کتاب های محیط زیست برای کودک و نوجوان
کتاب های محیط زیست برای کودکان و نوجوانان، کتابهایی داستانی یا غیرداستانی هستند که نگاه ویژهای به مسئله محیطزیست و نگهداری از آن دارند.
از آنجا که نگهداری از محیط زیست مسئلهای مهم و ضروری است، لازم است آموزشهای محیط زیستی را برای کودکان و نوجوانان در نظر بگیریم.
کتابهای این صفحه، آموزشهایی در جهت حفظ محیط زیست، بازیافت، کمبود آب، حفاظت از حیات وحش، تغییرات آبوهوای کرهی زمین و... است. هر کدام از این کتابها به موضوع خاصی دربارهی محیط زیست پرداختهاند.
آب گنجینه حیاتبخش همهی موجوداتی است که بر روی کرهی خاکی ما زندگی میکنند. بدون آب زندگی نخواهد بود و هرکجا آب نباشد، خشکی حیات را نابود میکند. همهی ما باید در مصرف آب به ارزش حیاتی آن توجه داشته باشیم.
همزمان با افزایش جمعیت، نیاز بخشهای کشاورزی، آشامیدنی و صنعت به آب افزون شده است. بیشک حفظ و نگهداری آب بدون آگاهی و همکاری مردم ممکن نیست.
همهی ما، بهویژه کودکان و نوجوانان، نقش مهمی در انتقال آموزهها به خانوادهی خود داریم. به همین دلیل، وزارت نیرو با همکاری وزارت آموزشوپرورش، طرحی به نام «طرح ملی دانشآموزی نجات آب (داناب)» را به اجرا درآورده است.
چهارشنبه, ۲۳ فروردین
داستان شهر موش کورها از سالها پیش شروع شد. روزی موش کوری در یک چمنزار زیرِ زمین رفت. آن زیر مدتی طولانیای تنها نماند و با گذشت زمان زندگی زیرزمینی را تغییر داد...
کتاب «شهر موش کورها» به تاریخ صنعتی شدن و پیشرفت زندگی مدرن بر کرهی زمین و نیاز به برقراری تعادل بین توسعه و استفاده از منابع طبیعی با نقش آفرینی یک موش کور میپردازد.
دوشنبه, ۹ اسفند
من میتوانم به کره زمین کمک کنم. میتوانم حیاط خانه را پاکیزه نگه دارم. میتوانم بازیافت کنم. میتوانم شیر آب را ببندم و... ما میتوانیم دست در دست هم دنیا را نجات دهیم.
کتاب «من و زمین» راهکارهایی ساده برای حفاظت از محیطزیست به کودکان نشان میدهد. همه ی جمله های کتاب با «من میتوانم ...» آغاز میشوند. کودکان با خواندن کتاب به راحتی قادر خواهند بود راهکارهای نشان داده شده را روزانه در خانه، مهدکودک و در محیطهایی که رفت و آمد دارند اجرا کنند.
دوشنبه, ۲۵ بهمن
شب بود و حوصله گلناز و خرس قطبی سر رفته بود. مادر پای کامپیوتر به کارهایش میرسید و پدر پای تلویزیون بود. پدر از پای تلویزیون بلند میشود بدون آنکه آن را خاموش کند. خرس قطبی سراغ تلویزیون میرود و خاموشش میکند. گلناز میپرسد چرا؟ خرس قطبی پاسخ میدهد: «بهخاطر خرسهای قطبی!».
این اتفاق در مورد کامپیوتر و چراغ آشپزخانه هم تکرار میشود. در پایان خرس قطبی توضیح روشن ماندن وسایل برقی باعث گرم شدن کرهی زمین و آب شدن یخهای قطبی میشود. خرسهای قطبی برای زندگی خود به یخهای قطبی وابستهاند. پس گلنار هم از این به بعد چراغهای اضافه را خاموش میکند. چرا؟ «بهخاطر خرسهای قطبی!»
چهارشنبه, ۱۳ بهمن
یکی از مهم ترین کارها، برای حفظ و نگهداری محیط زیست، بازیافت است در این کتاب، با سه اصل طلایی حفظ محیط زیست آشنا می شویم: بازکاهی، باز مصرف و بازیافت؛ هم چنین با دلایل و مراحل بازیافت هم آشنا می شویم.
در این کتاب، مخاطب می آموزد که چگونه می توان با بازیافت شیشه، پلاستیک، کاغذ، فلزات، بتن و لاستیک در مصرف انرژی صرفه جویی و به حفظ منابع طبیعی کمک کرد.
این کتاب، که برای گروه سنی ج و د نوشته شده، با تصاویری گویا همراه است و در پایان فرهنگ توصیفی ونمایه هم دارد.
چهارشنبه, ۸ دی
این کتاب از سری کتاب های حفظ محیط زیست است که اطلاعاتی در باره ی آب وهوا، اقلیم و تغییرات آن و تاثیرآن بر موجودات زنده به مخاطب می دهد. هم چنین در کتاب راهکارهایی به مخاطب در باره ی کند کردن یا جلوگیری از این تغییرات داده می شود که آموزگار می تواند از آن برای آموزش و یادگیری بیشتر مخاطب در این باره در محیط زندگی خود استفاده کند.
شیوه ارایه اطلاعات مستقیم و عنوان بندی شده است. از این عنوان ها نیز آموزگار می تواند به صورت پرسش و پاسخ برای یاد گیری بیشتر مطالب مطرح شده در کتاب استفاده کند.
چهارشنبه, ۱۷ آذر
این کتاب ما را با بزرگ ترین خطری که کره زمین را تهدید می کند آشنا می سازد، خطر انتشار گازهای گلخانه ای چیزی که هیچ کس و هیچ چیز از شر پیامدهای آن در امان نمی ماند.
گازهای گلخانه ای موجب گرم شدن زمین می شوند. با گرم شدن زمین، هوا دچار تلاطم و تغییرات ناگهانی می شود و به دنبال آن، شاهد خشکسالی و آتش سوزی بیش تری در جنگل ها خواهیم بود.
این خطر بزرگ ناشی از سوخت ها ی فسیلی مثل زغال سنگ، نفت، خودروها و نیروگا ه ها در سراسر جهان است و مقصر اصلی کل بشریت است.
شنبه, ۱۳ آذر
کتاب «حیوانات جنگل» از مجموعه «کتاب کیفی من»، پنج حیوان زرافه، فیل، تمساح، میمون و گورخر را با تصاویر نقاشی شده و اشعاری کوتاه و ساده معرفی میکند.
کتاب از نوع پاپ آپ است و ورق زدن و خواندن آن برای کودکان جذابیت دارد. قطع کتاب کوچک است و با دسته و دکمهای که برای آن تعبیه شده شبیه یک کیف کوچک به نظر میرسد. تصاویر کتاب رنگهایی شفاف و جذاب دارند.
از مجموعه کتاب کیفی من، جلدهای دیگری نیز با عنوانهای «حیوانات مزرعه»، «حشرهها» و «ماشینها» منتشر شده است.
سه شنبه, ۹ آذر
«قورقوری کوچولو بزرگ میشود!» داستان بچه قورباغهای است که از تغییرات بدنش و بزرگ شدن میترسد. اما به تدریج متوجه میشود بزرگ شدن هم خوبیهای خودش را دارد.
سه شنبه, ۹ آذر
هر چیزی را دور نریز پیشنهادی بسیار جدی است اما ساده و جالب به بچه هاست، نویسنده معتقد است برای این که جهان پاکیزه ای داشته باشیم، به کمک همه ی آحاد جامعه نیاز است، این کتاب راه های مشارکت بچه ها را نشان می دهد، همه ی ما آرزو داریم خانه ای زیبا، شهری زیبا، کشوری زیبا و سرانجام جهانی زیبا و دور از آلودگی داشته باشیم، اما فقط داشتن آرزو کافی نیست، باید از همین لحظه و از خودمان شروع کنیم.
شنبه, ۶ آذر
یک روز جانوران جنگل متوجه رخ دادن اتفاقات عجیب و غریبی در دور و برشان میشوند. درختها و شاخههایشان یکی یکی ناپدید میشوند. چه اتفاقی دارد میافتد؟ جانوران دست به کار میشوند تا این معما را حل کنند. پس از جستجوهای فراوان و بررسی شواهد مقصر پیدا میشود؛ خرس درختان را قطع میکند و به خانه میبرد. اما برای چه کاری؟ مسابقهی سالانهی موشکپرانی نزدیک است و خرس چون نابلد است و نیاز به تمرین دارد.
سه شنبه, ۲۷ مهر
کتاب «کاوش در طبیعت» مجموعهای از ۲۱ فعالیت برای کودکان با موضوع مشاهده و شناخت طبیعت است. کتاب با توضیح محتوا و ساختار کتاب برای خوانندگان آغاز میشود و در ادامه ابزارهای کاوش در طبیعت معرفی میشوند. صفحات مربوط به هر فعالیت با توضیح کوتاهی دربارهی موضوع آن فعالیت آغاز میشود و سپس دستورالعملی ساده و قابل فهم به همراه تصویر به مخاطب ارائه میشود تا بتواند به کمک آن فعالیت را اجرا کند.
دوشنبه, ۲۶ مهر
مارال به همراه برادر خود در طول تابستان در یکی از پاسگاههای محیطبانی پارک ملی گلستان مستقر میشوند. پدر مارال محیطبان است و برای حفاظت از گیاهان و جانوران این پارک ملی مرتب به گوشه و کنار آن سرکشی میکند. آنها در طول تابستان و در دل طبیعت بکر و زیبای پارک ملی گلستان در ماجراهای مختلفی در گیر میشوند، از درمان و تیمار جانوران وحشی تا درگیری با شکارچیان. آقای «افرا» دوست فیلمساز خانوادهی مارال است. او قصد دارد فیلمی دربارهی قصه لاله و ببر بسازد. این قصه بخشی از ادبیات شفاهی قوم ترکمن است که سینه به سینه و در دل شعر و موسیقی تا به امروز روایت شده است.
دوشنبه, ۱۹ مهر
هانا هیولای کوچک بامزه، پشمالو و سبز رنگ عاشق گشت و گذار در بیرون خانه، به ویژه ساحل دریا است. اما هانا و دوستانش دوست ندارند بعد از پایان تفریحشان در ساحل، زبالههایشان را جمع و آنجا را تمیز کنند. هانا ساحل را پر از زباله رها میکند و به غواصی میرود. در آنجا متوجه میشود بطریهای خالی، کیسههای پلاستیکی و زبالههای دیگر دریا را آلوده کردهاند. او به فکر میافتد دریا را نجات دهد. برای این کار ابتدا باید بفهمد آلودگی از کجا می آید و چهطور میتواند جلوی آن را بگیرد. پس دست به کار میشود.
چهارشنبه, ۳۱ شهریور
کتاب «بازیافت» با مجموعهای از اطلاعات و آمارهای جالب و فعالیتهای پیشنهادی برای بازکاهی، بازمصرف و بازیافت، کودکان را تشویق میکند تا دوستدار محیطزیست باشند.
با مطالعه این کتاب کودکان خواهند آموخت با بازیافت یک تن کاغذ چند درخت حفظ خواهند شد، تعریف زباله سبز چیست، با بازیافت یک بطری پلاستیکی در مصرف انرژی چهقدر صرفهجویی خواهد شد، سرنوشت زبالهها چیست، چگونه میتوان میزان زباله را کاهش داد و چگونه میتوان دورریختنیها را دوباره استفاده کرد.
دوشنبه, ۲۹ شهریور
یک روز صبح جرج تصمیم میگیرد تا ظهر دنیا را نجات دهد. اما او چندان مطمئن نیست چگونه باید این کار را انجام دهد. پدربزرگ پیشنهادهایی میدهد و خواهرش، فلورا، آنها را در اجرای پیشنهادها همراهی میکند.
یکشنبه, ۲۸ شهریور
هاپو دوست دارد در کارهای باغبانی به پدربزرگش کمک کند. او دوست دارد باغچهای برای خودش داشته باشد. پدربزرگ او را راهنمایی میکند که چه بذری بکارد و چهطور از باغچهاش مراقبت کند.
چهارشنبه, ۱۷ شهریور
هانا هیولای کوچک بامزه، پشمالو و سبز رنگ یک کابوس برای محیط زیست است! او تمام چراغها را روشن میگذارد، با صدای بلند تلویزیون میبیند، وسایلی که نمیخواهد را به کسی نمیدهد، شیر آب را موقع مسواک زدن باز میگذارد، تا اینکه یک شب، در حالیکه برنامه تلویزیونی مورد علاقهاش را میبیند، برق میرود و همه جا خاموش میشود. هیولای سبز متوجه میشود دنیایی بزرگ در بیرون خانهاش وجود دارد و او میتواند تغییری در وضعیت محیطزیست به وجود آورد.
یکشنبه, ۱۴ شهریور
حفظ کرهی زمین و گیاهان و جانورانی که روی آن زندگی میکنند وظیفه تک تک ماست، چه کودک باشیم و چه بزرگسال. کودکان برای حفاظت از کرهی زمین چه میتوانند بکنند؟
کتاب «من دنیا را دوست دارم» راهکارهایی ساده پیش پای کودکان میگذارد تا دست به کار شوند و جهان را مکانی پاکیزهتر، سبزتر و شادتر سازند. کارهایی مانند ریختن زبالهها در سطل، عشق ورزیدن به جانوران و طبیعت، بستن شیر آب هنگام مسواک زدن، ساخت کارهای دستی هنری با مواد دورریختی و بسیاری فعالیتهای دیگر.
شنبه, ۲۳ مرداد
پژوهشگران شرکت خودروسازی دایملر کریسلر در آلمان تصمیم گرفتند خودروی بنز جدیدی با الهام از طبیعت بسازند. آنها میخواستند خودرویی آیرودینامیک طراحی کنند و فکر میکردند اگر بدنه آن را از روی بدن یک موجود زنده طراحی کنند، موفقیت بیشتری خواهند داشت. آنها جانوران مختلفی را بررسی کردند. در آخر در کمال ناباوری فهمیدند موجود زندهای که کمکشان خواهد کرد «صندوق ماهی» است.
کتاب «از ماهی صندوقی تا خودروهای آیرودینامیک» در سه فصل ۱) صندوقی بهترین است، ۲) ماهی، قطرهی باران، مدل گِلی و ۳) خودروی بیونیک تنظیم شده است.
چهارشنبه, ۲۰ مرداد
کتاب تصویری «طبیعت چه شگفتانگیز است! تو هم همینطور!» به خوبی این مفهوم را که «وجود تنوع در طبیعت امری طبیعی است»، در روح و جان خوانندگان خود مینشاند. این کتاب خوانندگان خود را تشویق میکند تا خود را همانطور که هستند بپذیرند و با قوتها، استعدادها و ویژگیهای یکتای خود احساس شایستگی و امنیت را تجربه کنند.
دوشنبه, ۴ مرداد
کتاب «چشمها» یکی از جلدهای مجموعهی «سازگاری برای بقا» است. این کتاب به شگفتیها و تنوع چشمها و قوهی بینایی در دنیای جانوران میپردازد. کتاب شرح سازگاریهایی است که چشم جانوران مختلف در تناسب با روش زندگی آنها یافته است.
کتاب چشمها، شامل این عنوانهاست: چشم انسان، دیدن در شب، در مقابل خطر، در جست و جوی غذا، دیدهبانی از آسمان، پلک سوم، دیدن در نور نامریی، چشم مرکب، دیدن در زیر آب، دیدن در آب و دیدن در هوا، چشمها تغییر میکنند، چند چشمی و بیچشمی. هر بخش شامل متن و تصاویر مرتبط و زیرنویسهای تصاویر است که توضیحات بیشتری را ارائه میدهند.
یکشنبه, ۳ مرداد
کتاب «طبیعت و آلودگی» به پرسشهای کودکان در حوزه مسایل محیط زیستی میپردازد. متن کتاب مجموعهای از چندین طرح مسئله به شکل داستان های کوتاه و پرسشی مربوط به آن و سپس شرح و بسط نویسندگان برای کمک به اندیشیدن درباره آن پرسشهاست.
مثالها و پرسشهای مطرح شده از میان مسایل روزمرهای که کودکان با آن ها سرو کار دارند، مانند رفتن به تعطیلات، استفاده از ماشین به جای پیادهروی، شستن ظرفها، منشا گوشتی که مصرف میکنیم، مصرف کاغذ و غیره انتخاب شدهاند.
شنبه, ۱۹ تیر
کتاب «فنآوری حیاتوحش» کتابی است که ردپای طبیعت در دنیای مدرن ما را نشان میدهد. کتاب با متنهای کوتاه و تصاویر روشنگرانه، توضیح میدهد ما روش ساختن گلایدر یا زیردریایی، طراحی آسمانخراش ها و حتی ابزارهای کاربردی مانند زیپ را از چه عناصر طبیعیای الهام گرفتهایم.
کتاب «فنآوری حیاتوحش» در هشت فصل رابطه فنآوری و عناصر طبیعی را تقسیمبندی کرده است: استفاده از طرحهای طبیعت، استفاده از مصالح طبیعی، عقب راندن دشمن، نقل مکان کردن، ابزارهای کمکی، جمعآوری اطلاعات، چرخه فعالیت مداوم و مخلوطهای شگفتآور.
چهارشنبه, ۹ تیر
