آموزش مهارت اجتماعی به کودکان ناشنوا

اهمیت توجه به کودکان ناشنوا

همه‌ی کودکان سرمایه‌های جامعه‌ی امروز و فردای ما هستند. پرورش و آماده‌سازی آنان برای زندگی، شرط آغاز ساختن جامعه‌ای پویاست. در میان این کودکان، گروهی مانند کودکان ناشنوا نیازمند روش‌ها، زمان و توجه ویژه‌ای در آموزش و تربیت هستند.

این کودکان علاوه بر یادگیری مهارت‌های زندگی، باید راهی برای برقراری ارتباط با دیگران بیابند. آن‌ها نیز مانند سایر کودکان خواهان زندگی شاد هستند. والدین تلاش می‌کنند فرزندشان مستقل شود، بتواند از خود مراقبت کند، دوستانی خوب بیابد، شغلی مناسب انتخاب کند و در آینده خانواده‌ای صمیمی تشکیل دهد.

چالش‌های کودکان ناشنوا

کودکان ناشنوا برای رسیدن به استقلال و موفقیت، باید موارد بسیاری را بیاموزند:

• پذیرش مسئولیت،

• سازگاری با دیگران،

• و کسب مهارت‌های اجتماعی و زیستی.

اما به دلیل محدودیت شنوایی، ارتباط‌گیری برایشان دشوارتر است. این کودکان در آغاز نیازمند کمک والدین و اطرافیان‌اند، اما این کمک نباید آزادی و تجربه‌ورزی آن‌ها را محدود کند. آنان باید فرصت داشته باشند مانند دیگر کودکان فعالیت کنند، بازی کنند و از زندگی لذت ببرند.

نقش والدین و اطرافیان

• والدین باید به کودک ناشنوا احتیاط کردن را بیاموزند، اما در عین حال اجازه دهند فعالیت‌های مشابه دیگر کودکان را نیز تجربه کند (مثل بازی با همسالان، دوچرخه‌سواری یا عبور از خیابان).

• باید مراقب باشند که شیطنت‌های کودکانه‌ی همسالان موجب رنجش یا دل‌شکستگی کودک ناشنوا نشود؛ چرا که جبران این آسیب‌ها دشوار است و پیامدهای روانی دارد.

• محیط ارتباطی کودک باید غنی و پایدار باشد تا او بتواند در کنار دیگران احساس امنیت کند.

ارتباط و تعامل اجتماعی

برقراری ارتباط کلامی برای بسیاری از کودکان ناشنوا دشوار است؛ معمولاً بیش از ۲۰ درصد واژگان آنان برای اطرافیان قابل تشخیص نیست. به همین دلیل:

• این کودکان به سراغ روش‌های دیداری، لب‌خوانی یا زبان اشاره می‌روند.

• همسالان باید آموزش ببینند تا درک متقابل آسان‌تر شود.

• فراهم کردن فرصت تعامل گروهی، بازی و فعالیت‌های جمعی برای رشد عاطفی و اجتماعی ضروری است.

پیامدهای بی‌توجهی

اگر والدین و اطرافیان درک درستی از نیازهای کودک ناشنوا نداشته باشند، او در معرض خطر مشکلات روانی و اجتماعی قرار می‌گیرد؛ از جمله:

• افسردگی،

• انزوا،

• پرخاشگری،

• و محدودیت در دسترسی به اطلاعات محیطی.

نتیجه‌گیری

کودکان ناشنوا نیازمند محیطی حمایتگر، آزاد و غنی هستند تا بتوانند مهارت‌های اجتماعی را بیاموزند و برای زندگی مستقل آماده شوند. آموزش منظم، توجه والدین، پذیرش همسالان و فرصت تجربه‌های واقعی می‌تواند به این کودکان کمک کند تا با اعتمادبه‌نفس بیشتری وارد جامعه شوند.