کتابخانه از نگاه کودکان و نوجوانان در سوئد

اینگرید کالستروم و پیا کرونهلم از کتابداران کودک و نوجوان سوئد، شنبه نهم مهر ماه در خانه کتابدار سخنرانی خود به نام "کتابخانه از نگاه کودکان و نوجوانان در سوئد" ارائه کردند.

این دو کتابدار به کمک تصویر نشان دادند که کتابداران در سوئد چگونه تلاش می کنند کتابخانه را برای کودکان مناسب تر و جذاب تر کنند.

پیا کرونهلم با اشاره به این که پیمان نامه حقوق کودک بیستمین سال خود را در حالی جشن می گیرد که توانسته است تاثیر بسیار زیادی در زندگی کودگان بگذارد گفت مفهوم "زاویه دید کودک" می تواند معانی مختلفی داشته باشد و در جاهای گوناگون با معانی گوناگونی به کار رود. ما بر این باور هستیم که زاویه دید بزرگسال با زاویه دید کودک بسیار متفاوت است و برای ما بسیار مهم است که بدانیم نظر خود کودکان چیست. ما نقطه نظرات کودکان و شیوه ای که کودکان فکر می کنند و می بینند نقطه نظر کودکان می نامیم. کودکان باید فرصت این را داشته باشند که نیازها و خواسته هایشان را بیان کنند و در تصمیم گیری ها شرکت داشته باشند.

او ادامه داد: "از چند سال پیش ما کار بر روی پروژه های مختلف را آغاز کرده ایم و تلاش می کنیم از زاویه ی دید کتابدار به زاویه ی دید کودک شیفت کرده ایم. ما تلاش می کنیم نقطه نظرهای خود بچه ها را در کارها وارد کنیم. این فرآیند بر اساس پیمان نامه حقوق کودکان است. در انجام این پروژه ها احترام به کودکان و نوجوانان اصل است. ما می خواهیم کودکان حس کنند که کتابخانه برای آن ها ساخته شده است و امکان و فرصت تاثیرگذاری در برنامه های آن را برای آن ها فراهم می کنیم.

پیشینه ی سوئد درباره ی کتابداری و کتابخانه های کودکان به آغاز قرن بیستم بر می گردد. بیشتر کتابخانه های عمومی سوئد در دهه ی ٦٠ و هفتاد گسترش بسیاری پیدا کرده است.

در سوئد بیشتر اوقات اولویت به کودکان داده می شود. سوئد توانایی پرداخت این هزینه را دارد زیرا برای مثال سوئد ٢٠٠ سال است که در هیچ جنگی شرکت نکرده است. این با موقعیت شما کاملا متفاوت است. با این حال در دهه ی ٩٠ میلادی در سوئد سطح اقتصاد پایین آمد که این امر بر روی کتابخانه های کودکان هم تاثیر گذاشت. در حال حاضر کتابداران کودکان نیاز دارند که اهداف جدیدی را برای کتابخانه ها یکودکان تعریف کنند تا کتابخانه های کودکان بتوانند در دنیای رسانه های جدید و تغییرات اجتماعی جدیدی که در حال شکل گیری است گسترش پیدا کنند و پویاتر عمل کنند."

یکی از استراتژی های ملی سوئد که از سال ١٩٩٠ آغاز شده است اجرای پیمان نامه حقوق کودک کودکان در همه ی فعالیت ها بوده است.

کتابخانه از نگاه کودکان و نوجوانان در سوئد

مشاوران کتابخانه های کودکان سوئد از سال ٢٠٠١ برای به اجرا در آوردن پیمان نامه ی حقوق کودک در فعالیت های روزانه کتابخانه های کودکان کار کرده اند. نخستین گام تعیین و تدوین هدف جدیدی برای کتابخانه های کودکان بود که در کاتولوگ "آنچه که به سود کودکان است" به آن اشاره شده است.

این کاتالوگ مجموعه ای است از رهنمودها براساس پیمان نامه حقوق کودک برای بخش کودکان کتابخانه های عمومی تهیه شده است. این کاتولوگ رهنمودهایی را برای تغییر زاویه دید از کتابداران به کودک در کتابخانه های کودکان ارائه می دهد. انجمن کتابخانه های سوئد در سال ٢٠٠٣ آن را به راهنمای ملی آماده سازی کتابخانه های عمومی برای کودکان و نوجوانان پذیرفته است.

در مراحل بعدی پروژه هایی با هدف به اجرا در آوردن این رهنمودها در شرایط واقعی با مشارکت دادن کودکان و استفاده از ایده های آن ها، با تغییر شیوه ی استفاده از فضای کتابخانه ها و با معرفی شیوه های جدید دیدارهای گروهی و گفت و گو درباره ی کتاب ها انجام شد.

کتابدارها و مشاوران کتابداری سوئد هم اکنون متوجه تاثیر مثبت و بسیار مهم این شیوه ی تفکر در کتابخانه ها شده اند و به این نتیجه رسیدند که پیمان نامه حقوق کودک می تواند پایه خوبی برای تبیین اهداف کتابخانه های کودکان باشد. این دو کتابدار با کمک تصاویر تلاش های کتابداران سوئد را برای به کار بردن این رهنمودها در کتاب خانه ها سوئد به نمایش گذاشتند.

Submitted by editor3 on