هر کودکی باید از حق آموزش برخوردار باشد.
آموزش حقوق بشر است، یک خیر همگانی و مسئولیتی همگانی است.
این شعاری است که یونسکو، برای روز جهانی آموزش در 24 ژانویه 2020 برگزیده است. این روز که اکنون دومین سال برگزاری آن بزرگ داشته می شود، از سوی مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد تا تاکیدی بر نقش آموزش بر روی گسترش صلح و پیشرف باشد.
بدون آموزش فراگیر و کیفی و فرصت هایی که این آموزش در دوره زندگی برای همگان ایجاد می کند، کشورها نمی توانند در موضوع هایی مانند برابری جنسیتی و شکستن چرخه فقر که میلیون ها کودک و نوجوان را وادار به رها کردن آموزش می کند، راه رهایی پیدا کنند. به یاد داشته باشیم، امروزه، 258 میلیون کودک و نوجوان هنوز نمی توانند در مدرسه حاضر شوند، 617 میلیون کودک و نوجوان سوادپایه شامل خواندن و حساب ساده را نیاموخته اند. و در این میان دختران در وضعیت شکننده تری از پسران به سر می برند.
از سوی دیگر یونیسف یا صندوق کودکان سازمان ملل هم در این زمینه اعلام کرده است که در وضعیت کنونی جهان 27 میلیون کودک در مناطق بحران زده پشت درهای بسته مدرسه مانده اند، یا روی زمین های سوخته و ویران شده مدرسه ها سرگردان هستند.
برای نمونه در جنگی که دامنگیر کشور یمن شده است، تا کنون 1600 مدرسه آسیب دیده یا ویران شده است. در افریقا و در کشوری مانند جمهوری کنگو 400 مدرسه در نبردها و جنگ های داخلی نابود یا به آتش کشیده شده است. در همسایگی ایران، در افغانستان، کشور هم فرهنگ مان، روز یا هفته و ماهی نیست که خبر تکان دهنده ای درباره کشتار کودکان و دانش آموزان و بستن مدارس براساس جهل و نادانی نیروهای افراطی منتشر نشود.
درمیان این خبرهای نگران کننده، اما یونیسف خبرهای امیدوارکننده ای هم دارد. راه رسیدن کودکان به مدرسه اکنون تنها حضور در کلاس درس نیست. یونیسف از سال 2018 خیز بزرگی برای آموزش از راه دور برداشته است. آموزش های نامتعارف مانند سوادآموزی دیجیتال، آموزش های رادیویی و تصویری و هم چنین مجهز کردن کمپ های پناهندگی و کمپ های در مناطق بحرانی به کامپیوتر و آموزش هایی که از راه این افزار به کودکان جنگ زده یا در بحران انجام پذیر و شدنی است، همان ایده بزرگ آموزش به پهنای زمین است که همگان را به همیاری در آن فرامی خواند.
در ایران نیز کوشندگان جامعه مدنی که تلاش می کنند کودکان بازمانده از تحصیل یا کودکان در وضعیت بحرانی و کودکان در مناطق یا خانواده های محروم را آموزش دهند، باید بخشی از کوشش های خود را به سوی آموزش های نو مانند سوادآموزی دیجیتال و سوادآموزی از راه دور بگذارند، زیرا امروزه در گوشه گوشه جهان، برنامه های سوادآموزی در اپلیکشن های گوناگون با زبان های محلی و ملی طراحی می شود و روز به روز توسعه بیش تری پیدا می کند. پس ما هم می توانیم در این روند خود را آماده تر کنیم تا در هدف بزرگ جامعه جهانی که زدودن بی سوادی و گسترش آموزش فراگیر و کیفی برای همه کودکان است، سهیم شویم.
