مادربزرگ و نوهاش را بذرها و گیاهان در «من و یک گلدان خالی» به هم پیوند میدهند. روایتی لطیف از دوستی با طبیعت و تخیل.
1- گفتوگو کنید.
پس از بلندخوانی کتاب، با پرسشهایی مانند نمونههای زیر با کودکان گفتوگو کنید:
- تابهحال باغبانی کردهاید؟ چه کاشتهاید؟
- دخترک در تخیلاش میخواست هر بذر را کجا بکارد؟
- گیاهانی که در کتاب نام برده شده را دیدهاید؟ چه گیاهان دیگری میشناسید؟
- بذرهای گیاه را چه کسی به دخترک داده بود؟ شما هم فردی از اعضای خانوادهتان به نگهداری از گیاهان علاقه دارد؟ چه گیاهانی نگه میدارد؟ آیا شما هم نقشی در نگهداری آنها دارید؟ آیا تابهحال همراه او باغبانی کردهاید؟
- چه گلهایی را میشناسید؟ کدام گل را دوست دارید؟
2- پوستر بسازید.
- با کمک گیاهانی که در باغچه یا گلدان است، اندامهای گیاهان را با کودکان مرور کنید. سپس پوستری برای معرفی اندامهای مختلف گیاهان بسازید.
- همراه کودکان پوستری از چرخه زندگی یک گیاه از دانه تا میوه بسازید. با جستجو در اینترنت الگوهای خوبی پیدا خواهید کرد، مانند این نمونهها.
3- کلکسیون بسازید.
همراه کودکان انواع بذرها و دانههای گیاهان را جمعآوری کنید و یک کلکسیون بسازید. میتوانید جعبهای با خانههای زیاد بسازید و هر بذر را در یک خانه بریزید یا بذرها را با چسب روی مقوا بچسبانید. برای تقویت مشاهده کودکان بذرها توجه آنها را به تنوع شکل و رنگ و اندازه بذرها توجه دهید. حتا بو و مزه بذرها را نیز میتوانید بررسی کنید.
این کار را در مورد اندامهای دیگر گیاهان مانند گل، برگ و میوه هم میتوانید انجام دهید. در مورد میوه توجه کودکان را به این موضوع جلب کنید که ممکن است گیاهان زیادی میوه داشته باشند، اما ما آنها را نخوریم و شکل و شمایلی متفاوت با میوههای شناخته شده داشته باشند، مانند میوه درخت چنار یا افرا.
4- گیاه بکارید.
همراه کودکان متناسب با فضایی که در اختیار دارید گیاه بکارید. درباره نیازهای گیاه با هم گفتوگو کنید. سپس مسئولیت نگهداری از گیاهان را به کودکان بسپارید. میتوانید جدولی برای تعیین نوبت آبدهی گیاه مشخص کنید، تا کودکان در کنار تمرین مسئولیتپذیری، با تاریخ و زمانبندی نیز آشنا شوند.
کودکان میتوانند برای گیاهی که کاشتهاند یک شناسنامه درست کنند. در یک صفحه ناماش را بنویسند و اندامهای مختلف آن گیاه را نقاشی کنند. حتا میتوانند نامی خودمانی نیز برای گیاهشان انتخاب کنند.
5- با گیاهان دارویی آشنا شویم.
درباره آنکه گیاهان دارویی چه نوع گیاهانی هستند با کودکان گفتوگو کنید. سپس میتوانید به بازدید و گردش در طبیعت بروید. مثلا در اطراف تهران میتوانید به بازدید باغ فیروزه بروید تا با انواع گیاهان دارویی از نزدیک آشنا شوید. یا کسی که با گیاهان دارویی آشناست را با خودتان همراه کنید و به پیادهروی در یک منطقه با پوشش گیاهی طبیعی بروید تا به کمک او بتوانید گیاهان منطقه خود را بهتر بشناسید.
فعالیت دیگری که میتوانید انجام دهید این است که به بازدید یک عطاری بروید یا فردی آشنا به گیاهان دارویی مانند مادربزرگ یا پدربزرگ یکی از کودکان را به کلاس دعوت کنید تا درباره گیاهان دارویی با کودکان گفتوگو کند. در انتها میتوانید با یکی دو نمونه از گیاهان شربت یا دمنوش درست کنید و بنوشید.
6- جشن گیاهی بگیرید.
همراه کودکان با انواع گیاهان خوراکی سالاد یا کوکتل میوه درست کنید و بخورید. با کودکان دربارهی گیاهانی که در خوراکیتان به کار میبرید گفتوگو کنید.
7- کدام جانور چه میخورد؟
بعضی جانوران گیاهخوارند و برخی گوشتخوار و برخی همهچیزخوار (هم گیاه میخورند و هم گوشت، مانند ما انسانها). همراه کودکان درباره انواع جانوران و رژیم غذاییشان پژوهش کنید و علاوه بر یافتن نام آنها، شکل دندانها و دستگاه گوارش آنها را هم با یکدیگر مقایسه کنید. از یافتههایتان یک پوستر بسازید.