بیانیه‌ی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان
به مناسبت روز ملی ادبیات کودک و نوجوان
به نام پروردگار کودکی
انتخاب یک روز به عنوان روز ملی ادبیات کودک و نوجوان از سوی مجموعه‌ی سیاست‌گذاران فرهنگی، بیش از هرچیز نشانه‌ی مبارکی می‌تواند باشد از آگاهی سطوح بالای تصمیم‌گیری فرهنگی نسبت به میزان اهمیت و تأثیرگذاری حوزه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، در فرهنگ عمومی و روند ارتقای سطح آگاهی و سواد عمومی در کشور.
اگرچه چند و چون و نحوه‌ی انتخاب، می‌تواند مورد گفت‌وگو و بحث قرار گیرد، اما انجمن نویسندگان کودک و نوجوان ایران وظیفه‌ی خود می‌داند فرا رسیدن این روز را به اعضای خود، عموم فعالان ادبیات کودک و نوجوان و مخاطبان پرشمار ادبیات کودک و نوجوان کشورمان تبریک بگوید و به همین مناسبت نکاتی را درباره‌ی شکل و میزان حضور عمومی نویسندگان و پدیدآورندگان ادبیات کودک و نوجوان با مردم در میان بگذارد:
- حیات آثار هنری و ادبی، به میزان استقبال مخاطبان از این آثار، و پیوند و همدلی پدیدآورندگان و مخاطبان آن وابسته است. ادبیات کودک و نوجوان نیز به عنوان ادبیاتی با قشر مخاطبان ویژه از این حکم کلی مستثنا نیست. اگر خواهان ادبیات کودک و نوجوانی هستیم که از قوت و فراگیری بیش‌تری برخوردار باشد و بتواند در عرصه‌های بین‌المللی بدرخشد، بیش از هر چیز باید به دنبال تقویت ارتباط بین پدیدآورندگان و مخاطبان این گونه از ادبیات باشیم و راه‌های ارتباطی آنان را بگشاییم. انجمن نویسندگان کودک و نوجوان به نمایندگی از اعضای خود برای ارتباط هرچه بیش‌تر با کودک و نوجوان امروزمان اعلام آمادگی می‌کند. ما نویسندگان، شاعران، مترجمان و پژوهشگران ادبیات کودک و نوجوان آماده‌ایم با حضور در مدارس، کلاس‌های درس، مراکز فرهنگی و هنری و هر جمع و محفل دیگری که مخاطبانمان در آن حضور دارند، سخنان آنان را بشنویم و آثار خود را به آن‌ها عرضه کنیم. ما معتقدیم ادبیات کودک و نوجوان، جز از طریق شناخت صحیح کودک امروز و گوش فرادادن و فهمیدن او، راهی برای رشد پیش رو ندارد و بنابراین می‌دانیم که چاره‌ی کارمان جز تلاش برای دست دوستی دادن با کودک امروز، نیازها، دغدغه‌ها و انگیزه‌هایش نخواهد بود.
- سوگمندانه یادآوری می‌کنیم که در تمام این سال‌ها، درهای مدارس به روی ما نویسندگان کودک و نوجوان بسته بوده است و جز در مواردی خاص و مناسبتی، از حجم عظیم آثار تولیدی در حوزه‌ی کودک و نوجوان، در نظام آموزشی کشورمان استفاده نشده است. به باور ما، همین راه بسته‌ی ارتباطی میان مدارس و نویسندگان، باعث شده است که نظام آموزشی کشور، به تدریج از نیازهای واقعی کودک امروز فاصله گرفته و تصور اصیل و واقعی از کودک را با برساخته‌ای مصنوعی و آموزشی تحت عنوان «دانش‌آموز» جابه‌جا کند. شاید یادآوری این نکته در این روز ملی بجا باشد که «تمام دانش‌آموزان مدارس، کودک یا نوجوان نیز هستند» و نادیده گرفتن اقتضائات این واقعیت، می‌تواند نظام آموزشی را به بیراهه بکشاند. ما به عنوان کسانی که زندگی حرفه‌ای خود را صرف تولید آثار ادبی و مکتوب برای کودکان و نوجوانان کرده‌اند، آماده‌ایم تا میان مفهوم «دانش‌آموز» و کودک و نوجوان واقعی امروز کشورمان آشتی برقرار کنیم. ما آماده‌ایم با حضور در مدارس و سر کلاس‌ها، جان و روح ادبیات زنده و معاصر را در کلاس‌های درس جاری کنیم و به کلاس و مدرسه رنگی نو، متفاوت و سرزنده‌تر ببخشیم. انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، هم‌اکنون با تشکیل میز آموزش و پرورش به سهم خود برای برقراری آشتی میان مدارس و نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان تلاش کرده است و در همین جا اطمینان می‌دهد که کم‌ترین نشانه‌ی تمایل و گرایش نظام آموزش کشور برای استفاده از تجارب، آثار و فعالیت‌های خود را به فال نیک خواهد گرفت و آماده‌ی هرشکلی از همکاری با نظام آموزشی کشور و مجموعه‌ی مدارس خواهد بود.
- حفظ حقوق کودک و مراقبت از دوران کودکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های نویسندگان کودک و نوجوان بوده است. در روزهای اخیر اخباری از تجاوز به این حقوق و نادیده گرفتن حداقل‌های حیاتی برای امنیت کودکان در محیط‌های آموزشی در رسانه‌ها منتشر شده که اعضای انجمن را به شدت نگران ساخته است. ما وظیفه‌ی خود می‌دانیم که به مناسبت روز ملی ادبیات کودک و نوجوان از تمام مسئولان، نهادهای نظارتی و اجرایی، قوه‌ی قضاییه‌ی جمهوری اسلامی ایران و ریاست محترم جمهور به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی بخواهیم در حفظ همه‌جانبه‌ی حقوق و امنیت کودکان کشورمان تلاش کنند و با پی‌گیری اخبار منتشره تا کشف حقیقت و مجازات خاطیان احتمالی، از هیچ تلاشی دریغ نکنند. حتی تصور حقیقت داشتن شایعات و اخبار منتشره، نگران‌کننده و تأثربرانگیز می‌نماید. امیدواریم با پی‌گیری و کشف حقیقت، نگرانی‌ها رفع شده و بار دیگر لبخند بر لب ما و آرامش به دل کودکان کشورمان بازگردد.
- روز ملی ادبیات کودک و نوجوان وقتی می‌تواند به تمامی به جشن تبدیل شود که برخی دغدغه‌های صنفی و حرفه‌ای، که سال‌هاست ما نویسندگان و پدیدآورندگان را در تنگنا قرار داده، رفع شود. علاوه بر مسائل و ابهامات پیرامون ممیزی در ادبیات کودک و نوجوان کشورمان، که پیش از این بارها از طریق بیانیه‌ها و اعلام مواضع درباره‌ی آن سخن گفته‌ایم، مسائلی همچون حقوق صنفی نویسندگان کودک و نوجوان، مسائل مربوط به بیمه و مالیات نویسندگان، رعایت حق مؤلف و کپی‌رایت در کشور و حق یکسان و برابر تمام سلیقه ها و گرایش‌های قانونی برای تولید و نشر آثار ادبی کودک و نوجوان، از مصادیقی است که تا تحقق آن‌ها صورت نپذیرد، نمی‌توان با آرامش و اطمینان جشنی برای روز ملی ادبیات کودک و نوجوان گرفت.
- و در پایان این‌که، خوشحالیم که روزی در کشورمان به ما، تولیدکنندگان ادبیات کودک و نوجوان اختصاص یافته است. خوشحالیم که در کنار هم می‌توانیم به مجموع دستاوردهای این شاخه از ادبیات در کشورمان افتخار کنیم و سالانه حضور درخشان آن را در عرصه‌های بین‌المللی به چشم ببینیم. خوشحالیم در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که هنوز در آن، نقش ادبیات به رسمیت شناخته می‌شود و از سوی بالاترین نهادهای سیاست‌گذاری و مدیریت فرهنگی، برای ترویج و رشد آن برنامه‌ریزی و تلاش می‌شود. خوشحالیم که به عنوان فراگیرترین نهاد در ادبیات کودک و نوجوان کشورمان، هویت صنفی خود را حفظ کرده و در تمام سال‌های حیات خود، توانسته‌ایم مستقل و مردمی باقی بمانیم. و امیدواریم به دیدن روزی که در آن، نقش ادبیات کودک و نوجوان در پرورش و رشد کودکان سرزمینمان بیش‌تر و مؤثرتر از یک روز در تقویم رسمی کشور باشد.
انجمن نویسندگان کودک و نوجوان
تیر ماه ۱۳۹۳
