شورای کتاب کودک طرح «بامداد کتابخانه ها و ترویج خواندن» را برای دریافت جایزه ایبی-آساهی ۲۰۱۹ معرفی کرد.
کمیته جوایز ترویج شورای کتاب کودک پس از اعلام عمومی فراخوان و داوری طرح‌های رسیده طرح «بامداد کتابخانه ها و ترویج خواندن» را به هییت مدیره شورای کتاب کودک معرفی کرد.
جایزه ایبی-آساهی معتبرترین جایزه ترویج خواندن است که به گروه یا موسسه‌ای اهدا می‌شود که با فعالیت‌های چشمگیر، سهم پایداری در اجرای برنامه‌های ترویج کتابخوانی کودکان و نوجوانان داشته باشند. این جایزه در بیستمین کنگره دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان در سال ۱۹۸۶ در توکیو مطرح شد و روزنامه ژاپنی آساهی – شیمبون پشتیبانی مالی آن را بر عهده گرفت و هر دو سال یک بار برگزار می‌شود. شورای کتاب کودک، شاخه ملی دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) در ایران، نامزد این جایزه را تعیین و معرفی کند.
معیارهای دریافت این جایزه پایداری و تداوم، گسترش و تأثیرگذاری، برخورداری از پشتیبانی ملی، قابلیت الگوبرداری، قابلیت تکرار شدن، کیفیت خوب مواد خواندنی و در دسترس بودن آن‌ها و قابل اندازه‌گیری بودن نتایج در طرح‌های اجرا شده است. در سال ۲۰۱۶ برنامه «با من بخوان» از سوی کمیته جوایز ترویج خواندن در شورای کتاب کودک به عنوان نامزد ایران به این جایزه معرفی شد و توانست این جایزه را از آن خود کند.
طرح «بامداد کتابخانه ها و ترویج خواندن» از سال ۱۳۷۵ با پرواز نوجوانی به نام بامداد، در شورای کتاب کودک متولد شد و هم اکنون زیر پوشش «خانه کتابدار کودک و نوجوان و ترویج خواندن» به عنوان بازوی اجرایی شورای کتاب کودک در امر «ترویج خواندن» فعالیت می‌کند. هدف بنیادین این طرح رساندن کتاب‌های باکیفیت به کودکان محروم حاشیه شهرهای بزرگ و کودکان مناطق دورافتاده و محروم ایران است که بیشتر آنان هرگز کتابی غیر از کتاب درسی نخوانده‌اند. کتابخانه‌های بامداد در بخشی از روستاهای قصرقند، سرباز و نیک‌شهر از استان سیستان و بلوچستان، کردستان، لرستان، کرمانشاه، بافت کرمان، گلستان و کرج فعال هستند.
دلایل انتخاب طرح «بامداد کتابخانه ها و ترویج خواندن» عبارتند از:
- این طرح از سال ۱۳۷۵ تا کنون ده‌ها هزار کتاب باکیفیت و مناسب را در قالب کتابخانه ثابت، کتابخانه سیار، برنامه‌های خانه به خانه کتاب، و خورچین کتاب، به دست کودکان این مرز و بوم رسانده است؛ به ویژه در مناطق محروم، در مناطق دچار بحران و کودکان عشایر.
- راه‌اندازی و تجهیز کتابخانه‌های بامداد به ویژه در مدارس مناطق محروم، پایداری و استمرار طرح با راه‌اندازی و تجهیز کتابخانه‌های بامداد، نوآوری و خلاقیت در ترویج کتابخوانی و جذب جامعه بومی
- توانمندسازی معلمان، دانش‌آموزان، دختران جوان و زنان خانه‌دار و دیگر علاقه‌مندان، به عنوان مروجان کتابخوانی در منطقه کتابخانه بامداد، با برگزاری کارگاه‌های آموزشی، خدمات فنی و عمومی کتابخانه، شناخت ادبیات کودک، انواع ادبی، استفاده از کتاب مرجع ـ فرهنگنامه کودکان و نوجوانان، بلندخوانی و شیوه‌های ترویج خواندن برای آنان.
- برگزاری جلسات بلندخوانی کتاب همراه با فعالیت‌های هنری مرتبط با کتاب خوانده شده در میان کودکان و نوجوانان توسط معلمان و دیگر علاقه‌مندان آموزش‌دیده در کارگاه‌های آموزشی بامداد کتابخانه‌ها
- آموزش و توانمندسازی معلمانی که در مدرسه‌شان کتابخانه بامداد دارند برای استفاده از کتاب به عنوان یک ابزار برای تقویت سواد خواندن با توجه به آزمون بین المللی پرلز
- آغاز برنامه دوشنبه‌های کتابخوانی در مدارس روستاهای استان سیستان و بلوچستان که زیر پوشش طرح هستند
- آغاز برگزاری کارگاه آموزش مهارت‌های زندگی با تأکید بر حقوق کودک برای مروجان بومی در کتابخانه‌های بامداد با استفاده از کتاب‌های با کیفیت
- اجرای برنامه کتابدار ـ دانش آموز با برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای دانش آموزان علاقه‌مند
- فراهم کردن امکانی برای مشارکت، مسئولیت‌پذیری، فعالیت گروهی در میان جامعه محلی منطقه کتابخانه بامداد به ویژه کودکان و نوجوانان، معلمان زن و مرد و دختران جوان
- بالا بردن توانایی ارتباطات و مهارت‌های زیستی مادران برای پرورش کودکان توانمند
- حضور و مشارکت زنان و دختران که تا قبل از آن هیچ گزینه‌ای برای فعالیت اجتماعی بیرون از خانه نداشتند
- تأثیر طرح در ایجاد شور و کنجکاوی در مردم منطقه فعالیت کتابخانه بامداد
- کشف توانایی مسئولیت‌پذیری و مدیریت برخی از افراد شرکت‌کننده برای اداره کتابخانه
برای اطلاعات کتابخانه‌های بامداد می‌توانید در تلگرام به کانال bamdadketabkhanehha@ مراجعه کنید
