نشست خبری «سومین همایش دوسالانه ادبیات کودک و مطالعات کودکی» با حضور نوش‌آفرین انصاری؛ دبیر شورای کتاب کودک و حسین شیخ‌رضایی؛ دبیر همایش، صبح سه‌شنبه ۲۴ مهرماه در موسسه خانه کتاب برگزار شد.
نوش‌آفرین انصاری در این نشست به سابقه شورای کتاب کودک اشاره کرد و گفت: شورا نهادی ۵۶ ساله است که در سال ۱۳۴۱ تاسیس شد، رشد کرد و به سازمان بزرگی تبدیل شد، سازمانی که در سطح ملی و بین‌المللی تاثیرگذار است و وجودش سبب تاسیس نهادهای دیگری نیز در ایران شده است.
دبیر شورای کتاب کودک در ادامه به ارایه توضیحاتی در زمینه فعالیت‌های این نهاد مدنی پرداخت و گفت: یکی از فعالیت‌های شورای کتاب کودک عضویت در دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBy) است که از سال ۱۳۴۳ آغاز شد. (IBBy) که پایگاه اصلی آن در سوئیس است سازمان بزرگی است و حدود ۷۵ کشور عضو آن هستند و ایران یکی از اعضای قدیمی محسوب می‌شود.
حضور مدیر اجرایی دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان در همایش
وی در ادامه درباره سومین همایش دوسالانه ادبیات کودک و مطالعات کودکی توضیح داد: در این همایش تصمیم گرفتیم از لیز پیج مدیر اجرایی دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان دعوت کنیم که به‌عنوان سخنران و مهمان در این مراسم حضور داشته باشد و از نظر بین‌المللی بحث «دیگری» را مطرح کند. پیج بسیار علاقه‌مند است که از فعالیت‌های ترویجی‌ای بازدید کند که در ایران در حوزه کتابخوانی انجام می‌شود بر این اساس در این سفر از طرح «با من بخوان» بازدید خواهد کرد که توانسته الگوی ملی و بین‌المللی ارائه دهد و یکی از جوایز (IBBy) به خود اختصاص دهد و از سوی موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودک اجرا می‌شود.
دبیر شورای کتاب کودک افزود: پروژه دیگری که مورد توجه (IBBy) است تاسیس کتابخانه در مراکز محروم است. که جایزه مهمی از سوی دفتر (IBBy) با نام آساهی به توسعه کتابخانه‌های کوچک اختصاص داده شده است البته شورای کتاب کودک خیلی پیش از این کار تاسیس کتابخانه در حاشیه شهرها را آغاز کرده است. البته شورا در این زمینه فقط الگوسازی می‌کند به همین دلیل طرح بامداد کتابخانه‌ها را نیز اجرا کرده و در چند مرحله کار تجربی انجام داده است.
همایش «ادبیات کودک و مطالعات کودکی» حیات ذهنی جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد
انصاری همچنین بیان کرد: در این همایش از ۵ سازمان دعوت کردیم به خاطر اهمیتی که کار و فعالیت آنها در حوزه ادبیات کودک دارد، میز انتشارات داشته باشند. برگزاری این همایش اتفاق بزرگی در حوزه ادبیات کودک به وجود می‌آورد و آن حمایت روحی و روانی است که در جامعه صورت می‌گیرد و نویسنده و مترجم ادبیات کودک و به‌طور کلی حیات ذهنی جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما جامعه پدیدآورنده در این همایش‌ها خیلی شرکت نمی‌کند و بیشتر نظریه‌پردازان و محققان، دانشجویان و استادان دانشگاه شرکت می‌کنند که همین گسترش حلقه‌های آشنایی هم در توسعه ادبیات کودک موثر است.
به گفته انصاری، جامعه ادبی ما نسبت به «دیگری» بیگانه است و اغلب والدین و علاقه‌مندان و کودکان و نوجوانان در داخل و خارج از کشور چندان با آثاری که در این حوزه منتشر شده است، آشنا نیستند. بر این اساس با همکاری جایزه لاک‌پشت پرنده فهرستی از کتاب‌هایی که به این موضوع پرداخته‌اند، تهیه شده است که شامل فهرست بیش از ۷۰ کتاب در این حوزه با ارایه توضیحاتی درباره کتاب‌هاست. و این حرکت می‌تواند در کتابشناسی حوزه دیگری بسیار موثر باشد.
ارائه فهرستی از ۷۰ عنوان کتاب کودک با موضوع دیگری
حسین شیخ‌رضایی، دبیر همایش دوسالانه ادبیات کودک و مطالعات کودکی، نیز در این نشست به سابقه برگزاری همایش اشاره کرد و گفت: ما ۴ سال پیش نخستین همایش را با عنوان «ادبیات، کودک دیروز و کودک امروز» برگزار کردیم و دوسال بعد «ادبیات و لذت‌های خواندن» برگزار شد و امسال در دوم و سوم آبانماه سومین همایش این حوزه با موضوع «ادبیات کودک و دیگری» را با هدف گردآوردن همه افرادی‌که در حوزه ادبیات کودک حضور دارند اعم از محققان، دانشجویان، مروجان، کتابداران، پدیدآورندگان و والدین برگزار و تلاش می‌کنیم همایش به‌گونه‌ای برگزار شود که برای همه قابل استفاده باشد.
وی افزود: ما در هر دوره از یک مهمان خارجی دعوت می‌کنیم تا به ارایه نظراتش در این همایش بپردازد، براین اساس در دوره نخست از ایورس از آلمان در دوره دوم از گروهی از نروژ و در سومین همایش از لیز پیج از (IBBy) دعوت کردیم.
شیخ‌رضایی در ادامه به موضوع همایش اشاره کرد و گفت: وقتی موضوع «ادبیات کودک و دیگری» را برای این همایش انتخاب کردیم موضوع «دیگری» پرسش‌برانگیز شد. اهمیت دیگری این است که در نظام‌های اجتماعی از کوچکترین سطح تا بالاترین آن بسیاری از ناعدالتی‌ها و تبعیض‌ها و سوگیری‌ها با توسل به چیزی صورت می‌گیرد که «ما» در مقابل «دیگری» نامیده می‌شود و «ما» هر تعریفی می‌تواند داشته باشد و بهانه بسیاری از تبعیض‌ها نیز همین مساله «دیگری» است و در بسیاری از تحقیقاتی که در سال‌های اخیر درباره ادبیات کودک انجام شده به‌خصوص در زمینه مسائل بین‌المللی، تمرکز روی این بود که ادبیات کودک چگونه می‌تواند کودک را روی مفهوم دیگری و پذیرش آن حساس کند و در کشور ما به لحاظ جغرافیای بین‌المللی این مساله بسیار مهم است و در این همایش می‌توانیم همه افراد درگیر با ادبیات کودک را با مفهوم دیگری درگیر کنیم.
به گفته شیخ‌رضایی تعداد کتاب‌های تالیفی که به نحوی به موضوع دیگری پرداخته و با دید پذیرا به این مساله نگاه کرده، بسیار کم است. مثلا درباره موضوع روانی بیشتر از دو، سه کتاب تالیف که نگاه مثبتی به این مساله داشته باشد، منتشر نشده است در حالی که میزان آثار ترجمه در این زمینه بیشتر است.
ارسال ۶۰ مقاله با موضوع دیگری
وی تعداد مقالات رسیده به همایش را ۶۰ مقاله عنوان کرد و گفت: از این تعداد حدود ۲۰ مقاله ارایه می‌شود. سعی کردیم با دو همایش قبل تفاوت‌هایی داشته باشیم و مهمان‌ها را از حوزه‌های متنوع‌تری دعوت کنیم مثلا متخصص مغز و اعصاب، متخصص ترویج خواندن و جامعه‌شناس. همچنین در این همایش در مجموع ۶ پنل داریم که در ابتدای هر پنل یک سخنرانی خواهیم داشت. یک پنل به موضوع نظری، یک پنل به موضوع رسانه‌های جدید غیر از ادبیات مکتوب، دو پنل به بررسی موردی رمان نوجوان و دو پنل به بررسی موردی غیر از رمان نوجوان اختصاص دارد. همچنین در پنل آخر نیز دانش‌آموزان و معلمانی که در برنامه مشارکتی که در یکی از مدارس تهران با موضوع دیگری شرکت داشتند حضور خواهند داشت و به ارایه گزارشی در این زمینه می‌پردازند. از تیم لاک‌پشت پرنده نیز خواستیم کتابشناسی موضوع دیگری را در ۵ سال اخیر برایمان تهیه کند که به‌جزء فهرست کتاب‌ها یک معرفی از آنها هم در برخواهد داشت و در کیف همایش به شرکت‌کنندگان داده می‌شود.
دبیر سومین همایش «ادبیات کودک و مطالعات کودکی» با بیان اینکه موضوع همایش‌های ادبیات کودک براساس نظرسنجی از بین اعضای شورا و کارشناسان مرتبط با ادبیات کودک انجام می‌شود، گفت: برگزاری این همایش در انتخاب کتاب‌هایی که برای ترجمه انتخاب می‌شود و انتخاب موضوع‌های مرتبط از سوی دانشجویان برای پایان‌نامه‌هایشان موثر است.
