مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان
«باد دست من را میگیرد» شامل اشعاری سرودهی صفورا نیری و به تصویرگری سلیمه باباخان است. در این کتاب، شاعر همچون مجموعهشعرهای پیشینش به مفاهیمی مانند عشق، انتظار، غم و آینده پرداخته است؛ مضامینی که مانند همهی شعرهای او در پیوند با طبیعت هستند. نیری طبیعت را بخشی از انسان میداند و انسان را شبیه به طبیعت. او از ماه و خورشید گرفته تا درختان و باد و پرندهها، از تمام عناصر، بهره میبرد تا احساسات انسانی را نشان دهد و از آرزوهای خویش و امیال بشری سخن بگوید.
چهارشنبه, ۲۱ شهریور
«ابی قایم باشک بازی میکند» کتابی مقوایی از مجموعهی «ابی»، نوشتهی ماریت هربرتس (Marjet Huiberts) و با تصویرگری میلیا پراخمان (Milja Praagman) است. ابی میمون کوچکی است که کنشهایش (مانند بازی کردن یا گشتوگذار در یک روز بارانی) چیزهایی دربارهی محیط زندگی، افزارها، رنگها، فصلها و... به کودک یاد میدهد.
سه شنبه, ۱۳ شهریور
«این باغ وحش کوچک چه زیباست!» کتابی است سرودهی ولادمیر مایاکوفسکی (Vladimir Mayakovsky) با تصویرگری چوروچین (Nikita. N. Charushin). این کتاب اولینبار در دورهی اتحاد جماهیر شوروی منتشر شد. این اثر ارزشمند را صفورا نیری با روایتی شعرگونه به زبان فارسی برگردانده است؛ نیری شاعری خلاق در حوزهی شعر نوجوان است و چندین کتاب شعر از او در بخش کودک و نوجوان انتشارات مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان (تاک) منتشر شده است.
چهارشنبه, ۱۰ مرداد
کتاب «هاجستم واجستم» بازآفرینی ترانه-متلی کهن است. محمدهادی محمدی، نویسنده و پژوهشگرِ نامآشنای ادبیات کودکان، این ترانه-متل را در ریختی نو، با اندرونهای (محتوایی) مناسب کودکان، بازآفریده و رضا دالوند آن را تصویرگری کرده است.
چهارشنبه, ۳ مرداد
داستان «لاک پشت و من» را ماریت تورنکویست (Marit Tornqvist) نوشته و تصویرگری کرده است. این نویسنده و تصویرگر، مهارت ویژهای در به تصویر درآوردن استعارهها در تصویر و داستان دارد. «لاک پشت و من» داستانی استعاری، زیبا و پر از رمزوراز و شگفتی است؛ داستانی دربارهی وطن، مهاجرت، عشق، هویت و مسئولیت؛ داستانی دربارهی دوستی عجیب پسری با یک لاکپشت!
یکشنبه, ۳۱ تیر
«وپر، غول مهربان» قصهای از مجموعه «کارت های تصویری قصه گویی» یا «کامی شی بای» است که اتسوکو نوزاکا (Etsuko Nozaka) آن را نوشته و نانا فوریا (Nana Furiya) تصویرگری کرده است.
چهارشنبه, ۲۷ تیر
«خرگوش کوچولو! و گروه کلاه به سرها» را روترات سوزانه برنر (Rotraut Susanne Berner) نوشته و تصویرگری کرده است؛ کتابی مقوایی و رنگی با تصویرهایی که ساعتها میتوانند کودکان را به خود مشغول کنند. این کتاب از گروه کتابهای تصویری «بگرد و پیدا کن» است.
یکشنبه, ۲۴ تیر
«خرگوش بی دماغ» کتابی تصویری به نویسندگی آنابل لامرس (Annabel Lammers) و تصویرگری هانکه سیمنسما (Hanneke Siemensma) است؛ داستانی دربارهی یگانگی، پذیرش تفاوتها و شایستگی دوست داشته شدن.
چهارشنبه, ۶ تیر
«آرزوهای ابری»، به نویسندگی محمدهادی محمدی و تصویرگری نوشین صفاخو، کتابی است در ستایش رؤیا و آزادی. این کتاب از کودکانی میگوید که از دارایی دنیا، فقط تخیل نصیبشان شده است؛ کودکانی که میتوانند و بلدند بر صفحهی آسمان با خیالات رنگین نقاشی بکشند و رؤیا ببافند.
چهارشنبه, ۱۹ اردیبهشت
«دوستان خوب و یک فکر بکر!» کتابی تصویری دربارهی بازی و مراقبت به نویسندگی و تصویرگری اینگرید و دیتر شوبرت است؛ کتابی برای کودکان و بزرگسالان. تصویرهای چشمنواز، پویا و رنگارنگ کتاب مایهی حظ بصری کودکان است و متن کوتاه و سادهی آن، که بیشتر گفتگوهای دو شخصیت کودک کتاب است، با گنجینهی واژگان کودکان هماهنگ است و با حوصلهشان همساز.
سه شنبه, ۱۵ اسفند
کتاب «شالگردنی با رنگهای تابستانی» حاصل دومین همکاری مشترک صفورا نیری، در مقام شاعر، و سلیمه باباخان، در مقام تصویرگر، است. صفورا نیری شاعرِ حوزهی نوجوان، شاعرِ شور زندگی، نگاه تازه به طبیعت و صلح است. آنچه شعرهای او را از شعر دیگر شاعران جدا میکند، وزن طبیعی و شناخت عمیق شاعر از بافت و ویژگیهای زبان فارسی در قالب زبانی است که سنت شعر و شاعری در آن ریشهدار است. در حقیقت، نیری ظرفیتهای زبان فارسی را به کار گرفته است تا از دریچهی احساس نوجوانان با آنها به زبان شعر سخن بگوید.
یکشنبه, ۱ بهمن
«آفتاب مهتاب چه رنگه؟» سرودهی پروین دولتآبادی از شاعران بزرگ کودکان ایران است که فلسفهی عمیق چرخش روز و شب را در خود دارد و در این چرخش خواب و بیداری، رنگها و زیباییهای زمین و آسمان، شور و جنبش زندگی کودکانه و بازی ماه و خورشید با شیواترین کلام روایت شده است. این کتابِ تصویری متناسب با موضوع و شعر آن بهصورت یکپارچه و آکاردئونی تصویرگری و طراحی شده است. تصاویر کتاب آمدن شب و روز، و آفتاب و مهتاب را بهصورت بازیگون نشان دادهاند که برای بلندخوانی و نمایش خلاق بسیار مناسب است.
سه شنبه, ۳۱ مرداد
سوادآموزی از مدرسه آغاز نمیشود!
چگونه کودکان باسواد میشوند؟
سواد شکوفایی از پژوهش تا عمل
دوشنبه, ۱۴ آذر
کتاب «گربه دارم چه زرنگ» روایتی کودکانه است که داستان گربهای پرانرژی و پرتحرک را در قالب ترانهای کودکانه روایت میکند. گربهی زرنگِ داستان از شهرها و کشورهای گوناگون دنیا دیدن میکند و در این سفر دورودراز کالاها و اجناسی را با خود میبرد و میآورد. در اولین بخش کتاب، به شغل گربه، که خریدوفروش کالاست، اشاره میشود؛ شغلی که تجربهها و سفرهای زیادی را با خود به همراه دارد.
سه شنبه, ۲۴ آبان
کتاب «پیشی در باغ گردش میکند» روایتی ساده و روان برای مطالعه در اولین سالهای کودکی است. بنا به باور نظریههای سوادآموزی سنتی، سواد خواندن و نوشتن از سنی مشخص شروع میشود. اما برخلاف این دیدگاه، امروزه کارشناسان و روانشناسان حوزهی کودک باور دارند که مهارت یادگیری، از جمله خواندن، را میتوان از بدو تولد آموزش داد. در دنیای امروز، سواد فقط به معنای خواندن و نوشتن نیست.
یکشنبه, ۲۲ آبان
بچه گربهها عاشق بازی با گولههای کاموایی هستند. پیشی بازیگوش ما هم دنبال این گوله کامواهای رنگی میدود و بازی میکند. از قرمز شروع میکند و ناگهان توپک کاموایی دیگری جلویش ظاهر میشود. بزرگسالی که این کتاب تصویری مقوایی را با کودک سهیم میشود در صفحه نخست که تنها این جمله آمده است که «پیشی خیلی بازیگوش است» از او میپرسد پیشی چه میکند؟ توپک پیشی چه رنگی است؟ این پرسش در صفحات دیگر نیز میتواند تکرار شود و کودک را به سخن گفتن، بازگو کردن نام رنگها و شمارش تشویق کند. در پایان پیشی در مییابد که این توپکهای کاموایی برای بازی نبوده است.
سه شنبه, ۱۷ اسفند
شناخت احساسها از مهارتهای مهمی است که کودک باید از همان نخستین سالهای زندگی آن را فراگیرد. کودک نیاز دارد هم احساسهای خود و اطرافیان خود را بشناسد و هم نام آنها را بداند. هنگامی که کودک میتواند چهره شاد و اندوهگین، خشمگین یا شگفت زده را را از هم تشخیص دهد بهتر میتواند با دیگران ارتباط بر قرار کند و درباره احساسهای خود و نیازهایش سخن بگوید.
یکشنبه, ۱۵ اسفند
«تو میدانی پیشی کجاست؟» کتاب تصویری مقوایی از گونه توصیفی ساده است.
«تو میدانی پیشی کجاست؟» پرسشی است که از روی جلد تا پایان کتاب تکرار میشود تا کودک را به جست و جو و پاسخ گویی بر انگیزاند.
شنبه, ۱۴ اسفند
کتاب تصویری «این بابای منه!» اثر «میس فونهات»، نویسنده و تصویرگر تحسینشده هلندی، چالشی مفرح را پیش روی کودکان 1 تا 5 سال قرار میدهد. در کتاب «این بابای منه!» نخست 4 گزینه برای بابای هر نوزاد آورده شده است. با ورق زدن کتاب میتوانید ببینید پاسخ درست چیست و آنها دارند چه کار میکنند. این کتاب مفهومی با تصاویری گیرا و هنرمندانه از طریق بازی کودکان را با انواع جانوران و نوزادانشان آشنا میکند و همزمان رابطه محبتآمیز میان والدین و فرزندان را به تصویر میکشد. «این بابای منه!» کتابی در ستایش بازی و عشق میان پدر و فرزند است.
دوشنبه, ۸ آذر
روایت «آدم کوچک و خوابهای بزرگ» به یکی از کلیدیترین نگرشهای کودکان خردسال درباره زود بزرگ شدن میپردازد. این روایت میکوشد در بستر ادبیاتی سنجیده، نخست موضوع نیاز به بزرگ شدن و بزرگ دیده شدن را در کودکان بشکافد و در فرجام با کنشهایی که بهمن کوچولو شخصیت اصلی داستان انجام میدهد این احساس را به او ببخشد که اندازه خود بودن بسیار بهتر و کارسازتر است.
شنبه, ۳ آبان