متن زیر برگرفته از "راهنمای ایجاد کتابخانه های کودکان" است که انجمن نویسندگان و تصویرگران هند در سال ۲۰۰۷ با پشتیبانی یونیسف منتشر کرده است. در فصل دوم این راهنما، درباره‌ی محل برپایی کتابخانه کودکان و شرایط آن سخن رفته است.
انواع کتابخانه ها
کتابخانه‌ی عمومی
هر کتابخانه‌ی عمومی باید دارای بخش ویژه‌ی کودکان باشد. محل این بخش باید خوشایند باشد و نور کافی داشته باشد و با پوسترهای رنگی و ارائه‌ی کتاب تزیین شود. وجود قفسه‌های مناسب برای ارائه‌ی کتاب و میز و صندلی راحت نیز برای نشستن کودکان در این بخش ضروری است. در صورت امکان باید از تجهیزات دیداری- شنیداری و دیگر وسایل مدرن نیز استفاده کرد تا توجه کودکان بیشتر جلب شود.
کتابخانه‌ی آموزشگاهی
آیا می‌توان مدرسه ای را بدون کتابخانه مجسم کرد؟ در ساختمان مدرسه باید از پیش محلی مرکزی برای تشکیل کتابخانه‌ی کودکان درنظر گرفت. این محل باید خوشایند، روشن، مجهز به کتاب‌های خوب و در دسترس کودکان باشد. از دیگر ضرورت‌های کتابخانه، حضور یک کتابدار مهربان است که کودکان را راهنمایی و تشویق به کتاب خواندن کند. میز و صندلی کتابخانه باید راحت باشند و با توجه به نیاز کودکان تهیه شوند.
کتابخانه‌های سازمان‌های داوطلب
کتابخانه‌های عمومی و کتابخانه‌های آموزشگاهی نمی‌توانند پاسخگوی نیازهای کودکان در مناطق دور افتاده باشند. بنابراین، برخی سازمان‌های داوطلب برنامه‌هایی تدوین کرده اند تا در مناطق دور افتاده به کودکان کتاب برسانند.
کجا و چگونه باید این کتابخانه ها را تشکیل داد؟
الف: در تالار یا سالنی سرپوشیده در محله که به آسانی قابل دسترس و استفاده باشد، یا در ایوانی سرپوشیده در ساختمانی که کودکان بتوانند به آسانی به آن محل سر بزنند و کتاب انتخاب کنند. در این مکان کتاب‌ها باید به ترتیبی چیده شوند که به آسانی قابل دیدن و دسترس کودکان باشند.
ب: در صورتی که قفسه‌ی کتاب فراهم نباشد، می‌توان کتاب‌ها را روی زمین یا زیلو یا جهری (رف، تاقچه) تاقچه پخش کرد.
ج: اگر امکان استفاده از زمین نباشد، می‌توان کتاب‌ها را روی طناب پهن کرد، به صورتی که جلدهای رنگین کتاب به طرف خوانندگان قرار گیرد.
در پارک‌ها می‌توان کتابخانه‌ی کودکان را روی میز و نیمکت پارک تشکیل داد. (مانند کتابخانه “هزار و یکشب” در پاکستان و کتابخانه‌ی کودکان اکلا و یا "در زیر درخت" در هندوستان). همین طور می‌توان کتابخانه را روی نیمکت‌های ایستگاه قطار چید، به ویژه برای استفاده ی کودکان یا فرزندان کسانی که در اطراف ایستگاه قطار کار می‌کنند (مانند کتابخانه انراب AWIE در ایستگاه قطار دهلی).
کتابخانه‌های سیار کودکان
کتابخانه‌های سیار در سراسر جهان محبوبیت پیدا کرده‌اند، به ویژه در مناطق دور افتاده‌ی صحرایی و قبیله نشین.
الف- مانند کتابخانه‌های "داشترن داگ" در مغولستان، کتابخانه‌ای در کامیون‌های ارتشی که در جیپور و پنجاب در هندوستان توسط AWWA تشکیل شده است و کتابخانه‌ی سیار "کتاب لارنس برگ" در آمریکا، از جمله کتابخانه‌های سیار موفق به شمار می آیند.
ب- کتابخانه در چرخ های دستی که در بازارهای هفتگی از آن استفاده می شود.
ج- جعبه‌های کتاب در داخل چرخ‌های موتوری و پایی در تایلند.
د- کتاب‌های تصویری رنگی برای کودکان بیمار در بیمارستان ها که موجب آرامش و سرگرمی می‌شوند. در آلمان، کتابخانه‌هایی روی میزهای چرخدار به بخش کودکان در بیمارستان‌های شهر مونیخ برده می‌شوند، کتابخانه‌ی کودکان Awie در بخش کودکان ESI و بیمارستان کالاواتی ساران در دهلی نیز از این گونه هستند.
ه- کتابخانه‌های فردی: داوطلبان کتاب‌ها را در کیف می‌گذارند و آن‌ها را برای کودکانی که در محلات فقیر نشین و دور افتاده زندگی می‌کنند می برند، مانند: سازمان "پراتام" در هندوستان.
و- کتابخانه در پناهگاه‌های موقت: در زمان بروز سوانح طبیعی مانند زلزله، سیل و سونامی پناهگاه‌های موقت ساخته می‌شوند تا برای درس خواندن و دیگر فعالیت‌های کودکان آواره از آن‌ها استفاده شود. به دنبال سونامی خانمان براندازی که در جزایر "نگا باتمام" و "آندامال" در هندوستان اتفاق افتاد، اعضای AWIE از این مناطق بازدید کردند و این کتاب ها را با عنوان پروژه‌ی "جاده‌ی بهبودی" در پناهگاه‌های موقت تشکیل دادند. سازمان AWIE همچنین ۲۵ مجموعه کتاب برای کتابخانه‌ها در زمان زمین لرزه‌ی گجرات در سال ۲۰۰۲پخش کرد.
ز- برای مردم کشور سوئد حتی استخر هم می تواند محل تشکیل کتابخانه باشد. در برخی کشورهای توسعه یافته، تشکیل کتابخانه در پایانه‌های اتوبوس نیز امکان پذیر است.
ح- کتابخانه‌های خانگی: ژاپن نخستین کشوری است که برنامه‌ی تشکیل کتابخانه‌های خانگی را پس ازجنگ جهانی دوم آغاز کرد. در هندوستان، پروژه‌ی سازمان کتابخانه های کودکان AWIE، این برنامه را با تشکیل کتابخانه‌های خانگی و اداره‌ی آن‌ها توسط پدر و مادران و پدر بزرگ و مادر بزرگ ها ادامه داد.
