آموزش و پرورشی کارا و ثمربخش است که ضعفها را تبدیل به توانایی و تواناییها را برای خلق دنیای بهتر برای همهی انسانها چند برابر کند. در کتاب «بیشتر از بازی»، روشها، فعالیتها، ابزار و فضاهای پیشنهادی با توجه به علاقههای گوناگون کودکان طراحی شده است، آنگونه که آنها را با چرایی آنچه انجام میدهند بهخوبی آشنا کند و به یادگیری پایدارتری برساند. فعالیتهای پیشنهادی در کتاب «بیشتر از بازی»، توانمندیهای کودکان را آشکار میکند. به آنها یاد میدهد چگونه از تواناییهایشان به شگفت بیایند و حتی از وجود خودشان لذت ببرند و شکوفایی را تجربه کنند. مهمترین و کلیترین هدف طراحی این فعالیتها پرورش مهارتهای تفکر، بهویژه مهارت تفکر خلاق است که شامل تخیل، انعطافپذیری، سیالی ذهن و بسط و گسترش آن میشود.
در سایت کتابک بخوانید: چگونه تفکر خلاق کودکان را گسترش دهیم
در کتاب «بیشتر از بازی»، 54 فعالیت خلاق آموزشی برای کودکان 5 و 6 ساله طراحی و معرفی شده است. این کتاب، همانطور که از نامش پیداست، فقط منحصر به بازی نیست و به مجموعهی فعالیتهای ترکیبی از جمله قصه، بازی و نمایش پرداخته است. نویسندهی کتاب از همهی تجربههای خود با کودکان مهدکودک در ایران بهره گرفته است. در نتیجه، این بازیها برای کودکان ایرانی ملموس، محسوس و کاربردی هستند.
نویسنده در مقدمهی کتاب، بسیار ساده و روان ولی کامل، دربارهی هدف و چرایی نوشتن این کتاب و آنچه بزرگترها در کنار کودکان و برای آنها باید بدانند و به کار ببرند، نوشته است؛ همچنین دربارهی وسیلههای معرفیشده در این کتاب برای بازی کودکان توضیح داده است. علی خوشجام عکاس تصاویر این کتاب است.
جذابیت کتاب با ورود به متن بیشتر میشود. نویسنده برای هر بازی نام خلاقانهای گذاشته است. مثلاً «کرمها مقررات را رعایت میکنند». در زیر نام هر بازی، هدفها، وسایل لازم و روش اجرای فعالیت را مشخص کرده است. در پایان معرفی هر بازی نیز بخشی به نام «داستانک» نوشته است که داستانکی خلاقانه برای فهم بیشتر بازی و اجرای آن است. در صفحهی روبهروی آن، عکس کودکانی گذاشته شده که آن بازی را از روی داستانک، اجرا میکنند. یکی از این داستانکها اینگونه است:
«توی جادهای که محل آمدورفت کرمهای کوچولو بود، یک کرم از بالای جاده میخزید و کرم دیگری از پایین جاده میآمد. کرمی که از بالای جاده میآمد، از مهمانی برمیگشت. جاده خیلی باریک بود و دو طرف آن دو درهی بزرگ بود. کرمها وقتی به هم رسیدند، خیلی خیلی یواش از کنار هم گذشتند تا با هم تصادف نکنند و توی دره نیفتند.»
برای اجرای این بازی از کودکان خواسته میشود که مثل دو کرم داستانک از دو سر میز، به سمت یکدیگر حرکت کنند. با رسیدن به عدد پنج، هر کرم باید به مقصد خودش رسیده باشد. هدف از این بازی، آشنایی با اهمیت نقش نشانه، آشنایی با تفاوتها، پرورش قدرت تشخیص، پرورش مهارتهای تفکر و همفکری با گروه همسالان در نظر گرفته شده است. وسیلههای این بازی همان وسیلههای موجود در هر مهدکودک ایرانی است: میزهای کوتاه مهدکودکی و پارچهای با طول و عرض مشخص برای این بازی.
هر 54 بازی با همین روش خلاقانه و جذاب برای کودکان سرزمینمان معرفی شدهاند. این کتاب برای اولیا و مربیان و پژوهشگران مناسب است.