ماجراهای پینوکیو داستانی است که کارلو کولودی نویسنده ایتالیایی آن را در سال ۱۸۸۳ نوشت. پیش از این یعنی در سال۱۸۸۱ ، این داستان بخشی از یک سری داستان‌های کوتاه‌تر بود که در مجله‌ای ایتالیایی چاپ می‌شد.
این مجموعه داستان به مدت ۴ ماه پخش شد تا اینکه چاپ آن متوقف گردید. آنقدراستقبال از داستان‌ها زیاد بود که مجله مجبور شد آن را بازگرداند. اندکی پس از آن، این مجموعه داستان کوتاه به کتابی واحد تبدیل شد که پینوکیو نام داشت.
این کتاب از زمان انتشار تاکنون تأثیر قابل توجهی بر اخلاقیات کودکان داشته است. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که مطرح می‌شود، به تصویر کشیدن نجابت انسانی است، اینکه چگونه فردی تنها در صورتی می‌تواند واقعاً انسان باشد که اصول اخلاقی را انجام دهد. پینوکیو همچنان به خوانندگانش می‌آموزد که برای رسیدن به جایی که می‌خواهند در زندگی باشند، از میان‌براستفاده نکنند و به این فکر کنند که عمل درست چیست. این تغییر رفتار پینوکیو است که در نهایت او را تبدیل به پسری واقعی می‌کند.
تصویرگران پینوکیو
داستان پینوکیو را تاکنون تصویرگران زیادی در سراسر دنیا و در زمان‌‌های مختلف به تصویر کشیده اند.
«انریکو ماتزانتی» مهندس و کارتونیست ایتالیایی بود که تصویرگری نخستین نسخه پینوکیو را در سال ۱۸۸۳ انجام داد.
«کارلو کیوستری» نقاش و گرافیست خودآموخته ایتالیایی دومین تصویرگری بود که داستان پینوکیو را تصویرگری کرد.
«آتیلیو موسینو» کاریکاتوریست اهل تورین، مشهورترین تصویرگرافسانه‌ای پینوکیو است. به لطف نقاشی‌های آتیلیو موسینو پیکر پینوکیو برای اولین بار رنگی خلق شد (تصاویر «انریکو مازانتی» و «کارلو کیوستری»، قبل از موسینی، سیاه و سفید بود).
خلاصه داستان
در روستایی واقع در ایتالیا، ژپتو، چوب‌تراشی فقیر، با تکه‌ای چوب شروع به ساخت عروسکی برای نمایشش می‌کند. هنگام کار تکه چوب زنده شده و شروع به صحبت می‌کند! عروسک خیمه شب‌بازی که حالا پینوکیو(به معنی «کاج») نام دارد بی‌ادب و بداخلاق است، او می‌تواند مانند هر کودکی راه برود، بدود و غذا بخورد.
پینوکیو نافرمان است، دروغ می‌گوید و هر بار که دروغ می گوید، بینی‌اش شروع به بلندتر شدن می‌کند. ژپتو برای عروسک خیمه شب بازی که حالا پسرخوانده‌اش شده است فداکاری‌های زیادی انجام می‌دهد، اما پینوکیو به سختی می‌تواند خوب باشد.
چند جلد مختلف پینوکیو در سرتاسر دنیا
او به راحتی گمراه می شود، از یک ماجراجویی فاجعه بار به ماجراجویی دیگر می‌افتد، دزدیده می شود، زندانی می‌شود، توسط راهزنان تعقیب می‌شود و به سختی از مرگ می گریزد. دوستان او، کریکت و پری آبی، سعی می‌کنند کمکش کنند. رویای او - پسر واقعی بودن - هرگز نمی‌تواند محقق شود تا زمانی که پینوکیو سرانجام راه خود را تغییر می‌دهد.
گربه‌نره و روباه‌مکار دو شخصیتی هستند که با تظاهر به نابینا و لنگ بودن به صورت مداوم پینوکیو را گمراه می‌کنند.
ترجمه و چاپ در ایران
داستان پینوکیو تاکنون به یکصد زبان ترجمه شده‌است. فقط ۳۴ ترجمه چینی، ۶۵ ترجمه انگلیسی و ۴۵ ترجمه آلمانی از داستان پینوکیو وجود دارد! این داستان برای اولین بار در ایران توسط صادق چوبک و بر اساس متن انگلیسی ترجمه شد. پس از آن ترجمه‌های بسیاری از این اثر روانه بازار شد که خیلی از آنها ارزش ادبی ندارند.
در سال ۱۳۹۶ ترجمه‌ی دیگری از پینوکیو از نسخه ایتالیایی با ترجمه بهروز غریب‌پور و تصویرگری بی‌نظیر روبرتو اینوچنتی تصویرگر ایتالیایی به چاپ رسید. گویا پینوکیو با تصویرگری روبرتو اینوچنتی گویی دوباره خلق شده است.
این داستان به اشکال مختلف روی صحنه و پرده اقتباس شده است، برخی به روایت اصلی کلودی نزدیک هستند در حالی که برخی دیگر آزادانه تر به داستان می پردازند. حداقل چهارده فیلم انگلیسی زبان بر اساس داستان، ایتالیایی، فرانسوی، روسی، آلمانی، ژاپنی و نسخه های دیگر برای پرده بزرگ و تلویزیون و چندین اقتباس موسیقی وجود دارد.
فیلم‌های اقتباسی از این اثر
این داستان در طول قرن‌ها محبوبیت خود را حفظ کرده است و توسط نویسندگان و فیلم‌نامه‌نویسان مختلف بازسازی شده است، یکی از آنها نسخه دیزنی است که داستان دوباره کار شده را به مخاطبان مدرن ارائه می‌کند.
پینوکیو ۱۹۱۱
ماجراهای پینوکیو (۱۹۱۱)، یک فیلم صامت زنده به کارگردانی جولیو آنتامورو، و اولین فیلم بر اساس این رمان است. بخشی از فیلم گم شده است.
پینوکیو ۱۹۴۰
پینوکیو انیمیشن آمریکایی محصول سال ۱۹۴۰ است که به تهیه‌کنندگی والت دیزنی و از روی کتاب ماجراهای پینوکیو نوشته کارلو کلودی ساخته شد. این فیلم، دومین انیمیشن کلاسیک والت دیزنی بود که پس از موفقیت پویانمایی سفیدبرفی و هفت کوتوله ساخته شد این فیلم برنده جایزه بهترین ترانه اصلی اسکار شد.
پینوکیو ۱۹۷۶
به نظر می‌رسد محبوبیت پینوکیو در ایران بیشتر از ادبیات مدیون پخش مجموعه کارتون ژاپنی آن است که دهه ۵۰ از تلویزیون پخش شد و بعد از آن هم در دهه‌های مختلف ادامه یافت. این کارتون در سال ۱۹۷۶ میلادی توسط نیپون انیمیشن در ژاپن منتشر شد.
تیم حرفه‌ای دوبلاژ ایران این اثر را برای همیشه در خاطر ما ثبت کرده‌اند. مخصوصا صدای روباره مکار که زنده‌یاد مرتضی احمدی آن را دوبله کرده است.
پینوکیو: نادره سالارپور
جینا (جوجه اُردک): ناهید امیریان
روباه مکار: مرتضی احمدی
گربه نَره: کنعان کیانی
روکو (دارکوب): مهدی آژیر
فرشته مهربان / جولیتا (گربه تنبل): پری هاشمی
پدر ژپتو: نصرت‌الله حمیدی
پینوکیو ۲۰۲۲
جدیدترین اقتباس سینمایی از پینوکیو در سال ۲۰۲۲ به روی پرده سینما رفت. این فیلم بازسازی لایو اکشن انیمیشنی به همین نام محصول ۱۹۴۰ والت دیزنی است که خود بر اساس کتاب ایتالیایی ماجراهای پینوکیو اثر کارلو کولودی در سال ۱۸۸۳ ساخته شده است. در این فیلم سینمایی تام هنکس در نقش پدر ژپتو به ایفای نقش می‌پردازد.
چند پرسش پرتکرار درباره پینوکیو:
- داستان پینوکیو اولین بار در چه سالی منتشر شد؟
ماجراهای پینوکیو (پینوکیو) داستانی است که کارلو کولودی نویسنده ایتالیایی آن را در سال ۱۸۸۳ نوشت.
- داستان پینوکیو درباره چیست؟
داستان پینوکیو درباره تکه چوبی ست که از آن عروسکی برای نمایش ساخته می شود. پس از ساخت این عروسک جان می گیرد و سازنده آن ، او را به عنوان پسرش می پذیرد و نامش را پینوکیو می‌گذارد.
- نخستین بار چه کسی داستان پینوکیو را به فارسی ترجمه کرد؟
این داستان برای نخستین بار در ایران توسط صادق چوبک و بر اساس متن انگلیسی ترجمه شد.
- کدام نسخه تصویری پینوکیو در ایران محبوب تر است؟
کارتون ژاپنی پینوکیو که در در دهه ۵۰ در ایران دوبله شد از محبوب ترین نسخه های تصویری این داستان است.
ديدگاه شما