پیشینه‌ی آتش‌نشانیِ سازمان یافته در جهان، به روم باستان و هنگام پادشاهی «آگوستوس» بازمی‌گردد. پیش‌تر از این، شواهدی بر وجود تشکیلات و ابزارهای آتش‌نشانی، مانند پمپ آب، در مصر باستان نیز دیده شده است.
نخستین گروه آتش‌نشان رومی را «مارکوس لیسینیوس کراسوس» پایه‌گذاری کرد. او به‌سبب نبود ادارهٔ آتش‌نشانی در روم، گروه ویژه‌ای متشکل از پانصد مرد توانمند را پایه‌گذاری کرد.
روند تحولات آتش‌نشانی مدرن را در کشورهای اروپایی می‌توان دنبال کرد. برای نمونه، نخستین گروه آتش‌نشانی مدرن در سال‌های آغاز سده هجدهم، در کشور فرانسه پایه‌گذاری شد. همچنین در سال ۱۶۹۹ / ۱۰۷۸ ش در این کشور، نخستین پمپ آب حمل شدنی برای آتش‌نشان‌ها طراحی شد. از دیگر رویدادهای آتش‌نشانی مدرن در فرانسه، تصویب خدمت‌رسانی رایگان آتش‌نشانان و به‌کارگیری از کلاه ایمنی است.
از دیگر تحولات آتش‌نشانی مدرن در اروپا، برپایی نخستین گروه سازمان یافته‌ی آتش‌نشان شهری در اسکاتلند است.
در ایران، شهر تبریز نخستین شهری بود که به تشکیلات و سازمان آتش‌نشانی مجهز شد. این سازمان همراه با برج آتش‌نشانی آن را که نخستین سازمان آتش‌نشانی ایران به‌شمار می‌آید، روس‌ها در این شهر راه‌اندازی کردند.
در تهران نیز نخستین ایستگاه آتش‌نشانی شهر، به دستور یک ژنرال روس، در «سه‌راه امین حضور» بنا شد. بعدها این سازمان گسترش یافت و به مکان دیگری در حسن‌آباد منتقل شد.
هر روزه، در جای‌جای کشورمان و در همهٔ نقاط جهان، به دلایل گوناگونی مانند رعایت نکردن نکات ایمنی، یا مسائل زیست‌محیطی، آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای رخ می‌دهد و آتش‌نشانان بسیاری در راه نجات افراد درگیر در آتش‌سوزی، یا نجات دارایی مال‌باختگان حادثه، جان خود را از دست می‌دهند. شاید از رویدادهای تلخی که در چند سال گذشته در ایران رخ داد، و خاطره‌ی تلخی را در یاد همه‌ی ما ماندگار کرده است، آتش‌سوزی «ساختمان پلاسکو» در سال ۱۳۹۵ باشد.
خاطره آتش‌نشانان دلیری که برای نجات و یاری رساندن به هم‌نوعان خود از هیچ کمکی دریغ نکردند. شاید جبران فداکاری‌ها و جان‌فشانی‌های این بزرگ‌مردان برای ما دشوار باشد، ولی با اطلاع‌رسانی و آگاهی از نکات ایمنی، و پیش‌گیری از چنین حوادث ناگوار می‌توان قدردان رنج‌های آنان بود و در حد توان، دِین خود را به شجاع‌مردان آتش‌نشان اَدا کرد.
