کتاب «چرا به جوجه اردک کلوچه دادند؟» ماجرای کبوتری است که بعد از دیدن یک کلوچه در دست جوجه اردک احساسات منفی مختلفی را تجربه میکند و با رقتارهایی عجیب از جوجه اردک میخواهد به او بگوید. چرا کسی به خواهشهای او توجه نمیکند و عوضش به جوجه اردکها همه چیز میدهند!
1. گفتوگو کنید.
کتاب با روایت سادهای از رفتارها و تصمیمهای کبوتر و جوجه اردک بدون هیچ نتیجهگیری، فضای مناسبی را برای گفتوگو ایجاد میکند. بعد از خواندن کتاب میتوانید از پرسشهای زیر به عنوان نمونه برای آغاز گفتوگو استفاده کنید:
- به نظرتان چرا به جوجه اردک کلوچه دادند؟
- به نظرتان بین جوجه اردک و کبوتر فرق گذاشته شده بود، چرا؟
- کبوتر چهطور به این نتیجه رسید که بین آنها فرق میگذارند؟
- درخواستهای جوجه اردک و کبوتر چه تفاوتهایی با هم داشتند؟
- نظرتان درباره هر کدام از درخواستها و شیوه درخواست کبوتر چیست؟ (بهتر است صفحه درخواستهای کبوتر در کتاب را باز کنید و درباره هر کدام صحبت کنید.)
- چرا جوجه اردک تصمیم گرفت کلوچهاش را به کبوتر بدهد؟
- مودبانه درخواست کردن یعنی چه؟
- به نظرتان کدام درخواستهای مودبانه ممکن است پذیرفته نشوند؟
- آیا تا به حال چیزی را که خیلی دوست داشتهاید به کسی هدیه دادهاید؟
- اگر کسی به درخواست شما پاسخ منفی دهد، چه احساس و رفتاری خواهید داشت؟
- به نظرتان اگر کسی به درخواست دیگری پاسخ منفی دهد به این معناست که او را دوست ندارد؟ چرا؟
2. فهرست تهیه کنید.
همراه کودک فهرستی از درخواستهای خودتان و او را بنویسید (برای فهم بهتر کودک میتوانید برای هر نوع درخواست نشانهای تصویری در نظر بگیرید و کنار نوشته آن بکشید). میتوانید یک بازه زمانی مشخص کنید مثلا از دیروز تا الان، از هفته گذشته تا الان و... سپس با هم مرور کنید که در این مدت چه چیزهایی درخواست کردهاید، هر کدام را از چه کسی خواستهاید؟ چه پاسخی گرفتهاید؟ بهتر است از درخواستهای خودتان شروع کنید. مثال بزنید تا کودک همراه شود. همچنین میتوانید فهرستی از موقعیتهایی تهیه کنید که از شما درخواست کمک، همکاری یا دریافت چیزی شده است و سپس دلیل پاسخ مثبت و منفی خودتان را مشخص کنید. بعد از این مراحل میتوانید فهرستها را با هم مقایسه کنید. پس از این مقایسه از کودکان بپرسید که به نظرشان نه گفتن راحتتر است یا نه شنیدن و در این باره کمی همفکری کنید.
3. جدول تهیه کنید.
اگر شما هم در خانه کودکی دارید که قبول محدودیتهای منطقی و رد درخواستش او را کلافه میکند، میتوانید بعد از خواندن کتاب و تهیه فهرستی از درخواستها، یک جدول تهیه کنید و برای مدتی جای بعضی از در خواستهای آتی اعضای خانواده را در آن مشخص کنید. بهتر است از یک دستبهبندی ساده و سه قسمتی استفاده کنید. و همراه هم برای هر دسته یک اسم، علامت ویژه و رنگ مشخص کنید. برای نمونه، میتوانید از معانی رنگها در چراغ راهنمایی کمک بگیرید و به این ترتیب، برای نمونه:
- درخواستهای شدنی با رنگ سبز
- درخواستهای زماندار با رنگ نارنجی
- درخواستهای نشدنی با رنگ قرمز
بعد از ساخت جدول شروع به پیدا کردن نمونه برای هر دسته کنید و برای انتخاب جای هر درخواست در جدول با هم گفتوگو کنید و دلیل بیاورید. به این ترتیب میتوانیم فضایی برای بررسی منطقی درخواستها ایجاد کردهاید. برای نمونه:
- درخواست دیدن کارتن میتواند سبز باشد چون چند ساعتی است تلویزیون تماشا نکردهایم.
- درخواست رفتن به خانه مادربزرگ میتواند نارنجی باش چون آخر هفتهها امکان رفتن به آنجا وجود دارد و الان دوشنبه است.
- درخواست آوردن اسباببازی دوستمان به خانه میتواند قرمز باشد چون او دوست ندارد آن را از خودش دور کند.
4. نمایش اجرا کنید.
یک نفر روبروی بقیه قرار بگیرد و بدون حرف زدن و با زبان اشاره یک درخواست را مطرح کند. بقیه باید سعی کنند درخواست او را حدس بزنند. در ایده اجرای نمایشتان قوانینی بگذارید که به تشخیص منطقی یا غیر منطقی بودن درخواستها کمک کند. مثلا به در نوبت اول هر کس یک درخواست معمولی و دور بعد یک درخواست غیرمعمولی و عجیب برای اجرا انتخاب کند. در این بازی با توجه به گروه سنی کودکان میتوانید دستهبندیهای مدل اجرا را ساده یا پیچیدهتر در نظر بگیرید.