غم نامه ی مایکل روزن

«غم‌ نامه‌ ی مایکل روزن» کتابی تصویری است به قلم مایکل روزن و تصویرگری کوئنتین بلیک. روزن شاعر و نویسنده‌ی سرشناس ادبیات کودکان است، و دوستداران ادبیات کودک در ایران او را با یکی از کلاسیک‌های منتخب پیتر هانت، با عنوان «می ‌خوایم یه خرس شکار کنیم»، می‌شناسند. کوئنتین بلیک، تصویرگر بریتانیایی، نیز برنده‌ی جایزه‌ی هانس کریستین اندرسن است که بیش از هر چیز، او را با تصویرگری کتاب‌های رولد دال به یاد می‌آوریم. بنابراین در اثر پیش رو با ترکیبی معرکه‌ طرفیم: ترکیب روزن و بلیک! 

موضوع کتاب «غم‌ نامه‌ ی مایکل روزن» درباره‌ی غم است و بیش از همه غم از دست دادن، فقدان و سوگی تمام‌نشدنی. کتاب برای کودکان نوشته شده است، اما چنان‌ که مایکل روزن می‌گوید کتابی است برای همه‌ی سنین. و البته که دلیل نوشتن کتاب، خود، داستانی غم‌انگیز دارد. 

خرید کتاب درباره غم و اندوه در کودکان

ادی، پسر مایکل روزن، در نوزده‌سالگی بر اثر مننژیت می‌میرد. روزن می‌گوید: «بسیار اندوهگین بودم، اما زیاد درباره‌ی آن حرف نمی‌زدم و مدتی طولانی این غم درونم تلنبار شده بود... بین دو حس ناهم‌ساز گیر افتاده بودم؛ می‌خواستم دیگران بدانند غمگینم، اما نمی‌دانستم چطور بگویم. از طرفی نمی‌خواستم کسی بداند غمگینم، چون گمان می‌کردم غمگین بودن نشانه‌ی ضعف است.» روزن تا چند سال نمی‌تواند درباره‌ی غم خود با کسی صحبت کند تا اینکه روزی کودکی از او می‌پرسد: «ادی که در شعرهای توست، چه شد؟» روزن می‌گوید ناگهان ناچار شدم در جمع بزرگی از حاضران بگویم که ادی مرده است!

ادی یکی از شخصیت‌های شعرهای مایکل روزن بود و کوئنتین بلیک هم، پیش از این کتاب، ادی را در نقش شخصیتی داستانی تصویر کرده بود. گفتن اینکه ادی مرده است به روزن جرئت داد بنویسد. و او سرراست و بی‌پرده احساسش را نوشت و حتی طرحی هم از خودش کشید.

کتاب کودک درباره پذیرش مرگ

کتاب «غم‌ نامه‌ ی مایکل روزن» با تصویر مایکل روزن آغاز می‌شود. کوئنتین بلیک، تصویرگر کتاب، می‌گوید: «تصویر مایکل که غمگین است، اما سعی می‌کند شاد به نظر برسد، دشوارترین تصویری است که تا به حال کشیده‌ام.»

در این کتاب، روزن نمی‌گوید تحمل رنج و اندوه آسان است، او تاریکی غم را پنهان نمی‌کند. اما می‌گوید تجربه‌ی نوشتن رهایی‌بخش بوده و بهتر است اگر چنین تلاطم اندوهی را احساس می‌کنیم با کسی که به او اعتماد داریم حرف بزنیم یا احساس‌مان را بنویسیم. او می‌گوید به‌طرز عجیبی نوشتن اینکه حال او بد است، حالش را خوب کرده است! کتاب ساده و صریح نوشته شده است. در کتاب می‌خوانید و می‌بینید غم گاهی سبب می‌شود آدم کارهای ناجوری بکند یا دیوانه‌وار رفتار کند. راوی می‌گوید تلاش کرده است راه‌هایی پیدا کند تا با اندوهش کنار بیاید و آن را تحمل‌پذیر کند؛ مثلاً این فکر ‌که هرکسی در دنیا برای چیزی اندوهگین است یا اصلاً بهتر است آدم غمگین باشد تا ظالم و بدکردار. 

در عین حال، لحظاتی هم هست که مایکل خود را غرق تماشا یافته، تماشای آدم‌های پشت پنجره، یا عبور قطاری پرمسافر. بار اندوه بی‌آنکه بخواهیم و بدانیم گاهی سبک می‌شود. و اینجاست که مایکل خاطرات را به خاطر می‌آورد: خاطرات ادی که در خیابان قدم می‌زد و می‌خندید و می‌خندید...

تصویرهای کتاب بیشتر در چهارچوب‌هایی قاب‌گرفته‌شده نمایان شده‌‌اند تا آلبوم عکس را به خاطر بیاورند. برای نمونه، بلیک صفحه‌هایی از نوباوگی تا جوانی ادی را در هشت قاب تصویر کرده، اما قاب هشتم را خالی گذاشته است؛ چون ادی فقط ۱۹ سال زندگی کرد و دیگر بزرگ‌تر نشد. ادی پیر نشد و قاب هشتم خالی و سفید بر جا ماند. این کاری است که مرگ می‌کند، زمان برای مُرده می‌ایستد و بازماندگان می‌مانند و این پرسش که چطور توانست برود؟ چطور توانست مرا این‌ چنین غمگین کند؟ 
و اگر کمک نگیریم شاید در گرداب اندوه غرق شویم.

وقتی کتاب را با کودکان و نوجوانان می‌خوانید به تصویرها توجه کنید و از کودک یا نوجوان بپرسید چرا شماری از تصویرها تیره و خاکستری‌اند؟ توجه کودک را به تصویرهای رنگی و روشن جلب کنید و بپرسید رنگ‌ها چه چیزی را نشان می‌دهند؟ از کودک یا نوجوان مخاطب کتاب بپرسید آیا تا به حال احساسی قوی داشته که نتوانسته بر زبان بیاورد؟ 

خرید کتاب کودک درباره شناخت احساسات

«غم ‌نامه ‌ی مایکل روزن» هنر بیان احساسات پیچیده را نشان می‌دهد، بیان دردهایی که مانند بیماری‌های سخت‌علاج می‌تواند درهم‌شکننده باشد، اگر یاری نگیریم.