جایزه «جبار باغچه‌بان، همزاد سیمرغ» جایزه ای است که موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان در سال ۱۳۹۵ برای گسترش ترویج خواندن و سوادآموزی پایه از راه ادبیات کودکان راه اندازی کرد که نخستین دوره آن در آبان ماه ۱۳۹۵ همراه با برگزاری نخستین همایش بزرگ «با من بخوان » برگزار شد. برگزیدگان این جایزه از میان آموزشگرانی گزینش می شود که توانسته‌اند برنامه «با من بخوان» را با کوشش و ابتکارهای فردی ژرفا ببخشند یا مسئولیت ویژه‌ای در انجام آن داشته‌اند.
این جایزه که هر دو سال یک بار به ۱۰ آموزشگر برگزیده اهدا می شود، شامل تندیس «جبار باغچه بان، همزاد سیمرغ» و جایزه نقدی است.
این جایزه به نام دو آموزگار کودکان با نیازهای ویژه نامیده شده است. در اسطوره‌های ایرانی روایت زال و سیمرغ جایگاه ویژه‌ای دارد. سیمرغ، زال را که به سبب سپیدی مویش از سوی خانواده‌اش رانده و در طبیعت رها شده است، به آشیانه خویش می‌برد و همراه با جوجگان خود بزرگ می‌کند. در حقیقت سیمرغ نخستین آموزگار و پرورش دهنده کودکان توان‌یاب و کودکان با نیازهای ویژه است. جبار باغچه‌بان نیز در روزگار معاصر، همان کاری را برای کودکان کم شنوا و ناشنوا انجام داد که سیمرغ برای زال انجام داده بود. او همچنین به همراه میرزا حسن رشدیه و انگشت شمار فرهیختگان دیگر پایه‌های آموزش نو را در ایران ریختند.
شرکت عمران آذرستان، پشتیبان موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و برنامه «با من بخوان» پشتیبانی این جایزه را نیز پذیرفته است.
برندگان نخستین دوره جایزه «جبار باغچه‌بان، همزاد سیمرغ»:
- جلیل بریچی و مرضیه کیخا از زاهدان، نرگس تاجیک از مرکز پویش محمودآباد شهر ری، راحله آلا از خانه حمایتی و آموزشی محمودآباد شهرری، صدیقه مسینایی‌نژاد و زهرا قاسمی طبس از درمیان، رقیه باقری از خوسف، مرجان حاجی‌زاده و نسرین غلامی از قائن و نصرت سلیمانی از بشرویه
برندگان دومین دوره جایزه «جبار باغچه‌بان، همزاد سیمرغ»:
- ثریا جمالی، محمد آذریان، نور بی بی رییسی، فاطمه رامش، کیوان نعمتی و زرینه نصرتی از سیستان و بلوچستان، زهرا عرفانی از کرمان، مریم نعمتی از خانه حمایتی محمودآباد، سمیه ملایی، اعظم سورگی، اکرم ترشیزی و زهرا عباسی از خراسان جنوبی و آسیه یوسفی از خانه کودک کوشا