خانه ی پله ها

کتاب «خانه‌ی پله‌ها»، از مجموعه شاهکارهای علمی-تخیلی نشر کتابسرای تندیس، بر نیمه‌ی تاریک وجود انسان‌ها انگشت می‌گذارد. 
کتاب «خانه‌ی پله‌ها» ماجرای پنج نوجوان یتیم است. پنج نوجوان با پیشینه‌های بسیار متفاوت: یکی به تازگی پدر ثروتمندش مرده و آسودگی زندگی پرزرق و برق‌اش را از دست داده است و دیگری، جنگ پدرش را از او گرفته و مدت بیش‌تری را در یتیم‌خانه سر کرده است. این پنج نوجوان بی‌آنکه تصویر روشنی به یاد داشته باشند، به این هزارتوی پلکانی آورده شده‌‌اند.
«خانه‌ی پله‌ها» هزارتوی غریبی از پله‌های به‌هم‌پیوسته است. تمام این سازه سفید و عاری از هر دیوار، سقف و کف است. در میان این فضای تهی، که سفیدی‌اش زننده است، دستگاهی ناآشنا و عجیب قرار دارد. با اندکی جدل و آزمون، پنج نوجوان که چیزی کم از پنج موش آزمایشگاهی ندارند، کارکرد دستگاه و روش راه‌اندازی آن را کشف می‌کنند: هدف دستگاه تأمین خوراک این پنج نفر است!
کتاب «خانه‌ی پله‌ها» شرح شرطی شدن، طی کردن مسیری به‌سوی بی‌رحمی و البته استقامت است. دستگاه هربار به شرطی تازه، خوراک آن‌ها را فراهم می‌کند. یک‌ بار باید شکلک دربیاورند، بار دیگر باید بالا و پایین بپرند و گاهی هم باید همدیگر را بزنند. 
«خانه‌ی پله‌ها» همان‌قدر تودرتو و بی‌انتهاست که روان آدمی. در همین هزارتوست که حفظ بقا، شخصیت‌ها را گیر می‌اندازد و نوجوانان را وادار به خودافشایی می‌کند.
پرسشی که در کتاب «خانه‌ی پله‌ها» طرح می‌شود، مخاطب امروزی را نیز درگیر می‌کند: برده‌ می‌شوید یا اعتصاب می‌کنید؟ فقط دو نفر از پنج نوجوان، علیه ماشین می‌شورند و گرسنگی را انتخاب می‌کنند.
کتاب «خانه‌ی پله‌ها» تصویری از خطرات شرطی‌سازی و اختیارات بی‌چون‌و‌چرای خودکامگان را به نمایش می‌گذارد و روند آزمایشی غیراخلاقی و در عین حال، به خدمت گرفتن انسان را نشان می‌دهد.
اسم کتاب یادآور - و شاید الهام گرفته‌شده - از اثر هنرمند هلندی، موریس اشر است. این اثر که همچون همین کتاب، «خانه‌ی پله‌ها» نام دارد، در سال 1951 خلق شده است.

ویلیام اسلیتر، نویسنده‌ی این اثر، متولد سال 1945 است. او در ابتدای موسیقی و سپس ادبیات انگلیسی را در دانشگاه هاروارد دنبال کرد. ویلیام اسلیتر کتاب «خانه‌ی پله‌ها» را در سال 1974 نوشت و پیش از آن، چند داستان برای بزرگسالان منتشر کرده بود.
حسین شهرابی مترجم «خانه‌ی پله‌ها» از جمله مترجمان خوش‌سابقه‌ی ادبیات گمانه‌زن است. او ویراستاری مجله‌ی نجوم و پایه‌گذاری انجمن بُعد هفتم را نیز در کارنامه دارد.