به گزارش خبرگزاری مهر کوتاهی قد کودکان یکی از مشکلات استان هایی است که از امنیت غذایی مطلوبی برخوردار نیستند. کهگیلویه و بویراحمد یکی از این استان هاست که اگرچه دارای خاک حاصلخیز و آب فراوان است اما در زمینه غذایی از استان های ناامن به شمار می رود و مشکل سوء تغذیه به شکل کوتاهی قد و کم وزنی در کودکان زیر پنج سال آن دیده می شود.
سال هاست که در نبود امنیت غذایی مناسب، کوتاهی قد و کم وزنی بلای جان کودکان کهگیلویه و بویراحمدی شده به طوری که میزان کوتاهی قد در این استان دو برابر متوسط کشوری است.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور کوتاهی قد در استان کهگیلویه و بویراحمد را حداقل دو برابر متوسط کشوری عنوان می کند و می گوید: میزان کوتاهی قد کودکان در کشور شش درصد و در کهگیلویه و بویراحمد ۱۲ درصد است.
دکتر زهرا عبدالهی می افزاید: البته طی دو دهه گذشته این روند کاهش داشته است و ۲۰ سال پیش۳۰ درصد بوده است با این حال این به معنای رفع مشکل نیست.
وی بیان می کند: در سال ۱۳۷۴، حدود ۲۰ درصد کوتاهی قد در کشور داشتیم که این میزان اکنون به شش درصد رسیده و میانگین قد بچه ها سه تا چهار سانتیمتر افزایش یافته است.
عبدالهی با اشاره به مطالعات تغذیه ای در استان کهگیلویه و بویراحمد، میزان کوتاهی قد کودکان دراین استان را زیاد می داند و می گوید: یکی از علت های اصلی کوتاهی قد، سوء تغذیه مزمن است و در طولانی مدت وقتی بچه ای خوب غذا نمی خورد و انرژی، پروتئین و مواد مغذی به خوبی به او نمی رسد، ابتدا وزنش کم می شود و بر قد او نیز تاثیر می گذارد.
علاوه بر این در زمینه رشد و تکامل مغزی نیز مشکل خواهد داشت که آن قالب رویت نیست و لطمه زیادی به بهره هوشی، قدرت یادگیری و پیشرفت تحصیلی اش وارد می کند که قابل جبران نیست.
کودکی که به این مشکل مبتلا شود در بزرگسالی توانمندی فکری و جسمی لازم برای پیشرفت تحصیلی و رسیدن به مدارج عالی علمی و نیروی کافی برای کار را ندارد و نتیجه این است که بازده تولید فرد پایین است و این منجر به فقر او خواهد شد و این چرخه نامعیوب فقر و سوء تغذیه ادامه می یابد و نسل به نسل پیش می شود و این روند توسعه در جامعه را نیز با مشکل مواجه می کند.
وی مشکل کوتاهی قد را تنها مختص به کهگیلویه و بویراحمد نمی داند و استان های کرمان، خوزستان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان را نیز از دیگر مناطقی عنوان می کند که از نظر شاخص های تغذیه ای وضعیت نامطلوب دارند و جزء استانهای نا امن غذایی هستند.
اما امنیت غذایی چیست که این استان ها فاقد آن هستند؟ عبدالهی در تعریف امنیت غذایی می گوید: امنیت غذایی یعنی همه مردم در همه اوقات به غذای کافی، سالم با کیفیت مناسب و مطابق با ترجیحفرهنگی شان دسترسی داشته باشند. اگر این اتفاق بیفتد می گوییم که یک جامعه از امنیت غذایی برخوردار است.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور، تامین و تولید غذا، قدرت خرید، فرهنگ و سواد تغذیه و شاخص های بهداشتی را از عوامل موثر در امنیت غذایی می داند و بیان می کند: اگر بخواهیم از نظر امنیت غذایی استان های کشور را رتبه بندی کنیم، از استانهای امن تا نا امن در کشور وجود دارد.
وی با بیان اینکه برخی استان های محروم کشور در زمینه امنیت غذایی ناامن هستند، می گوید: استان کهگیلویه وبویراحمد یکی از استانهای ناامن غذایی است و این می طلبد که حتما در قالب مداخلات چند بخشی امنیت غذایی در استان را ارتقا داد.
عبدالهی این مداخلات چند بخشی را شامل مداخله در تولید مواد غذایی، عرضه موادغذایی و کنترل قیمت ها، آموزش و ارتقای سواد تغذیه ای و بهداشت غذایی عنوان می کند و می افزاید: باید به همه این عوامل توجه شود تا بتوانیم امنیت غذا و تغذیه را در یک منطقه داشته باشیم.
وی همچنین می گوید: علاوه بر سوء تغذیه و کمبود ریز مغذی ها در استان های ناامن، به دلیل نادرست بودن الگوی غذایی و مصرف نمک، غذاهای پرچرب، فست فودها، شیرینی و ... در این استان ها مشکل اضافه وزن و چاقی نیز وجود دارد که این نیز نوعی سوء تغذیه است.
عبدالهی بر ارتقای امنیت غذایی استان ها تاکید می کند و ادامه می دهد: در این راستا سند امنیت غذایی کشور تدوین شده و به تصویب شورای عالی تغذیه کشور رسیده است. این سند به دانشگاه های علوم پزشکی ابلاغ شده و به عنوان یک اولویت در دستور کار قرار گرفته است تا مشکل نا امنی غذایی را کاهش داد.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور با بیان اینکه در این زمینه مشکلات زیربنایی و فقر وجود دارد، می گوید: قرار نیست دولت برای رفع این مشکل پول تقسیم کند کما اینکه وقتی در دوره ای پول تقسیم کردند، امنیت غذایی نه تنها بهتر نشد بلکه بدتر شد.
وی توسعه امنیت غذایی را مستلزم توانمندسازی و فقرزدایی می داند و تصریح می کند: توانمندسازی خانوارها برای کسب درآمد و اینکه استفاده صحیحی از درآمد محدود خود بکنند، ضروری است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان نیز در این خصوص به خبرنگار مهر می گوید: فقر و نابرابری ها از علل اصلی عدم امنیت غذایی است. همچنین به رغم کوچک بودن استان، روستاهای آن بسیار پراکنده هستند و این بر مشکلات افزوده است. چمن با بیان اینکه دوران گذار جامعه را سپری می کنیم، بیان می کند: تغذیه یکی از مهمترین معیارها در این زمینه است. در مقطع گذار از طرفی با سوء تغذیه و کوتاهی قد و کم وزنی مواجه هستیم و از طرف دیگر با اضافه دریافتی و بد دریافتی که منجر به چاقی و برخی بیماری ها می شود.
او بر فرهنگسازی در خصوص تغذیه صحیح تاکید می کند و می گوید: آگاهی از تغذیه صحیح می تواند بسیاری از مشکلات را مرتفع کرده و امنیت غذایی را نیز ارتقا دهد.
یک متخصص تغذیه نیز آلودگی های محیطی را در تغذیه بسیار موثر می داند و می گوید: مصرف بالای سم و کودهای شیمیایی سلامت مردم را به خطر می اندازد.
جان محمد ملک زاده می افزاید: باید زمینه ایجاد بسیاری از سوء تغذیه ها حذف شود و به دنبال پیشگیری اولیه بود.
او با بیان اینکه به اصل پیشگیری به خوبی توجه نشده است، بیان می کند: ما ابتدا باید در زمینه پیشگیری های اولیه اقدام کنیم و سپس وارد مرحله درمان شویم.
ملک زاده همچنین عدم وجود عدالت در اختصاص منابع را یکی از علت های پایین بودن امنیت غذایی در استان های محروم می داند و می گوید: باید راهکارهای صحیح و کارآمدی برای ارتقای امنیت غذایی در این استان ها اندیشیده و اجرا شود.
کودکان این استان هیچ نقشی در کوتاهی قد خود ندارند و نمی دانند در بزرگسالی باید حسرت قدی بلند و کشیده را بخورند. با این حال برنامه ریزی صحیح برای ارتقای امنیت غذایی و آگاهی بخشی در خصوص تغذیه صحیح در این استان می تواند این حسرت را در همین روزهای کودکی از بین ببرد.
گزارش: صدیقه امیدی
عکس: امیرحسین غلامیان
