‌قرار و ناآرام‌اند که هیچگاه در یک جا به شکل ثابت نمی‌نشینند و دائم در حال راه رفتن هستند. این مشکلات در مدرسه، نمود بیشتری پیدا می‌کند چرا که با رفتارهای خود موجب برهم زدن نظم کلاس می‌شوند یا اگر بتوانند خود را کنترل کنند، دائم روی صندلی خود در حال حرکت هستند. اصطلاحی که معمولا در مورد این گروه از بچه‌ها به کار می‌برند این است که گویا موتوری به پای این کودکان وصل شده که از ابتدای روز تا اواخر شب دائم روشن است و خاموشی ندارد. این کودکان از انجام رفتارهای پرخطر لذت می‌برند و پرحرفی، مشخصه از بیش فعالی کودک است.
بیش فعالی کودک از نوع بی‌توجهی
این فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان می‌گوید: «کودکان بیش فعال، از نوع کم‌توجه، کودکانی هستند که به طور پیوسته در حال رویاپردازی هستند و این موجب تمرکز نداشتن در این کودکان می‌شود که این مشکل هم در مدرسه بیشتر خود را نشان می‌دهد. بیش فعالی در این کودکان منجر می‌شود این کودکان علاقه‌ای به انجام تکلیف‌هایی که نیاز به دقت زیادی دارد، نداشته و برای درس خواندن مشکل داشته باشند. برای نمونه زمانی که در کلاس درس، معلم در حال دیکته گفتن به بچه‌ها است، کودک بیش فعال ممکن است به سبب نداشتن تمرکز و توجه، کلمه‌هایی را که نوشتن آن را هم بلد است، جا بیندازد. در حالی که در خانه، زمانی که مادر به او متنی را دیکته می‌کند، به خاطر توجه مادر بر او و این که کودک تنها است و کسی در اطرافش نیست، به خوبی دیکته را می‌نویسد و نمره خوبی هم به دست می‌آورد. این کودکان در نوشتن تکلیف‌ها در منزل مشکل دارند و با گوشزدهای پشت‌سرهم پدر و مادر و با تاخیر زیاد، تکلیف‌های خود را انجام می‌دهند.»
او درباره نشانه‌های دیگر بیش فعالی کودک می‌گوید: «مشخصه دیگر کودکان بیش فعال نوع کم‌توجه، فراموشکاری آنان است به طوری که ممکن است دائما وسایل خود را در مکانی گم کنند یا جا بگذارند. همچنین این کودکان در برنامه‌ریزی برای کارهای خود مشکل دارند؛ برای نمونه، اگر قرار باشد سه کار را در روز انجام دهد، نمی‌داند نخست کدام یک را در اولویت قرار دهد و نمی‌تواند از پس آن برآید. معمولا پدر و مادر باید برایش برنامه‌ریزی کنند و همیشه باید کسی او را در برنامه‌ریزی برای کارهایش کمک کند.»
بیش فعالی کودک از نوع رفتارهای تکانه‌ای
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه می‌گوید: «نوع دیگر بیش فعالی کودک، رفتارهای تکانه‌ای او است. مشخصه بارز کودکان بیش فعال با رفتارهای تکانه‌ای، این است که صبر و تحمل کمی دارند و میان صحبت‌های دیگران می‌پرند و نمی‌توانند صبر کنند صحبت‌های طرف مقابل تمام شود یا حوصله ایستادن داخل صف در حیاط مدرسه را ندارند.»
این متخصص تاکید می‌کند: «ممکن است کودکان بیش فعال تمام نشانه‌های گفته شده را نداشته باشند؛ اما این کودکان باید حداقل معیارها را داشته باشند. با تشخیص روانپزشک کودک است که مشخص می‌شود کودکی طبیعت پرتحرکی دارد و یا دچار بیش فعالی است.»
این فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان درباره علل بروز بیش فعالی کودک گفت: «بیش فعالی کودک در بیشتر موارد علت واضحی ندارد اما نکته مهم در این میان، ژنتیک و عوامل بیولوژیک است که نقش مهمی در بروز این اختلالات در کودک دارد. نقش تغذیه در بروز بیش فعالی و یا بهبود آن، مسئله‌ای است که هنوز ثابت نشده است و در برخی مطالعات گفته شده مصرف اسیدهای چرب و برخی ویتامین‌ها موجب بهبود بیش فعالی می‌شود؛ اما مطالعات فعلی هنوز آن را اثبات نکرده است و می‌توان در کنار مصرف داروها برای درمان بیش فعالی، از مصرف اسیدهای چرب و امگا٣ نیز استفاده کرد که ضرری هم برای کودک ندارد؛ اما نمی‌توان صرفا از آن برای درمان بیش فعالی کودکان استفاده کرد.»
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیان می‌کند: «درمان‌های دارویی و به‌کارگیری روش‌های شناخت‌درمانی و آموزش فرزندپروری به والدین، از جمله روش‌های درمان بیش فعالی کودک و نوجوان است.»
