مجموعه کتاب ۶ جلدی «قصههای هارولد» مجموعه داستانهای فانتزی تصویری پسر کوچکی به نام هارولد است که خودش، دنیای داستانش را خلق میکند. او داستان را با تخیل و بازی به تصویر میکشد و میسازد.
«هارولد و مداد شمعی بنفش»، «هارولد افسانه میگوید»، «هارولد به آسمان سفر میکند»، «هارولد در قطبشمال»، «هارولد در سیرک» و «هارولد و تابلویی برای اتاقش» عنوانهای مجموعه کتاب «قصههای هارولد» هستند.
فعالیتهای زیر به صورت کلی برای کتابهای مجموعه «قصههای هارولد» نوشته شده است. متناسب با موضوع کتاب میتوانید از این فعالیتها استفاده کنید و آنها را مناسبسازی کنید.
1- گفتوگو کنید
پس از بلندخوانی کتاب، با پرسشهایی مانند زیر، با کودک گفتوگو کنید:
- درباره هارولد چه فکر میکنی؟ چرا او هر چیزی را میخواهد نقاشی میکند؟
- تو کدام رنگ مدادشمعی را دوست داری؟
- اگر به جای هارولد باشی، درباره موضوع داستان، چه نقاشیهایی میکشی؟
- به دید تو هر کدام از نقاشیها، میتواند مانند چه چیزی باشد؟
- تو هم دوست داری چیزهایی را که میخواهی، نقاشی کنی؟
- اگر بخواهی درباره دنیای دورت تخیل کنی، به نظرت چه چیزهای جالبی در آنجا هست؟
- از کدام یک از وسایل نقاشی خوشت میآید؟ مدادشمعی یا مدادرنگی، آبرنگ یا گواش؟
- تو دلت میخواهد به کجا سفر کنی؟ مریخ یا جنگل؟ سیرک یا قطب شمال؟
- داستانی در کارهای روزانهات داری که بخواهی مانند هارولد، با آنها رویا پردازی کنی و یک قصه نقاشی کنی؟
2- نقاشی کنید
در حالی که داستان را برای کودک میخوانید، از او بخواهید تصویر ذهنی خود را با نخ کاموا یا نخ معمولی بنفش، برای داستان، نقاشی کند.
3- ماجراجویی کنید
به همراه کودک مسیرهای متفاوت و پیچداری، با کاغذهایی برای نقاشی بسازید. مسیر میتواند از روی مبلها به اتاق یا از درهای کمدها و روی زمین بگذرد. یک نقطه شروع و یک نقطه پایان نیز در نظر بگیرید. کودک با مدادشمعی بنفش، از جایی ماجراجویی را آغاز کند. هر داستانی که آن مسیر برایش دارد و دوست دارد را بکشد و داستانش را تعریف کند.
4- داستان بگویید
از کودک بخواهید تا 5 جمله، به صورت اتفاقی از کتاب انتخاب کند و بعد با توجه به نقاشیهایی که هارولد میکشد، داستان تازهای بگوید و آن 5 جمله را نیز در قصهاش به کار ببرد.
5- ماکت بسازید
درباره هر موضوعی که هارولد با آن سروکار دارد، به همراه کودک پژوهش و جستوجو کنید، مانند بابا نوئل، سیارهها، سیرک، افسانهها، قطبشمال و... سپس کودک اطلاعاتی که دارد را با تخیلش همراه کند و برای موضوع، ماکت بسازد. او را تشویق کنید تا با دید خود به موضوعها نگاه کند و ماکت را از دید خود بسازد و کپی نکند.
6- بازیگر شوید
هارولد، در داستان مسیری را میپیماید و با چیزهای گوناگونی روبهرو میشود. از کودک بخواهید با قوه تخیلٍ، مسیر و شخصیتها و چیزهایی که در داستان، هست را با پارچه یا مقوا بسازد و سپس خودش، نقش هارولد را به عهده بگیرد و قصه را بازی کند.
7- پیدا کنید
در بین تصویرهایی که هارولد، نقاشی میکند، شکلهای هندسی مختلف (مانند مثلث، دایره، خط صاف، مربع و ...) را پیدا کنید.
8- رنگ بسازید
به همراه کودک درباره طیف رنگی و رنگ بنفش و روش ساخت آن پژوهش کنید. کودک با آبرنگ و یک بار هم با مدادرنگی و یک بار هم با خمیرهای رنگی و یک بار هم با طلقهای رنگی، تلاش کند طیف رنگ بنفش، از خیلی تیره تا خیلی روشن را بسازد.
9- تابلوی قصهگویی بسازید
در این فعالیت گروهی، کودکان مانند هارولد با کشیدن تصویر داستان و با مشکلاتی که برایشان پیش می آیند، دست و پنجه نرم میکنند. با دانشآموزان به یک گردش خارج از کلاس بروید. با دقت به درختها، گیاهان، سنگها و هر چیزی که در مسیرتان است، نگاه کنید. به آنها کمک کنید به شکل هر چیز توجه کنند. برای نمونه، به خطهای مستقیمی که تنه یک درخت را میسازند یا به شکلهای دایرهوار سنگها، شکلهای سهگوش و دندانهدار (زیگزاگ) گل ها یا برگهای روی زمین یا کوهها اشاره کنید.
یک رول کاغذ با پهنای دست کم ۵۰ سانتی متر و درازای کافی برای هر نفر تقریبا ۷۰ سانتی متر را روی دیوار سراسر کلاس بچسبانید. کاغذ باید هم سطح با دید کودکان نصب شود. به یکی از دانش آموزان یک مداد شمعی بنفش بدهید و از او بخواهید که از یک سوی دیوار نقاشی خود را آغاز کند. اجازه بدهید که مداد شمعی را در طول کاغذ به هر شکلی که دوست دارد حرکت دهد. با دانشآموزان درباره این که این خطها میتوانند شبیه به چه چیزی باشند، حرف بزنید (رشته کوه، رودخانه، بزرگ راه...). سپس مداد شمعی را به دانش آموزان دیگر بدهید و از هر یک از آنها بخواهید چیزهایی به تصویر اضافه کند.
سپس، از آن ها بخواهید داستانی بر پایه تصویری که کشیدهاند، بگویند. همچنان که داستان گسترش پیدا میکند، آن را بنویسند و هر کجا که امکان دارد به جای واژه از تصویر استفاده کنند. به شکل گروهی کار کنید. طرحها را با هم ترکیب، و آنها را در آغاز، میانه و پایان تنظیم کنید. درونمایه داستانهای هارولد این است که چگونه میتوان مشکلات را با پایداری و خلاقیت حل کرد. دانش آموزان را بهطور غیر مستقیم هدایت کنید تا در داستانهایشان درون مایهای همانند داستانهای هارولد بپرورانند.