از سال آینده جایزه‌ی طنز رولد دال برگزار نمی‌شود

خانوادهٔ رولد دال تصمیم دارد از سال آینده جایزهٔ داستان‌های خنده دار رولد دال را تعطیل کنند. این جایزه ایدهٔ خلاقانهٔ مایکل روزن نویسندهٔ برجستهٔ ادبیات کودک بود.

مایکل روزن این جایزه را برای ترویج نگارش داستان‌های طنز برای کودکان در سال ۲۰۰۸ میلادی راه اندازی کرد زیرا در آن زمان شمار کتاب‌های طنز کم بود. روزن، شاعر و نویسندهٔ ادبیات کودک پس از اعلام بسته شدن جایزه‌ای که او هفت سال پیش تأسیس کرده بود در صفحهٔ توییتر خود نوشت این یک اعلام رسمی است دیگر خبری از جایزهٔ طنز رولد دال نخواهد بود. این جایزه مرده است. او به روزنامه گاردین گفت که خانوادهٔ رولد دال دیگر پشتیبانی مالی جایزهٔ طنز رولد دال را به عهده نمی‌گیرند و موسسه خیریه بوک تراست هم تصمیم گرفته است برگزاری مراسم این جایزه را دنبال نکند. نخست برگزاری جایزه یک سال به تعویق افتاد و اکنون هم تصمیم گرفته شده است که دیگر برگزار نشود. مدیر مالی و دارایی خانوادهٔ رولد دال هم به بوک تراست گفته است که برنامه‌ای برای برگزاری جایزه ندارند و آن را برای جشن صدمین سالگرد رولد دال مناسب نمی‌دانند و تصمیم گرفته‌اند که از جایزهٔ جدید دیگری در امریکا پشتبانی کنند. خانواده رولد دال بر این باورند که جایزهٔ طنز رولد دال به هدف هوشمندانهٔ خود دست یافته است. زمانی که در سال ۲۰۰۸ جایزه را راه اندازی شد در آن زمان کتاب‌های طنز وقتی به مرحلهٔ اعطای جایزه می‌رسیدند و نامزد جایزه می‌شدند، نادیده گرفته می‌شدند و جایزه‌ای به آن‌ها تعلق نمی‌گرفت. نویسندگانی چون اندی استنتون، ، لیز ‍پیشون، که از برندگان پیشین این جایزه‌اند از تعطیلی این جایزه ابراز ناراحتی کردند.

فیلیپ آردا بر این باور است که این زمان بهترین زمان برای جشن گرفتن و جایزه دادن به آثار طنز بود. در جهانی پر از آشوب این که کودکان در کتابی غرق شوند که شیرین و بامزه است باارزش و مفید خواهد بود. کتاب‌های طنز مسائل و مشکلات جدی را در خود مطرح می‌کنند. اعطای جایزه به چنین کتاب‌هایی که همواره نادیده گرفته می‌شوند ارزشمند است. جایزهٔ رولد دال جایزهٔ فوق العاده ای بود اما نباید وقت را هدر داد باید در جستجوی جانشین بود.

 

روزن که استاد ادبیات کودک در دانشگاه گلداسمیت است در  نخستین سخنرانی خود که دربارهٔ طنز در کتاب‌های کودک بود عنوان کرد قصد دارد برای کتاب‌های طنز جشنی برگزار کند و اعطای این جایزه را دوباره آغاز کند. مشکلی که در اعطای این جایزه وجود دارد یافتن حامی مالی و بخشی اجرایی برای برگزاری این جایزه است. برای همین تصمیم دارم این جشن را برگزار کنم و اگر حامی در این میان پیدا شود مرا در این امر مصمم‌تر خواهد کرد. او خاطرنشان کرد ما در سیاست‌های دولتی دائم به دنبال اجرای برنامهٔ خواندن برای لذت، و موضوع لذت کتابخوانی هستیمُ غافل از این که بخش اعظم آن در کتاب‌های طنز نهفته است. این نوع کتاب‌ها پلی هستند که کودکان را قادر می‌سازد با واژه‌های مکتوب اعتماد به نفس پیدا کنند. ما خیلی دربارهٔ خندیدن و خنده حرف می‌زنیم. در میان مردمان اروپای شمالی چیزی به عنوان خنده وجود ندارد و خندیدن جایز نیست مگر زمانی که گازی از معده‌مان خارج شود. اما مسئله خندیدن در میان فرزندانمان نگران کننده است. زیرا آن‌ها غیرقابل کنترل هستند. اما ادبیات طنز بهترین راه برای تخلیهٔ انرژی است مزاح و شوخی برپایهٔ ایده‌های خرابکارانه شکل می‌گیرد. کتاب‌هایی چون کاپیتان زیرشلواری مملو از مزاح و خنده‌ای است که از افکار و ایده‌های خرابکارانه شگل گرفته است. روزن به کتاب بدجنس‌های رولد دال هم اشاره می‌کند؛ داستان بدجنس‌ها نقیضه‌ای در مورد زندگی زناشویی است و در آن رولد دال از نگاه یک کودک به زندگی بزرگسالان نگاه می‌کند. این کتاب زیرکانه‌ای است که از کنترل خارج شدن زندگی بزرگسالان را نشان می‌دهد.

برای نگارش کتاب‌های قوی، هوشمندانه و جدی جوایز بسیاری وجود دارد اما این جوایز به گون هٔ برابر میان کتاب‌های طنز چون کاپیتان زیر شلواری و بدجنس‌ها تقسیم نمی‌شود. در حالی که می‌گوییم دربارهٔ خندیدن و اثرات آن حرف می‌زنیم.

 

مدیر موسسهٔ بوک تراست اعلام کرده است که دیگر قادر به حمایت مالی این جایزه نیست اما همکاری‌های گسترده‌ای در این زمینه می‌کند و در تلاش است حامی مالی برای این جایزه پیدا کند. او عنوان کرد موسسه به دنبال ترویج چنین کتاب‌هایی است زیرا این دست کتاب‌ها خواندن را در کودکان تشویق می‌کنند و همواره تلاش کرده است این دست کتاب‌ها را در فهرست کتاب‌های پیشنهادی خود قرار دهد

یک کارشناس ادبیات کودک فیونا نوبل از تعطیلی این جایزه ابراز ناراحتی کرد زیرا ان تنها جایزهٔ انگلیسی بود که به این کتاب‌ها بها می‌داد. گزارشی از پژوهش‌های کتابخوانی انجام گرفته است نشان می‌دهد ۶۳ درصد از کودکان بر این باورند که کتابی که آن‌ها را به خندیدن وادارد بهترین کتابی است که دوست دارند بخوانند. در حالی که کتاب‌های طنز از چشم داوران جوایز نادیده گرفته می‌شود و به همین دلیل است که جایزهٔ طنز رولد دال بسیار ارزشمند بود. امروزه کتاب‌های بیشماری برای کودکان منتشر می‌شود و فهرست جوایز ابزاری مفید برای والدین آموزگاران و کتابداران است. در چند سال گذشته این جایزه تأثیر بسزایی داشته است. امیدست که حامی دیگری برای این جایزه پیدا شود.

 

برگردان:
بهار اشراق
منبع
Submitted by editor3 on