فعالیت پیشنهادی برای کتاب باغچه‌ی پسرک

کتاب «باغچه‌ی پسرک» داستان تلاش پسرکی است که می‌کوشد به طبیعت رو به نابودی شهر کمک کند تا خود را بازسازی کند.

1- تخیل کنید.

برای کودکان توضیح دهید امروز می‌خواهیم مدل دیگری کتاب بخوانیم و می‌خواهیم هنگام خواندن کتاب تخیل کنیم.

هنگام بلندخوانی کتاب برخلاف رویه معمول تصویر جلد کتاب را نشان کودکان ندهید و نام کتاب را به آن‌ها بگویید و بپرسید: «به نظر شما روی جلد این کتاب چه تصویری باید باشد؟»

بلندخوانی داستان را آغاز کنید و در زمان خواندن این صفحات مکث کنید و بدون نشان دادن تصویر کتاب متن را بخوانید و از کودکان بخواهید بگویند به نظرشان تصویر کتاب چیست:

متن صفحه 10 و 11 را بخوانید و بگویید: «قبل از این‌که تصویر را نشان دهم، چشم‌هایتان را ببندید و تصور کنید باغچه لیام به چه شکلی درآمده است؟»

متن صفحه 13 را بخوانید و بگویید: «دوباره چشم‌هایتان را ببندید و تصور کنید باغچه‌ کنجکاو لیام به همه گوشه و کنارهای خط آهن سرک کشیده است یعنی چه جاهایی؟» (پس از شنیدن تخیل‌های کودکان تصاویر صفحات 13 تا 17 را نشان دهید)

متن صفحه 18 را بخوانید و بپرسید: «می‌توانید باغچه را پوشیده از برف تصور کنید؟»

متن صفحه 28 را بخوانید و بپرسید: «به نظرتان چه کسانی باغچه‌های جدید را درست کرده بودند؟»

صفحه‌ 32 را بخوانید و تصویر را نشان دهید و بپرسید: «به نظر شما شهر حالا به چه شکلی در آمده است؟» سپس کاغذ و وسایل نقاشی در اختیار کودکان قرار دهید تا شهر را با تخیل خودشان بکشند. در آخر می‌توانید تصویر انتهای کتاب را نیز نشان دهید.

2- گفت‌وگو کنید.

پس از بلندخوانی کتاب، با پرسش‌هایی مانند نمونه‌های زیر با کودکان گفت‌وگو کنید:

در ابتدای داستان شهری که لیام در آن زندگی می‌کرد چگونه بود؟ به تدریج چه تغییری کرد؟ در انتهای داستان به چه شکلی در آمده بود؟
گیاهانی که لیام روی خط آهن متروک پیدا کرد «گیاهان وحشی» بودند؟ گیاهان وحشی چه نوع گیاهانی هستند و چه ویژگی‌هایی دارند؟
لیام چه کارهایی برای مراقبت از گیاهان انجام داد؟ لیام از ابتدا همه کارها را بلد بود؟
باغچه در طول زمستان آسیب دیده بود. لیام چه کارهایی برای کمک به باغچه کرد؟ چه شد که باغچه دوباره زنده و سرحال شد؟
شهر یا روستای محل زندگی شما شبیه شهر لیام در ابتدای داستان است یا انتهای آن؟ کدام را دوست دارید؟
گیاهان چه فایده‌ای برای ما دارند؟
تابه‌حال باغبانی کرده‌اید؟ برای نگهداری از گیاهان به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
برای باغبانی به چه ابزارهایی نیاز داریم؟ لیام از چه ابزارهایی استفاده کرد؟
جایی از داستان نویسنده به باغچه لیام می‌گوید: باغچه کنجکاو. کنجکاو به چه معناست؟ چرا نویسنده این صفت را به باغچه می‌دهد؟
آیا شما کنجکاو هستید؟ درباره چه موضوعاتی کنجکاو هستید و کنجکاوی کرده‌اید؟
در انتهای داستان همه اهالی شهر مانند لیام دست به کار می‌شوند. اگر لیام تنها بود باغچه می‌توانست همه شهر را پر کند؟ به نظر شما تفاوت این‌که ما کارهایی را تنهایی یا گروهی انجام دهیم چیست؟
در صفحه 21، لیام مشغول خواندن یک کتاب است. به نظر شما چه کتابی می‌خواند؟ چنین کتابی تابه‌حال دیده‌اید و خوانده‌اید؟
اگر بخواهید یک کتاب درباره باغبانی بنویسید چه مطالبی داخل آن می‌نویسید؟
به نظر شما حالا که شهر از گیاهان پر شده است، چه چیزهای دیگری به تدریج در شهر تغییر خواهد کرد؟ (مانند هوا و غیره)
به‌تدریج که گیاهان در شهر پخش می‌شوند، سر و کله جانوران هم در شهر پیدا می‌شود. چه جانورانی را در تصاویر کتاب می‌بینید؟ به نظرتان چه جانوران دیگری به شهر برگشته‌اند؟
تابه‌حال با قطار سفر کرده‌اید؟ چه خاطره‌ای از سفر با قطار دارید؟ از قطارها چه می‌دانید؟

3- پوستر بسازید.

برای باغبانی به چه ابزاری نیاز داریم؟ از کودکان بخواهید پوستری از تصویر وسایل باغبانی و نام آن‌ها بسازند.
داستان به ترتیب فصل‌های سال در پاییز آغاز می‌شود و پیش می‌رود. همراه کودکان پوستری بسازید و آن را به 4 قسمت (4 فصل) از پاییز تا تابستان تقسیم کنید. سپس وقایع داستان را در هر فصل بنویسید و بکشید. بخش تابستان را می‌توانید در ادامه بهار تخیل کنید.

4- به بازدید بروید.

همراه کودکان به یک منطقه طبیعی بروید و گیاهان وحشی را ببنید. در کنار آن گیاهان دست‌کاشت (اهلی و باغی) را نیز به کودکان نشان دهید. درباره ویژگی‌های هر گروه و مدل نگهداری انسان از آن‌ها با هم گفت‌وگو کنید.
همراه کودکان به یک پارک یا طبیعت بروید و به دنبال جانوران مختلف بگردید. جانورانی که در پارک و در کنار گیاهان زندگی می‌کنند آیا در بخش‌های دیگر شهر هم هستند؟ زندگی جانوران و گیاهان به چه شکل به هم وابسته است؟ هر گیاه محبوب کدام جانور است؟ در بازدیدتان به‌دنبال پاسخ این سوالات بگردید.

5- گیاه بکارید.

در صورت امکان باغچه‌ای هر چند کوچک در نظر بگیرید و همراه کودکان در آن باغبانی کنید. برای کودکان توضیح دهید که با این کار می‌خواهید مانند لیام که شهر محل زندگی‌اش را تغییر داد، ما هم به تغییر و بهبود شرایط محل‌مان کمک کنیم. مسئولیت نگهداری از باغچه را به کودکان بسپرید و میان آنان تقسیم نقش کنید. تمرین مسئولیت‌پذیری و همکاری از اهداف این فعالیت است. در طول سال مرتب به باغچه سر بزنید و مراحل رشد گیاهان در باغچه را زیر نظر بگیرید. جانورانی که با گیاهان در ارتباط هستند را نیز شناسایی کنید.

سعی کنید تعدادی از ابزارهای باغبانی را فراهم کنید تا کودکان روش کار با آن‌ها را تمرین کنند.

از خاکی شدن کودکان نترسید. کافی است در ابتدای کار با هم قرار بگذارید که دست خاکی‌شان را به صورت و دهانشان نزنند و بعد از فعالیت حتما دست‌هایشان را بشویند. کودکان را از لذت لمس خاک محروم نکنید!