آموزگاران و مربیان می‌توانند در طول سال تحصیلی، آشنایی هر چه بیشتر با دانش‌آموزان را در قالب بازی و فعالیت کلاسی انجام دهند. در این مقاله تعدادی از این بازی‌ها و فعالیت‌های کلاسی برای معرفی شده‌اند. چرا این فعالیت‌های جدید را امتحان نمی‌کنید؟
بازی و فعالیت کلاسی برای دبستانی‌ها
-
نام من … است
بگذارید نخستین بازی و فعالیت کلاسی را ویژه نخستین روز مدرسه معرفی کنم. در این بازی کودکان دایره‌وار می‌نشینند و در قالب بازی به معرفی خود و آشنایی با دیگر دانش‌آموزان می‌پردازند. بازی با این عبارت آغاز می‌شود:
«نام من … است و اگر یک حیوان بودم دوست داشتم یا ترجیح می‌دادم که … باشم به خاطر اینکه …»
به عنوان نمونه من خودم را این‌گونه به دانش‌آموزانم معرفی می‌کنم:
«نام من آقای اچ است و اگر حیوان بودم دوست داشتم که یک لاک‌پشت باشم به خاطر اینکه من همیشه عجول هستم و ترجیح می‌دهم کمی آرام باشم.»
سپس به دانش‌آموزان مدت کوتاهی زمان می‌دهم تا راجع به اینکه دوست دارند چه حیوانی باشند و دلیل آن چیست فکر کنند. آنان را تشویق می‌کنم تا خلاق، متفاوت، و منحصربه‌فرد باشند. نخستین دانش‌آموز که در کنار خودم نشسته است، بلند می‌شود و پس از اینکه صحبتش تمام شد، من جمله او را بدین صورت تکمیل می‌کنم:
«نام من آقای اچ است و اگر حیوان بودم دوست داشتم که یک لاک‌پشت باشم، زیرا در این صورت می‌توانستم آرام باشم و او امیلی است و اگر او یک حیوان بود دوست داشت که یک کفتار باشد زیرا او زیاد خندیدن را دوست دارد.»
سپس این فعالیت با دانش‌آموز بعدی ادامه می‌یابد. پس از صحبت هر دانش‌آموز من سعی می‌کنم نام آن‌ها و حیوانی که دوست دارند باشند را با یادآوری دلیل آن تکرار کنم. این بازی و فعالیت کلاسی برای خنده و بازی عالی است؛ ضمن اینکه از همان ابتدا به دانش‌آموزان یا کودکان نشان می‌دهد که معلمشان هم یک شخص کامل و بی عیب و نقص نیست.
سپس از آن‌ها می‌خواهم که یک نقاشی از حیوانی که دوست دارند بکشند و انتهای برگه نقاشی‌شان را کمی خالی بگذارند تا نخستین تکلیف نوشتاری‌شان را نیز انجام دهند؛ یعنی از آن‌ها می‌خواهم که در پایین برگه نقاشی‌شان جمله‌ای با این مضمون بنویسند:
«نام من … است و اگر حیوان بودم دوست داشتم … باشم به این دلیل که …»
با این فعالیت، من نه تنها اسامی دانش‌آموزان را یاد خواهم گرفت؛ بلکه چیزهای کوچکی درباره شخصیت هر یک از آن‌ها متوجه خواهم شد و در طول کلاس، همیشه آن‌ها را با نام و حیوان موردعلاقه‌شان صدا می‌زنم. خصوصیات اخلاقی هر کدام از دانش‌آموزان را می‌شناسم، برای نمونه اینکه کدامیک از آن‌ها می‌تواند از راهنمایی و دستورات ساده پیروی کند و کدامیک از آن‌ها می‌تواند مستقل عمل کند و استقلال داشته باشد. همچنین توانایی نوشتاری آنان و سطح خلاقیت‌شان را متوجه می‌شوم.
-
همه‌ی ما منحصر به فردیم!
در طی یک سال تحصیلی، من برای هر روز یک واژه در نظر می‌گیرم. به عنوان نمونه برای روز اول سال تحصیلی جدید از واژه‌ی «منحصربه‌فرد» استفاده می‌کنم، این واژه را روی تخته می‌نویسم و از دانش‌آموزان می‌خواهم که آن را بخوانند. سپس این کلمه را در جمله‌های مختلف استفاده می‌کنم که در انتهای هر جمله این عبارت وجود دارد: «هر یک از ما منحصربه‌فرد هستیم» و سپس درباره‌ی اینکه چگونه هر کدام از ما منحصربه‌فردیم صحبت می‌کنیم.
به عنوان نمونه من می‌گویم تنها فردی هستم که قدم شش فوت است یا «امی» تنها کسی است که پیراهن صورتی پوشیده است یا «الکس» تنها کسی است که حیوان خانگی راسو دارد و به همین منوال ادامه می‌دهیم.
مرحله‌ی بعد
در مرحله بعد، برگه‌ای به طول ده فوت را برش می‌دهم و گاهی اوقات در طی روز از هر دانش‌آموز می‌خواهم که به خارج از کلاس، داخل راهرو برود و با استفاده از ماژیک نامش را روی کاغذ دیواری بنویسد. تنها راهنمایی من به آن‌ها این است که نامت را منحصربه‌فرد بنویس. ابتدا خودم شروع می‌کنم و نامم را یعنی همان آقای اچ را به شکل منحصربه‌فرد یا حروف الفبای حبابی بزرگ در داخل یک طرح جالب می‌نویسم، مانند واژه‌های جدیدی که روی محصولات می‌بینیم و سپس نقطه‌های رنگارنگی را داخل حروف الفبای حبابی می‌کشم. زمانی که این کاغذ دیواری تکمیل شد، آن را در تابلوی اعلانات راهروی مدرسه و با تیتر «ما همه منحصر به فردیم» قرار می‌دهم.
با انجام این بازی و فعالیت کلاسی متوجه خواهم شد که کدام یک از دانش‌آموزانم در این کلاس جدید دارای شخصیت واقعاً منحصر به فردی هستند.
-
بیایید کارآگاه‌بازی کنیم!
برگه‌ای را که حاوی اطلاعاتی راجع به بازی است یا همان برگه سرنخ را به هر دانش‌آموز می‌دهم. ما همه سرنخ‌های داده‌شده موجود در برگه را دنبال می‌کنیم و سپس دانش‌آموزان، مکان آرام و دنجی را پیدا می‌کنند تا بتوانند جاهای خالی موجود در جمله‌ها و عبارت‌های داده‌شده را پر کنند. مانند:
- سرگرمی موردعلاقه‌ی من … است.
- وقتی بزرگ شوم می‌خواهم شغل … را داشته باشم.
- بامزه‌ترین یا جالب‌ترین کاری که در کل تابستان انجام دادم … بود.
در ابتدای این بازی و فعالیت کلاسی به همه دانش‌آموزان می‌گویم که این فعالیت جزء چندین کار کلاسی است که از آن‌ها نمی‌خواهم نامشان را در برگه‌ها بنویسند. به محض اتمام پرکردن جاهای خالی برگه‌های داده‌شده، هر یک از دانش‌آموزان برگه‌ها را به من تحویل داده و به آرامی مشغول خواندن کتابی می‌شوند تا دیگر دانش‌آموران نیز کارشان را به اتمام برسانند.
سپس، من هر یک از برگه‌های بی‌نام را به دانش‌آموزان دیگر می‌دهم و به آن‌ها می‌گویم می‌خواهم بدانم کارآگاهان خوبی هستید؟ سپس از آن‌ها می‌خواهم که به جستجوی اطراف بپردازند، از همکلاسی‌هایشان سؤال بپرسند تا بدین ترتیب فهرست مظنونین را محدودتر و آن شخص موردنظر را که با نوشته‌های برگه مطابقت دارد، پیدا کنند.
به یاد داشته باشید اگر هوا خوب است و روز خوبی را پیش رو دارید، سعی کنید این فعالیت را خارج از کلاس درس انجام دهید. اگر این فعالیت دارای پیش‌زمینه یا موضوع کارآگاه و مظنون نیست، برایش حد و حدودی تعیین کنید. برای نمونه آن را در زمین بازی بسکتبال انجام دهید؛ مسیرهایی را با توپ روی زمین مشخص کنید و زمانی که همه‌ی دانش‌آموزان، مظنونین خودشان را مشخص کردند، از هر یک از دانش‌آموزان بخواهید که به نوبت توضیحاتی را راجع به مظنونین بدهند و برای باقی کلاس توضیحات مختصری راجع به آن دانش‌آموز بدهید.
- بخش دوم و بخش سوم این فعالیت‌ها را در آدرس‌های زیر بخوانید:
منبع:
Education World
جهان آموزش، ترجمهٔ طیبه کنشلو
