«چرا به جوجه اردک کلوچه دادند؟» از مجموعه کتاب «کبوتر» داستان دلنشین کبوتری است که بر خلاف ظاهر سادهاش، قانع کردن او اصلا کار سادهای نیست و احتمالا شما را یاد پرسشگری پر سر و صدا در نزدیکیتان خواهد انداخت.
تمام آنچه قرار است در کتاب «چرا به جوجه اردک کلوچه دادند؟» ما را با خود همراه کند روی جلد کتاب به چشم میخورد. کبوتر، جوجه اردک و یک کلوچه. اما صبر کنید، این یک کلوچه ساده نیست. جوجه اردک یک کلوچه گردویی فندقی گرفته است. و به نظر کبوتر دیگر از این بدتر نمیشود. برای همین وقتی جوجه اردک را کلوچه به دست میبیند، ابتدا تعجب میکند، دمق میشود و بعد فریاد میکشد، بالبال میزند، اشک میریزد و حسابی بالا و پایین میپرد تا شاید جواب سوالش را بگیرد و بفهمد، «چرا به جوجه اردک کلوچه دادند؟» اما هر بار جوجه اردک جواب این سوال را میدهد، راضی نمیشود و سعی میکند جوجه اردک را قانع کند که یک جای کار مشکل دارد. چون او فکر میکند بین آنها فرق میگذارند. بالاخره در آخر داستان این جوجه اردک است که با تصمیمش کبوتر را آرام میکند. او کلوچهاش را با تمام فندقها و گردوهایش به کبوتر میدهد و از او خداحافظی میکند تا بتواند برود و در آرامش درخواست یک کلوچه دیگر کند. اما اینبار کلوچهای میخواهد که ساده باشد، بدون گردو و فندق.
احتمالا همه ما دست کم یک بار در خیابان با چنین صحنهای مواجه شدیم، بچهای که روی زمین پا میکوبد، به پهنای صورت اشک میریزد و میخواهم، میخواهم گویان برای به دست آوردن یکی دیگر از چیزهای بیپایانی که توجهش را جلب کرده است، آخرین تلاشهایش را میکند. در این شرایط شاید سادهترین راه برآورده کردن آنی درخواست کودک به نظر برسد. البته اگر آن چیزی که میخواهد یک گراز دریایی نباشد! در هر حال بالا بردن «ظرفیت نه شنیدن کودک» نیاز به صبوری بیشتر و ایجاد فرصتهای گفتوگویی همدلانه، قاطعانه و منطقی درباره درخواستها با کودک خواهد داشت. خواندن این کتاب همراه کودکان میتواند فرصت خوبی را برای گفتوگو درباره درخواستها ایجاد کند.
«چرا به جوجه اردک کلوچه دادند؟» پیرامون آداب درخواست کردن، اهمیت تشخیص درخواستهای منظقی از غیر منطقی و تقویت ظرفیت نه شنیدن است. مو ویلیمز بار دیگر سعی میکند با شگرد ویژهاش رفتارهای کودک را پیش چشم او بگذارد و با استفاده از زبان طنز اینبار کودک را به نگاه کردن به ماجرای درخواستهای غیر منطقی و تلاشهای طاقتفرسا برای برآورده شدن خواستههایش دعوت میکند. از طرفی کنار کبوتر، جوجه اردکی را قرار میدهد که تصمیم میگیرد در کمال ناباوری کلوچه محبوبش را با تمام فندوقها و گردوهایش به او بدهد. تا علاوه بر احساس، سوال کبوتر را هم تغییر دهد. به این ترتیب در آخر داستان کبوتر بار دیگر متعجب میشود، اما این بار با این سوال که «چرا جوجه اردک کلوچهاش را به او داد؟ »
مو ویلیمز در این کتاب هم به سبک خودش با بازیگوشیهایی ظریفی در متن به سایر کتابهای مجموعه کبوتر اشاره میکند. آنجا که درخواست کبوتر برای رانندگی با اتوبوس و بیدار ماندن تا دیر وقت را میخوانید، بهانه خوبی است تا بعد از پرسیدن نظر کودک درباره این درخواستها، عکسهای پشت جلد کتاب را به او نشان داده و بگویید، کتابهای دیگری درباره ماجرای این درخواستهای کبوتر نوشته شدند. همچنین اگر آن کتابها را برای کودکان از پیش خوانده باشید احتمالا هنگام رسیدن به این نشانهها در کتاب با ذوقشان برای یادآوری آن ماجراها مواجه میشوید که میتواند فرصت خوبی باشد تا درباره درخواستهای مختلف کبوتر گفتوگو کنید.
از دیگر ویژگیهایی که در بیشتر کتابهای این نویسنده به چشم میخورد، سبک کمینهگرا (مینیمال) در تصویرگری است که در کنار جملات کوتاه و کلمات تکرار شونده، فضایی برای توجه به حروف، کلمات و جملههای به کار رفته در متن که به اندازه کافی بزرگ و خوانا هستند، ایجاد میکند و مرور آنها میتواند ذهن کودک در آستانه سواد آموزی را برای خواندن آماده کند.
علاوه بر کتاب «چرا به جوجه اردک کلوچه دادند؟» 3 جلد دیگر از مجموعه داستانهای «کبوتر» با عنوان های، «نگذار کبوتر تا دیر وقت بیدار بماند!»، «به کبوتر اجازه نده اتوبوس براند!» و «کبوتر باید حمام کند!» تاکنون به فارسی ترجمه و توسط «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» منتشر شدهاند. ترتیبی برای خواندن این کتابها وجود ندارد. اما معمولا در هر کتاب نشانهای کوچک و بازیگوشانه از سایر آثار در متن یا تصویر گنجانده شده است. نویسنده با این شگرد لذت کشف نشانههایی را به خوانندگان پیگیرتر و دقیقتر آثارش میدهد.
مو ویلیمز در کارنامه هنری خود علاوه بر مجموعه کتابهای کبوتر، مجموعه «فیلی و فیگی» و کتاب «خرگوش بغلی» را نیز دارد. او تا کنون سه بار برای کتابهای «به کبوتر اجازه نده اتوبوس براند.»، «خرگوش بغلی» و «نافل بانی» موفق به دریافت جایزه برجسته کالدکات انجمن کتابداران آمریکا شده است. همچنین چند عنوان از کتابهای او برنده جایزه مدال تیودور سیوس گیزل ( جایزهای برای آثار با ارزش ادبی بالا برای نوآموزان) شده است. آثار او به نقل از نیویورکتایمز در فهرست پرفروشترینها قرار دارد.
فعالیت پیشنهادی برای کتاب چرا به جوجه اردک کلوچه دادند؟