یکی از هدف های بزرگ موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان راه اندازی موزه ملی فرهنگ و ادبیات کودکان ایران است.
هدفی که سال هاست برای دستیابی به آن تلاش می کند. موسسه مجموعه ای بزرگ و برجسته از افزار، اسباب بازی، لباس، عکس و سند از زندگی کودکان از دوران باستان تا سال ۱۳۵۷ را گردآوری کرده است که می توانند در موزه ای دائمی نگهداری شوند. اما این هدف چرا دنبال می شود؟
چرا دانستن درباره گذشته اهمیت دارد؟ مگر گذشته درست مانند نامش سپری نشده و به تاریخ نپیوسته؟ دیگر چه اهمیتی دارد که درباره آن بدانیم و به کودکان خود نیز درباره آن آموزش دهیم؟ چه اهمیتی دارد که بدانیم پیشینیان ما چگونه می زیسته اند؟ چه می پوشیده و می خورده اند و چگونه آموزش می دیده اند؟
درست است که گذشته ها گذشته و شیوه زندگی با گذشت زمان به شکل کنونی درآمده است. درست است که امروز کودکان از نقش مهم تری در خانواده ها برخوردارند، حقوق آن ها تا اندازه ای به رسمیت شناخته می شود، به مدرسه می روند و بزرگ ترها به آن ها به آن ها و نیازهای شان توجه می کنند. اما، چه شد و چه دورانی سپری شد تا از روزگاری که کودکان بسیاری در اثر کمبود توجه یا نبودن بهداشت جان خود را در نوزادی یا خردسالی از دست می دادند، به وضعیت امروز رسیدیم؟
چه رویدادهایی سبب شد که آموزش و پرورش همگانی شود و مکتب خانه ها جای خود را به مدرسه های مدرن بدهند؟ چه چیز سبب شد که راه دختران برای مدرسه رفتن و آموزش دیدن باز شود؟ چه شد که کودکان از موجوداتی با کمترین ارزش به جایگاه کنونی برسند و برای آن ها حقوق ویژه ای در نظر گرفته شود؟
دانستن از گذشته، راه به سوی آینده را روشن تر می کند. برای حرکت به سوی پیشرفت و رشد به آگاهی تاریخی نیاز داریم. برای سر به آسمان کشیدن نیاز به ریشه هایی در زمین داریم. ریشه هایی که به اعتماد قدرت آن ها رشد کنیم و ببالیم.
اگر می خواهیم کودکان سرزمین مان از حقوق انسانی خود بهره مند باشند، از آموزش با کیفیت برخوردار گردند و بر اساس توانایی ها و ویژگی های شخصی خود رشد کنند و آینده را بسازند، لازم است بدانیم مردان و زنان بزرگی که در راه بهروزی کودکان این سرزمین کوشیده اند که بوده اند و چه کرده اند.
در سوی دیگر، اگر کودکان ما از شیوه زندگی کودکان در دوران پیش از خود بدانند، هم با پدران و مادران و پدربزرگ ها و مادربزرگ های خود ارتباطی محکم تر و صمیمی تر برقرار می کنند و هم هویت فرهنگی خود را خواهند شناخت. هویتی که به آن ها خودباوری می بخشد و در راه ساختن آینده ای بهتر یاری شان می کند.
