ایجاد محیط آموزشی برای دانش آموزان با ناتوانی های حاد

به‌وجود آوردن محیط یادگیری مناسب برای دانش آموزان دارای نیازهای ویژه‌ی حاد، به همان اندازه‌ی آموزش این گروه از دانش‌آموزان اهمیت دارد. تغییرات در محیط یادگیری وتجهیزات، و سازگار کردن دانش‌آموز با آن‌ها می‌تواند امکاناتی برای اوفراهم کند که به استقلال دست یابد.

مقدمه

فراهم کردن محیط یادگیری برای دانش‌آموزان دارای ناتوانی‌های شدید جسمی و شناختی همزمان نیازمند به کارگیری ابزار و فناوری‌های کمکی و استفاده از روش‌های متفاوت است که به این دانش‌آموزان کمک کند برخی کارهای روزانه‌ی خود را انجام دهند. برای دانش‌آموز دارای ناتوانی‌های حاد، مناسب یا نامناسب بودن محیط می‌تواند به استقلال یا وابستگی او به دیگران بیانجامد. با انتخاب محیط یادگیری مناسب و تدارک تجهیزات و ابزار کمکی لازم، می‌توان بهترین امکانات را برای رسیدن به هدف‌های آموزشي این دانش آموزان فراهم کرد و آن‌ها رابه بالاترین سطح ممکن کیفیت زندگی برای این گروه از کودکان رساند.

 ایجاد موقعیت‌های واقعی زندگی برای آموزش

بخش مهمی از آموزش دانش‌آموزان دارای ناتوانی‌های شدید، قرار دادن آن‌ها در موقعیت‌های واقعی زندگی است. به این منظور، هنگام ایجاد محیط آموزشی برای این دسته ازدانش‌آموزان، لازم است به این نکته توجه شود. از آنجا که بیشتر این کودکان توانایی استفاده از یک مهارت واحد را در موقعیت‌های گوناگون ندارند، مهم است که وقت آن‌ها به یادگیری مهارت‌ها درموقعیت‌های واقعی زندگی اختصاص داده شود. استفاده از موقعیت‌های ساختگی و غیر‌واقعی، درک وضعیت‌های واقعی را برای آن‌ها دشوار می‌کند و سبب می‌شود وقت‌شان تلف شود. برای نمونه، دانش آموزی که می‌تواند چیزی را به جلو، روی سینی صندلی چرخدارش در کلاس درس هول بدهد، ممکن است برای انجام کاری مشابه مانند فرو کردن یک تکه لباس به داخل ماشین لباس شویی، بامشکل برخورد کند.

نمونه‌ها

دستیابی به توانایی تهیه‌ی غذای میان‌وعده به شکل مستقل یا با کمترین کمک، در چنین دانش‌آموزانی کیفیت زندگی آن‌ها را بهبود می‌بخشد و سطح آن را بالا می‌برد. با آماده کردن محیط -که در این مورد، آشپزخانه است- به او اجازه می‌دهید تا بتواند یکی از کارهای اولیه، یعنی درست کردن غذایی مختصر و میان وعده انجام دهد. به دانش آموز اجازه دهید مزه‌ی دلخواهش را انتخاب کند. بگذارید به موادی که دوست دارد دسترسی داشته باشد. وسایل لازم را طوری قرار دهید که بتواند آن‌ها را ببیند و هرکدام را می‌خواهد انتخاب کند. اگر دانش آموز قادر به انجام این کار باشد، خواهد توانست با استفاده از آلبوم عکس یا فهرست غذایی که جلوی قفسه‌ی آشپزخانه گذاشته‌اید، نیز مواد دلخواهش را انتخاب کند.

• ممکن است کودک برای فراهم آوردن موادی که برای تهیه‌ی غذای میان‌وعده لازم است، نیازمند کمک باشد. برای اطمینان از درک دانش آموز از نیازهای خود، می‌توان دو گونه از مواد را به او نشان داد و از او خواست با نگاه کردن یا رفتن به سوی آن‌ها، هر کدام را می‌خواهد انتخاب کند. برای مثال، یک پیمانه شیر و یک پیمانه آب میوه را به او نشان بدهید و از او بخواهید یکی از آن‌ها را انتخاب کند.
• سپس می‌توان غذا را داخل کاسه‌ای ریخت تا دانش آموز غذایی را که خودش هم در آماده کردن آن مشارکت داشته است، بخورد.

هنگام گزینش مکان آموزش مهارت باید به چند نكته توجه کرد

نخست باید نیازمندی‌های ویژه‌ی دانش‌آموز را در نظر گرفت. بعضی دانش‌آموزان به میزانی از نور یا صدا حساس‌اند. اگرچه نمی‌توان همیشه به این حساسیت‌ها توجه کرد، در نظر داشتن آنها در محیط آموزشی، پیامدهای موفقیت آمیزی خواهد داشت. تجهیزات باید تا آنجا که امکان دارد در دسترس باشند تا دانش آموز به کار مستقل بیشتر تشویق شود. برای نمونه، می‌توان از رنگ‌های برجسته در اطراف دگمه‌ی ماشین ظرفشویی مسطح استفاده کرد. به‌کاربردن رنگ‌های برجسته، به دانش‌آموز امکان می‌دهد با هماهنگ کردن دست و چشم، به روشی آسان از دگمه‌ی درست استفاده کند. تا جایی که امکان دارد، به دانش آموز اجازه‌ی انتخاب بدهید. اگر او برای رسیدن به هدفی که خود انتخاب کرده است، تلاش کند، انگیزه‌ی بیشتری برای دست یافتن به موفقیت خواهد داشت.