هفدهمین جشنوارهی کتاب کودک و نوجوان برترین‌های خود را اعلام و از نویسندگان و پدیدآورندگان این آثار در مراسمی ویژه تقدیر کرد.
در این جشنواره برترین آثار منتشر شده در سال ۱۳۹۲ در گروه‌های سنی خردسال، کودک و نوجوان در ۱۰ بخش «داستان تألیف خردسال و کودک»، «داستان تألیف نوجوان»، «داستان ترجمه»، «علمی آموزشی»، «شعر»، «دینی»، «بازنویسی»، «زندگی‌نامه»، «نمایش‌نامه» و «تصویرگری و کتاب‌سازی» معرفی می شوند. برگزیدگان این جشنواره که هر سال در هفته کتاب برگزار می شد امسال بهمن ماه معرفی شدند.
امسال ١٠٣٩ کتاب در مجموع به دبیرخانه‌ی این جشنواره رسید که از آن میان، ٣١۶ کتاب برای مخاطب نوجوان و ۶٣٧ کتاب برای کودکان و خردسالان بوده است. این آثار همگی در سال ١٣٩٢ منتشر شده اند.
افق، بوستان کتاب، شهر قلم، نشر پنجره، امیر کبیر (کتاب‌های شکوفه)، محراب قلم، موسسه‌ی پژوهشی کودکان دنیا، شرکت انتشارات فنی ایران و کانون پرورش فکری از جمله ناشرانی هستند که بیش‌ترین آثار را برای داوری در این جشنواره ارسال کرده‌اند.
در هفدمین جشنواره کتاب کودک و نوجوان در بخش شعر، گروه داوران شامل بابک نیک‌طلب، هادی خورشاهیان و آتوسا صالحی از میان نامزدهای نهایی، لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی را در بخش کودک و خردسال به کتاب «هم روزنامه هم کلوچه» سروده‌ی مریم هاشم‌پور از انتشارات امیرکبیر به‌دلیل نوع نگاه متفاوت و جذاب کودکانه اهدا کرد.
در حوزه‌ی شعر نوجوان نیز هیئت داوران لوح تقدیر و کارت هدیه‌ی بیست میلیون ریالی را به کتاب «کیف پول من گرسنه است» سروده‌ی فاضل ترکمن از انتشارات پیدایش، به‌دلیل انتخاب گونه‌ی ادبی طنز در شعر نوجوان و پرداختن به دغدغه‌های نوجوان امروز تقدیم کرد.
در بخش داستان تألیف کودک و خردسال، گروه داوران شامل مجید راستی، سوسن طاقدیس و افسانه شعبان‌نژاد، لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی را به کتاب «داستان‌های موموشی» نوشتهی کلر ژوبرت از انتشارات دانش‌نگار، به‌دلیل بیان مسایل تربیتی خردسالان با زبانی ساده و شیرین، خلاقیت در ساده‌کردن مفاهیم به گونه‌ای قابل درک برای مخاطب خردسال و استفاده از طنزی خردسالانه اهدا کرد.
هم‌چنین این گروه داوری، لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی را به کتاب‌های «خرگوش دهمی» نوشتهی زهره پریرخ از انتشارات امیرکبیر، به‌دلیل توجه به ویژگی‌های روحی و روانی کودک در دنیای قصه و انسجام قابل توجه داستان و زبان نگارش همراه با سادگی و روانی و استفاده از تصویرسازی‌های مخاطب‌پسند، و کتاب «من سبز می‌شوم» نوشتهی ناصر یوسفی از انتشارات پیدایش به‌دلیل استفاده از قالب رمان برای کودکان و نیز تلفیق تخیل و واقعیت به گونه‌ای باورپذیر و توجه به مساله‌ای که نیازمند توجه و تحول است، هدیه کرد.
در همین گروه و در بخش داستان تالیف نوجوان، داوران شامل حسین فتاحی، جواد جزینی و معصومه انصاریان از میان نامزدهای نهایی، ضمن دعوت از ناشران و نویسندگان برای توجه به مضامین بومی و هویت ملی و استفاده از ویرایش فنی و ساختاری در آثارشان، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی را به کتاب «هیچ‌کس جرئتش را ندارد» نوشتهی حمیدرضا شاه‌آبادی از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اهدا کرد. این گروه داوری، به دلیل استفاده از ظرفیت روایی متفاوت، روایت غیرخطی با روش قصه‌گویی، طرح منسجم، زبان روان و خوش‌خوان و برخورداری از جوهره‌ی داستانی، جایزه‌ی خود را به کتاب شاه‌آبادی اختصاص داده است.
در همین‌حال، در بخش مجموعه‌های داستانی نیز گروه داوران شامل معصومه انصاریان، افسانه شعبان‌نژاد و آتوسا صالحی، با رای خود، لوح تقدیر و کارت هدیه‌ی بیست میلیون ریالی را به مجموعه‌ی ٣ جلدی «قصه‌های بز زنگوله پا» نوشتهی علی‌اصغر سیدآبادی از انتشارات منظومه‌ی خرد، به‌دلیل استفاده‌ی خلاقانه از یک قصه‌ی قدیمی برای خلق آثار جدید، پرورش تفکر نقادانه در مخاطب و نگاه طنزآمیز به موضوع اختصاص داد.
در این بخش، دبیرخانه‌ی جشنواره اعلام کرده است که مجموعه‌های منتشر شده در سال ٩١ نیز که به دلیل محدودیت تعداد در جشنوارهی آن سال دیده نشده بود، در کنار آثار سال ٩٢ داوری شده است.
در گروه داستان ترجمه، داوری به عهده‌ی شهرام اقبال‌زاده، مجید عمیق و علی خاکبازان بود. این گروه، از میان نامزدهای برتر، در زمینه‌ی آثار کودک و خردسال هیچ کتابی را شایسته‌ی دریافت جایزه ندانست، اما در بخش آثار ترجمه برای نوجوانان، لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی را به کتاب «اسب جنگی» با ترجمه‌ی پروین علی‌پور از انتشارات افق اهدا کرد.
در بخش علمی و آموزشی داوران این بخش محمود سالک، مجید جلالی‌نیا و امیر صالحی‌طالقانی، در زمینه‌ی تالیف، و در بخش کودک و خردسال ضمن تشکر از کتاب «سرزمین سازها» تألیف هومن بابک و نگار پدرام از انتشارات امیرکبیر، هیچ کتابی را شایسته‌ی دریافت جایزه ندانست. این گروه داوری در بخش نوجوان نیز ضمن تشکر از کتاب «سرگذشت نجوم در ایران» تألیف شکوه حاجی نصرالله از انتشارات افق به‌دلیل نثر زیبا و روان، وجود اطلاعات علمی و محتوایی صحیح و معرفی اشخاص، مکان‌ها و منابع مهم، بهره‌مندی از مراجع متعدد و ارزشمند و اطلاعات حاشیه‌ای بسیار مفید و واژه‌نامه‌ی قوی، لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی را به کتاب «فرهنگ‌نامه‌ی طلایی ورزش» تألیف مهدی زارعی از انتشارات طلایی، به‌دلیل پرداختن به موضوعی مورد نیاز و علاقه‌ی نوجوانان، تقسیم‌بندی و تدوین مناسب ورزش‌ها و فصل‌ها، متن جامع و روان و برخورداری از ویراستاری ادبی و محتوایی کافی، پرداختن به پیشکسوت‌های ورزش کشور و ورزش‌های بومی، تصویرگری جذاب و متناسب با متن، کیفیت چاپ و صحافی مناسب تقدیم کرد.
داوران این بخش در حوزه‌ی ترجمه‌ی آثار علمی و آموزشی، عموم آثار را ضعیف، تکراری و با ترجمه‌هایی شتابزده و پر اشکال تشخیص داده و هیچ کتابی را شایسته‌ی دریافت جایزه ندانستند.
در بخش آثار دینی نیز، سیدعلی محمد رفیعی، محسن هجری و شهرام شفیعی در حوزه‌ی کودک و خردسال، لوح تقدیر و کارت هدیه‌ی بیست میلیون ریالی را به مجموعه‌ی پنج جلدی «پیامبر و قصه‌هایش» اثر غلامرضا حیدری ابهری از انتشارات جمال، به‌دلیل پرداختن به حکایاتی از زندگی پیامبر با رویکرد اخلاقی، توجه به مهارت‌های زندگی در بازنویسی و شیوه‌ی تدوین مجموعه اختصاص داد.
این گروه داوری در بخش آثار دینی برای نوجوانان، هیچ کتابی را شایسته‌ی دریافت جایز ندانسته است.
دکتر محمد جعفری قنواتی، دکتر حسن ذوالفقاری و دکتر مریم جلالی نیز کتاب‌های بازنویسی را داوری کردند که از میان نامزدهای نهایی، جایزه‌ی لوح تقدیر و کارت هدیه‌ی بیست میلیون ریالی را به کتاب «رؤیای شور دریا» اثر محمد کاظم مزینانی از انتشارات موسسه‌ی فرهنگی منادی تربیت هدیه کردند. این جایزه به‌دلیل بازآفرینی متن متناسب با سن مخاطب، استفاده از زاویه‌ی دید واحد همراه با تکنیک ادبی و سادگی و زیبایی زبان روایت به این اثر اهدا شده است.
هم‌چنین لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی نیز به کتاب «سیاوش» اثر آتوسا صالحی از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به‌دلیل استفاده از عناصر اربعه در روایتی خلاق، استفاده از زاویه‌ی دید چرخشی، مناسب‌سازی سوژه‌ی مکرر استفاده شده برای مخاطب و باورپذیری، شیوایی و ادبیت متن اهدا شد.
داوری بخش زندگی‌نامه‌نویسی را مهدی کاموس، حسین بکایی و حبیب یوسف‌زاده بر عهده داشتند که در بیانیه‌ی نهایی خود، پیشنهادهایی را برای پدیدآورندگان و ناشران این حوزه مطرح کرده‌اند؛ سیاست‌گذاری مدیران و ناشران در حوزه‌ی تولید زندگی‌نامه برای کودکان و نوجوانان، تقویت حوزه‌ی نقد و بررسی زندگی‌نامه‌ها، تولید آثار نظری در زمینه‌ی زندگی‌نامه‌نویسی برای کودکان و نوجوانان و برگزاری جلسات علمی‌پژوهشی درباره‌ی ضرورت زندگی‌نامه‌نویسی برای کودکان و نوجوانان از پیشنهادهای این گروه داوری برای تقویت آثار این حوزه بوده است.
در همین حال، هیأت داوران بخش زندگی‌نامه‌نویسی، لوح تقدیر و کارت هدیه‌ی بیست میلیون ریالی را به کتاب «امیرحسین فردی» اثر علیرضا متولی از انتشارات مدرسه، به‌دلیل روایت شیرین از زندگی یکی از پیشکسوتان عرصه‌ی ادبیات کودک و نوجوان ایران از انتشارات مدرسه تقدیم کرد.
نمایش‌نامه‌های منتشرشده برای کودک و خردسال نیز با داوری حسن دادشکر، عباس جهانگیریان و احمد شهدادی بررسی شدند که از میان آن‌ها، لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی به نمایش‌نامه‌های جیک جیک، کی منو می‌خوره؟، من آیدا را نمی‌فروشم و قول می‌دم بزرگ نشم، اثر علی‌اکبر پوررسول از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اهدا شد. این جایزه به‌دلیل نگاه صادقانه به مسایل روز کودکان، صمیمیت در شیوه‌ی روایت، توجه به عنصر کشف و شناخت، طرح مضامین آموزشی به صورت غیرمستقیم به این آثار اختصاص داده شده است.
در بخش نمایش‌نامه‌های نوجوان اما دبیرخانه‌ی جشنواره اعلام کرده کتاب‌های منتشر شده در سال ٩١ هم که به دلیل محدودیت تعداد در جشنوارهی دوره‌ی قبل دیده نشد، همراه آثار سال ٩٢ داوری شدند. در این بخش، هیأت داوران، لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی را به نمایشنامهی «پیرمرد و ببر»، اثر علی خاکبازان از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به‌دلیل نگاه خردگرایانه‌ی نویسنده به موضوع، حل منطقی مسایل از طریق اندیشه، شخصیت‌پردازی مناسب، معاصرسازی حکایت‌های عامیانه، برخورداری از تعلیق مناسب و زبان طنز تقدیم کرد.
بخش تصوگری، گرافیک و طراحی جلد نیز آخرین بخش این جشنواره بود که داوری آن را کوروش پارسانژاد، کاظم طلایی و کیانوش غریب‌پور به عهده داشتند.
این داوران در گروه کودک و خردسال، در زمینه‌ی کتاب‌سازی، لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی را به کتاب «تو لک‌لکی یا دارکوب؟» اثر علی خدایی از انتشارات کانون پرورش فکری، به‌دلیل ارایه‌ی نمونه‌ای ساده و موفق از یک کتاب‌سازی فعال و خلاق و فراهم آوردن فرصت دیدار هیجان‌انگیز برای مخاطب اهدا کرد.
در بخش طراحی گرافیک، هیچ اثری شایستگی دریافت جایزه را نداشت، اما در بخش طراحی جلد، جایزه‌ی لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی به مجموعه‌ی «نمایشنامهی کودک امروز» کار پیمان پورحسین از انتشارات کانون پرورش فکری به‌دلیل طراحی موفق یونیفرم غیر ثابت و استفاده از جذابیت‌های فرمیک، انتخاب مناسب نقره‌کوب و پرداختن درست به پشت جلد و هماهنگی با طراحی درون کتاب اهدا شد.
در حوزه‌ی تصویرگری کتاب نیز هیأت داوران، لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی را به کتاب‌های «یه خونه قدِ غربیل»، «قول می‌دم بزرگ نشم» و «لولوی آوازه خوان»، اثر حدیثه قربان از انتشارات کانون پرورش فکری به‌دلیل تلاش موفق برای خلق تصاویر شیرین و دیدنی برای گروه سنی مخاطب و ورود به حیطه‌‌های مغفول‌مانده‌ی تصویرگری اهدا کردند.
در این بخش‌ها و در زمینه‌ی کتاب‌سازی برای نوجوانان، گروه داوری، لوح تقدیر و کارت هدیه‌ی بیست میلیون ریالی را مشترکا به کتاب «سنگ سلام» به مدیریت هنری مجید زارع و طراحی امیر مفتون از انتشارات عصر داستان، به‌دلیل رعایت استانداردهای طراحی داخل کتاب و احترام به مخاطب به عنوان خواننده و طراحی جلدی جذاب اهدا کرده است.
در گروه سنی آثار نوجوان و در بخش طراحی گرافیک (صفحه‌آرایی) هیأت داوران، لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی را به کتاب «عصر طلایی دایناسورها» از انتشارات طلایی، اثر آرش جهانگیری به‌دلیل رعایت اصول صفحه‌آرایی برای کتاب‌های غیر داستانی و ایجاد ارتباط مناسب با تصاویر کتاب داد.
در زمینه‌ی طراحی جلد برای نوجوانان نیز گروه داوری لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی را به‌طور مشترک به مجموعه‌ی «نمایشنامهی نوجوان امروز» با طراحی گرافیک پیمان پورحسین و تصویرسازهای سید میثم موسوی از انتشارات کانون اهدا و دلیل این جایزه را طراحی یونیفرمی سیال و متناسب با تصویرسازی‌ها و هماهنگی مناسب با گروه سنی و محتوای کتاب عنوان کرد.
در حوزه‌ی تصویرگری برای نوجوانان نیز داوران جشنواره لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی را مشترکا به کتاب‌های «رستم و اسفندیار» اثر پژمان رحیمی‌زاده به‌دلیل ساختاری حماسی، منطبق با شاهنامه و «زال و رودابه» اثر عاطفه ملکی‌جو هردو از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌دلیل ترکیب‌بندی‌های حساب شده و استفاده درست از رنگ برای درک مفهوم اهدا کردند.
هم‌چنین هیأت داوران در بخش غیر داستانی، لوح زرین، دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی سی میلیون ریالی را به کتاب «عصر طلایی دایناسورها» اثر محمدرسول حقانی از انتشارات طلایی به‌دلیل تکنیک قوی، ساختاری محکم و رعایت جذابیت‌های لازم این نوع کتاب‌ها اختصاص داد.
مداد پرنده برای اکبر نیکان‌پور
این گروه داوری در این بخش «مداد پرنده»، بالاترین جایزه‌ی این جشنواره، به همراه دیپلم افتخار و کارت هدیه‌ی پنجاه میلیون ریالی را به اکبر نیکان‌پور تصویرگر پیشکوست به‌دلیل سال‌ها تلاش در عرصه‌ی تصویرگری کودک و نوجوان تقدیم کرد.
در همین حال، دبیرخانه‌ی جشنواره اعلام کرد که مجموعه‌ی «خودم می‌خوانم» کار کیانوش غریب‌پور از انتشارات افق و کتاب «یاد یار و دیار» کاری از کورش پارسانژاد از دفتر نشر و فرهنگ اسلامی به مرحله‌ی نهایی راه یافته بود اما به دلیل حضور نامبردگان در ترکیب هیأت داوران، از این فرآیند کنار گذاشته شد.
تقدیر از مدیران نشر
در همین‌حال بر اساس این گزارش، هیئت داوران جشنواره، لوح تقدیر را برای تولید کتاب‌های «هم روزنامه، هم کلوچه» و «خرگوش دهمی» به مصطفی رحماندوست، مدیر گروه کودک و نوجوان انتشارات امیرکبیر اهدا کرد.
هم‌چنین لوح تقدیر برای تولید کتاب‌های «کیف پول من گرسنه است» و «من سبز می‌شوم» به محسن طائب مدیر انتشارات پیدایش تقدیم کرد.
هم‌چنین لوح تقدیر برای تولید کتاب «داستان‌های موموشی» هم به محمّدرضا حاتمی مدیر انتشارات دانش‌نگار تقدیم شد.
در همین‌حال، لوح تقدیر برای تولید مجموعه‌ی «قصّه‌های بز زنگوله پا نیز به خیریه بیگم حائری‌زاده مدیر انتشارات منظومه‌ی خرد تقدیم شد.
لوح تقدیر برای تولید کتاب‌های «هیچ‌کس جرئتش را ندارد»، «رستم و اسفندیار»، «زال و رودابه»، «سیاوش»، مجموعه‌ی «نمایشنامهی کودک امروز»، مجموعه‌ی «نمایشنامهی نوجوان امروز» و «تو لک‌لکی یا دارکوب؟» هم به نورا حق‌پرست مدیر انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اهدا شد.
رضا هاشمی مدیر افق به خاطر تولید کتاب «اسب جنگی»، کاظم طلایی مدیر نشر طلایی به خاطر کتاب‌های «فرهنگ‌نامه‌ی طلایی، علیرضا سبحانی‌نسب مدیر نشر جمال برای تولید مجموعه‌ی «پیامبر و قصه‌هایش» نیز لوح تقدیر داوران را گرفتند.
لوح تقدیر برای تولید کتاب «رؤیای شور دریا» به محمود سمیاری مدیر موسسه‌ی فرهنگی منادی تربیت، لوح تقدیر برای تولید کتاب «سنگ سلام» به مهدی قزلی مدیر انتشارات عصر داستان و لوح تقدیر برای تولید کتاب «امیرحسین فردی» به سید احمد حسینی مدیر انتشارات مدرسه از دیگر جوایز این جشنواره بود.
