کودکان در این دوره با مفاهیم پیچیدهتری مانند هویت، عدالت، دوستی، و مسئولیتپذیری درگیر میشوند. آنها به دنبال درک نقش خود در خانواده، مدرسه و جامعه هستند. کتابهایی با شخصیتهای پیچیدهتر، موقعیتهای واقعی یا تخیلیِ چالشبرانگیز و دغدغههای انسانی، میتوانند به رشد فکری و اخلاقی آنها کمک کنند.
در این بخش، با شناخت ویژگیهای رشدی این سن، کتابها و فعالیتهایی پیشنهاد شدهاند که فرصت اندیشیدن، گفتوگو و همدلی بیشتر را برای کودک فراهم میکنند.
ویژگیهای کودکان و نوجوانان ۹ تا ۱۲ سال |
فعالیتها |
کتابهای پیشنهادی |
کودکان و نوجوانان در این سن آرام، آرام مفاهیم را تعمیم میدهند. از حروف ربط همچون «در این میان» و «مگر اینکه» استفاده میکنند. |
کتابهایی را در نقش الگو در نظر بگیرید. کودکان را تشویق کنید در تمرینهای شفاهی از واژههای آنها استفاده کنند. |
|
پنجاه درصد کودکان و نوجوانان در این سن از جمله های پیچیده تر در گفتار و نوشتارهایشان استفاده می کنند. میانگین واژهها در هر جمله به نه میرسد. |
از الگوهای نوشتاری و شفاهی برای چیره شدن کودکان به مهارتهای زبانی استفاده کنید. بحث دربارهی آثار ادبی فرصتهای مناسبی را برای گسترش جملههای شفاهی فراهم میآورد. |
|
کودکان در این سن از جملههای مرکب با شبه جملههای تابعی که "با وجود این" و "علی رغم" شروع میشوند، استفاده میکنند. فعلهای کمکی "احتمال داشتن، توانستن، بهتر بودن" نیز فراوان استفاده میشود. |
آنان را به تمرینهای زبانی، نوشتاری و شفاهی که میدان عمل آنها را برای استفاده از ساختار جملههای مرکب گسترش میدهد، تشویق کنید. |
|
مهارتهای خواندن در کودکان و نوجوانان در این سن به سرعت تقویت میشود. گرچه در بین کودکان از یک گروه توانایی خواندن از گونهگونی گستردهای برخوردار است. |
برای ایجاد عادت خواندن به تنهایی، کتابهایی در نظر بگیرید که از سطح خوانش مناسبی برخوردار باشند. |
|
گاه میزان علاقهی کودکان به کتابی خاص میتواند از میزان مهارتشان در خواندن بیشتر باشد. |
روزانه، زمانی را در نظر بگیرید که این گونه کتاب ها را برایشان بلندخوانی کنید و آن ها گوش فرا دهند. |
|
کودکان و نوجوانان در این سن به آرامی ترتیب زمانی رویدادهای گذشته را درک میکنند. |
کودکان را برای تجربهی دیدگاههای متفاوت و چشماندازهای تاریخی، به خواندن داستانهای تاریخی و آثاری که دگرگونیهای تاریخی را نشان میدهند تشویق کنید. |
|
کودکان و نوجوانان در این سن نسبت به مسائل انتزاعی از اصول منطقی، استدلال و عملیات به قاعده استفاده میکنند. کودکان و نوجوانان در این سن از رویارویی با آثار پیچیدهتر و دشوار لذت میبرند. |
به منظور پرورش فرایند فکری آن ها از راهبردهای پرسشگری و بحث و گفتوگو استفاده کنید. |
|
کودکان و نوجوانان در این سن برای استقلال خود، به عنوان نشانهای از شخصیت، ارزش قائلند. |
آثاری فراهم آورید که مستقل شدن را هم در شخصیتهای مونث و هم در شخصیتهای مذکر نشان میدهد. |
|
تغییرات سریع در روند رشد جسمی ممکن است در برخی کودکان و نوجوانان در این سن ایجاد کمرویی و انتقاد از خود کند و برخی دیگر را نسبت به ظاهر خود نگران نماید. |
داستانهایی در اختیار آن ها بگذارید که تجربههای مشابه دیگر کودکان و نوجوانان را در اختیار آن ها بگذارد. |
|
کودکان از گروههای هم سن و سال خود تاثیر میپذیرند. |
کتابهایی را بخوانید و مورد بحث قرار دهید که گروههای همسن و سال را بیشتر مورد توجه قرار میدهند. این گروهها میتوانند بر نگرشها، ارزشها و علائق تاثیرگذار باشند. |
|
تفکر کودکان و نوجوانان در این سن به جامعهپذیری روی میآورد؛ آنها میتوانند نقطهنظرهای دیگران را درک کنند. آنها به این احساس میرسند که دلیلها و راهحلهایی که برای مسائل ارائه میدهند باید مورد قبول دیگران قرار گیرد. |
برای کودکان و نوجوانان امکان بررسی نقطهنظرهای گوناگون را فراهم آورید. برای این کار، آثار ادبی بهترین منبع به شمار میآیند. |
|
کودکان به جای کاوش و جستوجوگری، مایلند کارها را به گونهای شایسته به انجام برسانند. اگر نتوانند به معیارهای شخصی خود دست یابند احساس حقارت و بیلیاقتی در آنها ایجاد میشود. |
به افزایش آگاهی در حوزههای مورد علاقه کودکان کمک کنید؛ در ارتباط با این حوزهها کتاب در اختیارشان بگذارید. برای انجام کارها در حد مورد انتظار کودکان، آنها را یاری و تشویق کنید. |
|
در کودکان و نوجوانان در این سن حس عدالتخواهی بیدار میشود به گونهای که در برابر کاستیها قد علم میکنند. |
کتابهایی را بخوانید و مورد بحث قرار دهید که در آنها مردم بر بیعدالتی پیروز میشوند، ابعادی از زندگی را بهبود میبخشند و یا پرسشهای در باب زندگی مطرح میکنند. |
|
گروه های همسان بر کودکان و نوجوانان در این سن تاثیر عمیق میگذراند. سازگاری با والدین کم و با همسالان در موقعیتهای اجتماعی افزون میشود. آن ها ممکن است با والدین از در اعتراض و اختلاف درآیند. چنانچه تفاوت میان ارزشهای خانوادگی و همسالان عمیق باشد، احتمال دارد کودکان و نوجوانان در این سن به برخورد و کشمکش متوسل شوند. |
برای کمک به آنها گزیدهای از آثار ادبی و فرصتهایی برای بحث و گفت و گو فراهم آورید. |
|
کودکان و نوجوانان در این سن با آرزوها و آرمانهای همجنسان خودپیوندی ژرف پیدا میکنند: دخترها ممکن است در کارهای پسرانه ناموفق و پسرها نیز در وظایف مربوط به دختران ناموفق باشند. |
برای آن ها کتابهای گوناگون و فرصتهایی برای بحث فراهم آورید که رفتارهای کلیشهای را در بین همجنسان منع میکند و بر توانمندی هر دو جنسیت در ایفای نقشهای گوناگون، تاکید دارد. |
|