دومین همایش دوسالانه «با من بخوان» ۲۴ آبان ماه ۱۳۹۷ با شعار «با من بخوان تا اوج پرواز» برگزار شد.
در زیر متن سخنرانی زهره قایینی، سرپرست برنامه «با من بخوان» در دومین همایش دوسالانه «با من بخوان» را می‌خوانید:
امروز سفری خواهیم داشت، پرواز گونه به اوج خواندن، آن جا که کودکان می‌خوانند و می‌شکفند!
سفری شتابان به جای جای این سرزمین که «با من بخوان» در آن جاری است... بدون شک نه به همه مناطق که وقت تنگ است...
سفری می‌کنیم تا ببینیم با من بخوان چیست؟ فلسفه وجودی‌اش بر چه پایه‌هایی استوار است؟
چرا بر زندگی کودکان تأثیر شگرف داشته و چگونه؟
با من بخوان دو ویژگی دارد: یک روشمند است و دیگر، نگرشی سیستمی دارد.
با من بخوان روشمند است. در ده سال گذشته روش‌های خود را برپایه دانش بشری و تجربه‌های گسترده پژوهشگران در سراسر جهان و تجربه‌های منطقه ای و بومی خود بنا کرده است.
بخشی از برنامه با من بخوان پیوسته، پژوهش و پژوهیدن است.
همه امروزه بر این اصل مهم باور دارند از زمانی که کودک زاده می‌شود همواره باید کتاب در دسترس‌اش باشد. امروزه آموزش و پرورش مدرن نیزدر برنامه ریزی‌های آموزشی، اصل در دسترس گذاشتن کتاب با کیفیت را در اولویت کاری خود قرار داده است.
با من بخوان این اصل مهم را باور دارد با همه ژرفای‌اش، که دسترسی به کتاب تنها از جنبه فیزیکی آن منظور نیست. بلکه بزرگسال از مادر و پدر تا پرستار و مربی و آموزگار تا مروج و کتابدار باید کتاب را با کودک سهیم شوند. در یک خوانش همکنشانه، در یک خواندن گفت و گویی. تا کودک به تمامی مفاهیم عمیق نهفته در کتاب دست یابد.
با من بخوان در بستر کار خود در سطح ملی با این موضوع مهم روبه‌رو شد که کودکان در بسیار از مناطق به ویژه مناطق کم برخوردار، با معضل سواد پایه، دست و پنجه نرم می‌کنند. با شگفتی در برخی مناطق شاهد بوده است که کودکان به کلاس‌های بالاتر رفته‌اند بدون بازشناسی واک‌های فارسی، تا چه برسد به خواندن و فهمیدن و روان خوانی و .....
درسال های اخیر نگاه‌ها به موضوع آموزش کودکان دگرگون شده است. این تغییر بر پایه این شناخت است که کودکان پیش از خواندن و نوشتن باید مهارت‌هایی را کسب کنند که پیش نیاز به دست آوردن مهارت‌های پیچیده تری همچون خواندن ونوشتن است.
چند دهه‌ای است که توجه شماری از صاحب نظران و کارشناسان آموزش به اصطلاح «سواد شکوفایی» Emergent Literacy جلب شده است. سواد شکوفایی مجموعه مهارت‌هایی است که کودک از بدو تولد تا زمان ورود به مدرسه که آموزش رسمی آغاز می‌شود، فرامی‌گیرد و نقش مهم و تعیین کننده‌ای در مهارت‌های پیچیده‌تر سواد یعنی خواندن و نوشتن دارد. در برنامه با من بخوان به این موضوع مهم توجه شده است و به خانواده‌ها به ویژه خانواده‌های کم برخوردار و همچنین پرستاران و مربیان شیرخوارگاه‌ها یاری می‌رساند که خواندن با کودک را از دوره نوزادی و نوپایی او آغاز کنند.
در تاریخ فرهنگی جوامع موضوع سواد و خواندن و ترویج کتابخوانی همواره پیوندی تنگاتنگ با یکدیگر داشته‌اند. امروزه یونسکو در پی تعریفی که از سواد داشته است، اصطلاح «فرهنگ سواد» (Culture of Literacy) را مطرح می‌کند. برای ایجاد فرهنگ سواد باید افزون بر آموزش و تمرین مهارت‌های مورد نیاز خواندن و نوشتن، محیطی به وجود آورد که از سواد و کنش‌هایی همچون خواندن و نوشتن پشتیبانی کند.
این محیط می‌تواند کتابخانه، آموزشگاه یا خانه باشد که با فراهم کردن کتاب و نشریات و برنامه ریزی‌های گوناگون برای درگیر کردن فرد با موضوع خواندن و درک مطلب و همچنین پیوند دادن مهارت‌های سواد با زندگی روزمره و محیط‌های زندگی، آموزشی و کاری او به پایداری سواد هم به عنوان مهارت و هم به عنوان بینش یاری رساند.
تعریف یونسکو و اصطلاح فرهنگ سواد نشان می‌دهد که موضوع ترویج کتابخوانی و روند یادگیری سواد از سال‌های ابتدای زندگی کودک تا چه میزان به هم وابسته‌اند و ترویجگران و کتابداران چگونه می‌توانند نقش دوگانه ای در این زمینه داشته باشند. پژوهشگران و ترویجگران برنامه با من بخوان در این حوزه به خوبی نشان داده‌اند که چگونه می‌توان با هدف گسترش فرهنگ سواد، تقویت سواد پایه از راه ادبیات و کتاب خوانی را به هم گره زد و در دگرگون کردن سرنوشت کودکان تأثیر عمیقی برجای گذاشت.
حال به ویژگی دوم با من بخوان می‌پردازیم:
با من بخوان نگاه سیستمی دارد. درنگاه سیستمی فقط یک عنصر نیست که اهمیت دارد، بلکه تمام اجزا مهم هستند. از سیستم که سخن می‌گوییم، یک زنجیره را باید تجسم کنیم. با من بخوان یک حلقه است. همه در این حلقه از یک اهمیت برخوردار اند. بالا و پایین ندارد.
برنامه ریز همان قدر اهمیت دارد که پشتیبان. آموزشگر همان قدر مهم است که آموزگاران و مربیان مناطق و مراکز. مربیان همان قدر اهمیت دارند که کودکان. همه در کنار هم معنا می‌شوند. هیچکدام از این اجزا و عناصر بدون دیگری معنایی ندارد.
ویژگی مهم با من بخوان قرار دادن همه این عناصر و اجزا در یک رابطه سیستمیک و معنا دار است.
باورمندی پشتیبان‌ها به اصول برنامه، پایداری برنامه را تضمین می‌کند، پژوهش و بازنگری مفاهیم و روش‌های با من بخوان، توانمندی‌های آموزشگران را ارتقا می‌بخشد، برنامه ریزی‌های درست آموزشگران بر پایه نیازهای آموزگاران و کودکان مناطق، تأثیر برنامه را دو چندان می‌کند، ارزیابی و ثبت نتایج، پشتیبان‌ها را در راه خود ثابت قدم می‌کند، تأثیر پایدار برنامه مسئولین آموزش و پرورش را به ادامه راه متقاعد می‌سازد، رشد همه جانبه کودکان، خانواده‌ها را به مشارکت می‌طلبد، خانواده‌های پرسشگر، آموزگاران و مسولین آموزش و پرورش را به ادامه راه تشویق می‌کند. و این چنین است که پشتیبانان و برنامه ریزان و آموزشگران و آموزگاران و مربیان و خانواده‌ها حلقه ای به هم بسته را شکل می‌دهند که موفقیت برنامه را تضمین می‌کنند و کودکان را یاری می‌دهند که تا اوج خواندن پرواز کنند.
