در این مرحله، کودک آمادگی بیشتری برای درک ارتباط بین کلمات و تصاویر پیدا می‌کند. تخیل او فعال‌تر شده و توانایی ایفای نقش، بازگویی داستان، و درک توالی اتفاقات داستانی تقویت می‌شود. او می‌تواند احساسات شخصیت‌ها را بهتر بفهمد و با آن‌ها هم‌ذات‌پنداری کند.
در این بخش، کتاب‌هایی با داستان‌های ساده اما معنادار، طنز، موقعیت‌های تکرارشونده و شخصیت‌های دوست‌داشتنی پیشنهاد شده‌اند. فعالیت‌ها نیز شامل گفتوگو، نمایش خلاق، ساختن اشیاء ساده و پرسش‌هایی برای فکر کردن و حرف زدن هستند.
|
ویژگی های کودکان ۴ تا ۵ سال |
فعالیت ها |
کتاب های پیشنهادی |
|---|---|---|
|
در این مرحله از رشد زبان انتزاعی‌تر می‌شود. کودکان، با استفاده از دستور زبان، جمله‌ها را درست ادا می‌کنند. گنجینه‌ی واژگان آن‌ها نزدیک به دوهزار و پانصد واژه می‌رسد. کودکان از طرح‌های داستانی که پیچیدگی اندکی دارند، در کتاب‌ها لذت می‌برند. |
برای کودکان قصه‌های کوتاه و قابل فهم بگویید و از آن‌ها بخواهید قصه‌ها را بازگو کنند و قصه‌های بلندتر و پرشاخ و برگ بازگو کنند. آن‌ها از بازگویی قصه‌های عامیانه لذت می‌برند و می‌توانند از کتاب‌های بدون کلام تصویری برای قصه‌گویی استفاده کنند. از تابلوی پارچه‌ای و قصه‌های تصویری استفاده کنید تا به کودکان در تنظیم قصه کمک کند. |
|
|
کودکان مفهوم حرف‌های اضافه مانند: از این سو، به آن سو، زیر، داخل، خارج، جلو، عقب را درک می‌کنند. |
از کتاب‌های مفهومی و یا دیگر کتاب‌های تصویری که در آن‌ها کاربرد حروف اضافه میسر است، استفاده کنید. |
|
|
کودکان از زیاد پرسیدن لذت می‌برند، به ویژه از پرسش‌هایی که به چرا و چگونه مربوط می‌شوند. |
کنجکاوی طبیعی کودکان را مغتنم بشمارید و کتاب‌هایی را برگزینید که در پاسخگویی به پرسش‌های کودکان مفید باشند. به کودکان اجازه دهید به پرسش‌های یکدیگر پاسخ دهند. |
|
|
کودکان در تقسیم‌بندی اشیاء، بر پایه‌ی ویژگی مهم آن‌ها، توانایی بروز می‌دهند ولی قواعد آن‌ها، همچنان بر مبنای نوع نگاهشان به اشیاء است. |
فرصت‌هایی را برای همراهی با کودکان در رویارویی با کتاب‌های مفهومی ایجاد کنید و از فعالیت‌هایی که مفهوم شکل، رنگ، اندازه، احساس و کاربرد را در ذهن کودکان ایجاد کند، بهره بگیرید. |
|
|
کودکان وانمود می‌کنند که زمان و وقت را می‌شناسند. اما واقعیت این است که مفهوم آن را درک نمی‌کنند. همه چیز "حالا" روی می‌دهد و یا "پیش از حالا". |
کتاب‌هایی در اختیار کودکان بگذارید که آن‌ها را در درک توالی زمان و رخدادهای گوناگون مانند فصل‌های سال، اوقات مختلف روز و روزهای هفته یاری کنند. |
|
|
کودکان همچنان خودمحور هستند. خود را اول شخص خطاب می‌کنند و مرکز جهان می‌دانند. |
آثاری در اختیار کودکان بگذارید که بتوانند با شخصیت و داستان همدلی پیدا کنند. |
|
|
کودکان در کنترل عواطف خود با شیوههای مطلوب توانایی پیدا می‌کنند. |
کودکان را در شناختن شیوههای دیگر برای کنترل مشکلات خود یاری کنید. از آثار ادبی برای آشنا کردن آن‌ها با شیوه‌هایی که دیگران برای کنترل عواطف خود استفاده می‌کنند، بهره بگیرید. |
|
|
کودکان آرام، آرام نسبت به انگیزه‌های فطری واکنش نشان می‌دهند. |
کودکان نیاز به الگوهای مناسبی برای انگیزه‌های فطری دارند، از این رو به تهیه‌ی کتاب‌هایی که منشاء الگوهای مختلف باشند بپردازید. |
|
|
کودکان آرام، آرام هنگام خشم از پرخاشگری پرهیز می‌کنند و راه سازش و توافق را جست‌و‌جو می‌کنند. اما هنوز به خود محوری، گستاخی و عدم سازش ادامه می دهند. |
کودکان را به خاطر فرونشاندن خشم تشویق کنید، برای آرام شدن و طرح مشکل یاری‌شان دهید. برای یافتن راه‌حل هدایت‌شان کنید. کتاب‌هایی برای‌شان درنظر بگیرید که در آن‌ها از پرخاشگری پرهیز می‌شود. |
|
|
کودکان کم کم، نتایج خوب و بد را درک می‌کنند و ممکن است برای ارزیابی واکنش‌های خود را درگیر رفتارهای غیرقابل قبول کنند. |
کنش‌ها را به شیوه‌ای قابل فهم توضیح دهید. به کودکان فرصت بدهید درباره‌ی کنش‌های جایگزین به گفتوگو بنشینند |
|
|
کودکان به ندرت تنها بازی می‌کنند اما آرام، آرام در انجام کارها مستقل می‌شوند. |
به کودکان میدان دهید تا کاری را که شروع کرده‌اند، به شیوه‌ای دلخواه به پایان برسانند. این امر برای حل مشکل و یادگیری خودیاری بسیار ضروری است. |
|
|
کودکان آگاهی خود را نسبت به نقش‌های مختلفی که مردم عهده دارند همچون پرستار، افسر پلیس، خواروبار فروش، مرد، زن و غیره افزایش می‌دهند. |
فرصت‌هایی فراهم آورید تا کودکان در زندگی واقعی و در کتاب‌ها با افراد مختلف و نقش‌های هر یک آشنا شوند: بازی نمایشی در باب هر نقش را تشویق کنید. |
|
|
کودکان ترس‌هایی غیرمنطقی همچون ترس از تاریکی، رعد و برق و جانوران بروز می‌دهند. |
کودکان را با سهیم کردن‌شان در تجربه‌های کسانی که زمانی می‌ترسیدند اما بر این ضعف چیره شده‌اند، یاری کنید. |
