انجام برنامه ریزی روزانه برای همه خانواده‌ها مفید است. برنامه ریزی روزانه به شما کمک می‌کند کارهایی را که باید هر روز به انجام دهید، با موفقیت به پایان برسانید و هم‌چنین می‌توانند روابط میان افراد خانواده را محکم کنند. یک برنامه‌ریزی خوب از کارهای روزانه به نیازهای تمام اعضای خانواده توجه می‌کند.
اصول اولیه برنامه‌ریزی روزانه
برنامه ریزی روزانه شامل برنامه‌ای است که خانواده‌ها برای انجام کارهایشان، گذراندن وقت با یکدیگر و لذت بردن از زمان، از آن استفاده می‌کنند. هر خانواده‌ای برنامه مشخص خود را دارد. برنامه ریزی روزانه به خانواده‌ها کمک می‌کند که بدانند چه کسی باید چه کاری را در چه زمانی، به چه ترتیبی و هر چند وقت یک‌بار انجام دهد.
برای نمونه، خانواده شما ممکن است:
- برنامه ریزی روزانه برای آماده کردن افراد خانواده در صبح، زمان حمام، زمان خواب یا زمان غذا، خوش‌آمدگویی‌ها و خداحافظی‌ها داشته باشد.
- برنامه هفتگی برای انجام کارهای خانه مانند شستن و تمیز کردن داشته باشد.
- برنامه‌های دیگری مانند گذراندن وقت در تعطیلات یا جمع شدن خانواده در کنار یکدیگر داشته باشد.
زندگی خانوادگی ممکن است بدون برنامه ریزی روزانه هرج‌ومرج بیشتری داشته باشد. این برنامه کمک می‌کند که کودکان شما متوجه بشوند چه چیزهایی برای خانواده شما مهم است. برخی برنامه‌های روزانه که دارای اهمیت بیشتری هستند، گاهی وقت‌ها آداب و رسومی را نیز در پی دارند. این دست برنامه‌های روزانه کمک می‌کند ارزش‌ها و اعتقادهای جمعی تقویت بشود و حسی از تعلق و پیوستگی در خانواده‌ها به وجود بیاید.
داشتن ثبات هرچه بیشتر در اجرای برنامه ریزی روزانه به کودکان کمک می‌کند که با اتفاقات استرس‌زا بهتر روبه‌رو شوند؛ مانند به دنیا آمدن یک فرزند جدید، طلاق، بیماری، مرگ یکی از اعضای خانواده یا نقل‌مکان کردن به یک شهر یا کشور دیگر.
چرا برنامه‌ریزی روزانه برای کودکان خوب است؟
برخی از کودکان بیشتر از سایرین به برنامه روزانه احتیاج و علاقه دارند؛ اما به صورت کلی برنامه ریزی روزانه، سودهایی برای کودکان دارد که عبارت است از:
- برنامه ریزی روزانه می‌توانند ابزاری برای یاد دادن عادت‌های بهداشتی به کودکان در سنین پایین باشد؛ مانند مسواک زدن، ورزش کردن یا شستن دست‌هایشان پس از استفاده از دستشویی.
- فضای خانگی برنامه‌ریزی‌شده و قابل پیش‌بینی به کودکان بزرگ‌تر کمک می‌کند که احساس آرامش و امنیت داشته باشند.
- برنامه‌های روزانه که بر محور خوش گذراندن یا وقت گذراندن در کنار یکدیگر باشند؛ رابطه میان پدر و مادر و کودکان را تقویت می‌کند. خواندن داستان پیش از خواب یا خوردن یک میان وعده خاص پس از تمرین فوتبال می‌تواند زمان خوبی برای وقت‌گذرانی شما و کودکتان در کنار هم باشد.
- برنامه ریزی روزانه به بدنمان کمک می‌کند که ساعتش را تنظیم کند. به عنوان نمونه زمان خواب مشخص به بدن کودک کمک می‌کند که «بداند» زمان خواب چه وقتی است؛ به ویژه زمانی مهم است که کودکان به سن نوجوانی می‌رسند و ساعت بدنشان شروع به تغییر می‌کند.
- اگر کودک شما احتیاج دارد که قرصی را به طور مرتب مصرف کند، برنامه ریزی روزانه باعث شود که هم شما و هم او انجام آن را فراموش نکنید.
- داشتن یک وظیفه مهم برای انجام دادن در کارهای روزانه خانواده می‌تواند باعث ایجاد حس مسئولیت در کودکان بزرگ‌تر و نوجوانان بشود.
- برنامه‌های روزانه می‌توانند به تنظیم زمان و مهارت‌های پایه کمک کنند.
- برنامه ریزی روزانه می‌توانند باعث ایجاد حس امنیت در موقعیت‌های استرس‌زا یا در دوره‌های سخت رشد مانند بلوغ بشوند.
- هنگامی که کودکان به نوجوانی می‌رسند؛ خانواده‌هایی که عادت برنامه ریزی کردن برای کارهای روزانه را دارند، می‌توانند حس اینکه مراقب او هستند را به او القا کنند. برنامه‌های روزانه قابل پیش‌بینی خانواده می‌تواند نوجوانان را درباره تغییرهایی که در حال تجربه آن هستند، تسکین دهد.
- برنامه ریزی روزانه برای کودکانی با نیازهای ویژه می‌تواند یک کمک بسیار بزرگ باشد. هم‌چنین می‌تواند برای کودکانی که سخت با تغییرات کنار می‌آیند یا آن‌ها را می‌پذیرند، مهم‌تر باشد.
برنامه ریزی روزانه مزایایی هم برای سلامتی کودکان دارند؛ کودکان در خانواده‌هایی که دارای برنامه ریزی برای انجام امور روزمره هستند، دچار عفونت‌های تنفسی کم‌تری می‌شوند نسبت به کودکانی که در خانواده خود برنامه ریزی انجام کارهای روزانه را تجربه نمی‌کنند. شاید به این دلیل باشد که برنامه کارهای روزانه باعت عادت‌های سالم مانند شستن دست‌ها می‌شود. برنامه کارهای روزانه هم‌چنین عامل کاهش‌دهنده استرس هستند که تقویت سیستم ایمنی بدن را در پی دارند.
چرا برنامه‌ریزی روزانه برای خانواده‌ها خوب است؟
برنامه کارهای روزانه برای خانواده‌ها مزایای زیر را د بردارد:
- برای شما در طول روز زمان آزادی ایجاد می‌کند تا هنگام کار کردن بتوانید به چیزهای دیگر فکر کنید.
- برنامه ریزی روزانه منظم و باثبات به شما کمک
- می‌کند که احساس کنید به عنوان پدر یا مادر یا سرپرست کار درستی را انجام می‌دهید.
- هنگامی که اوضاع متشنج است، برنامه کارهای روزانه به شما کمک می‌کنند که احساس سازمان‌دهی‌شده‌ای داشته باشید که باعث پایین آمدن استرس شود.
- برنامه ریزی روزانه به شما کمک می‌کنند که کارهای روزانه‌تان را به خوبی به پایان برسانید.
- با بهتر شدن کودکان در دنبال کردن و انجام برنامه‌های روزانه، شما می‌توانید کم‌تر وقت برای آموزش بگذارید و کم‌تر غر بزنید.
- کارهای روزانه شما را از حل کردن دائم نزاع‌ها و تصمیم گرفتن‌ها آزاد می‌کنند. اگر یکشنبه شب‌ها شام پیتزا درست می‌کند بنابراین دیگر نیازی نیست کسی درباره شام بحث کند.
کودکان بزرگ‌تر یا نوجوانان ممکن است که از برنامه ریزی روزانه خارج بشوند یا با آن‌ها به عنوان یک چالش برخورد کنند. هر چقدر که برنامه ریزی روزانه شما منعطف‌تر و پذیراتر باشد، هنگامی که کودکان بزرگ‌تر می‌شوند به این مسئله کمک خواهد کرد. به عنوان نمونه، تغییر دادن کارهای روزانه برای نوجوانان می‌تواند وابسته به تصمیم‌های مهم زندگی باشد، مانند نخستین کار پاره وقت.
انواع برنامه‌ریزی‌های روزانه
برنامه‌های روزانه‌ای که خانواده‌ها ایجاد می‌کنند، بسیار گوناگون است. در زیر برنامه‌هایی به شما پیشنهاد می‌شود که می‌توانید در برنامه ریزی روزانه خود از آن‌ها استفاده کنید:
| شما می‌توانید این برنامه‌های روزانه را داشته باشید | رده سنی |
|
نوزادان و پیش‌دبستانی‌ها |
|
کودکان مدرسه‌ای |
|
نوجوانان |
|
همه سنین |
استفاده از برنامه‌ریزی‌های روزانه برای حل مشکل‌ها در خانواده
هیچ قانونی وجود ندارد درباره این که چه تعداد یا چه نوع برنامه ریزی روزانه باید داشته باشید. برنامه‌ای که ممکن است برای خانواده‌ای خوب باشد برای خانواده دیگری ممکن است بسیار سخت‌گیرانه باشد. هم‌چنین برنامه فشرده در زندگی برای برخی می‌تواند راحت باشد و برای برخی دیگر خیر.
به نمونه زیر دقت کنید:
استفان چهارده‌ساله و برادر کوچک‌ترش، آرون شروع کردند درباره اینکه هر روز پس از مدرسه اجازه داشته باشند بلافاصله از کامپیوتر استفاده کنند، به مادرشان غر زدند. بعد از آن، بسیاری از بعدازظهرهای آن دو نفر به دعوا گذشت. مادرشان به تنظیم یک برنامه ریزی روزانه جدید برای رویارویی با این مشکل جدید روی آورد. کامپیوتر هر روز ساعت ۵ روشن می‌شود؛ استفان اول بازی می‌کند و بعد نوبت آرون می‌رسد. پسرها از یک زمان‌گیر استفاده کردند تا هرکدام به نوبت ۳۰ دقیقه از کامپیوتر استفاده کنند.
نتیجه: پسرها مسئولیت‌پذیرتر شدند و تنش کم‌تری در خانه به وجود آمد.
اگر احساس می‌کنید زمان کافی برای انجام دادن آنچه را که می‌خواهید با کودکتان ندارید؛ برخی از برنامه‌های روزانه جدید ممکن است کمک کنند. سعی کنید که درباره پرسش‌های زیر فکر کنید:
- چه کارهایی را به طور معمول با خانواده‌تان انجام می‌دهید؟ زندگی راحت‌تر و شیرین‌تر می‌شود اگر این کارها روان‌تر انجام شوند؟
- آیا کودکان و سایر اعضای خانواده می‌توانند بیشتر دخیل باشند؟ چه برنامه‌های روزانه‌ای را می‌توانید تنظیم کنید تا آنان نیز در انجام آن دخیل شوند؟
- آیا فعالیت‌هایی وجود دارند که دوست داشته باشید انجام دهید اما نتوانید؟ آیا می‌توانید برخی از آن‌ها را در برنامه ریزی روزانه معمول خانواده جای دهید؟
کتابک خواندن این مقاله‌ها را به شما توصیه می‌کند:
