«پیام جنسی»، فرستادن پیام‌ها، عکس‌ها و ویدئوهای آشکار جنسی با تلفن همراه، رایانه، یا هر وسیله دیجیتال دیگر است. پیام جنسی، عکس‌ها و ویدئوهایی هستند که برهنگی یا فعّالیت‌های جنسی یا شبیه‌سازی آن‌ها را نمایش می‌دهند. این پیام‌ها دربرگیرندهٔ پیام‌های نوشتاری نیز است که در آن‌ها فعالیت‌های جنسی، پیشنهاد یا به بحث گذاشته می‌شوند.
اکنون که به‌کارگیری کودکان و نوجوانان از تلفن‌های همراه، تبلت، رسانه‌های گروهی و اپلیکیشن‌ها افزایش پیش‌رونده‌ای دارند، خطر دریافت و فرستادن محتواهای جنسی برای پدرها و مادرها، آموزگاران و مجریان قانون، نگران‌کننده شده است. فرستادن پیام‌های جنسی بیش‌تر به شکل جوک، راه‌های دیگر جلب توجه یا معاشقه‌های مجازی انجام می‌گیرد. شما در جایگاه پدر، مادر و ... باید با کودک و نوجوان خود دربارهٔ پیام‌های جنسی گفت‌وگو کنید تا خطر انجام دادن چنین کاری را دریابند، و بدانند هنگامی که برای مشارکت در آن زیر فشار هستند، چه واکنشی داشته باشند.
چرا پیام جنسی یک معضل است؟
تبادل عکس میان دو نفر، به پدیده‌ای آسیب‌زا می‌تواند تبدیل شود. شاید نوجوانان گمان کنند فرستادن عکس برای همسالان‌شان، به شکل خصوصی باقی می‌ماند، در حالی که گاهی این کار پیامدهای ناگواریی را در پی خواهد داشت. مانند دستگیری به‌دلیل پخش عکس‌های خود یا نوجوانان دیگر.
زورگویی و اخاذی، آزار جنسی و تحقیر افراد هنگامی که عکس‌های‌شان علاوه بر دریافت‌کننده، در میان دیگران نیز پخش شده، بسیار شایع است. این پیشامدها، پیامدهای ناگوار روحی و اجتماعی برای کودکان و نوجوانان می‌تواند داشته باشد، و گاهی به خودکشی آن‌ها نیز می‌انجامد.
دلایل فرستادن پیام جنسی
- دلایل فراوانی هست که بچه‌ها به فرستادن پیام جنسی علاقه‌مند شوند، یا به انجام دادن آن تشویق شوند و یا زیر فشار قرار گیرند.
- نیمی از دختران، فشار و اصرار پسران را دلیل فرستادن متن‌های جنسی بازگو کرده‌اند. در حالی که فقط ۱۸ درصد از پسران گفته‌اند که در این کار به دختران پافشاری کرده‌اند. این، نمونه‌ای نگران‌کننده است که به‌سبب نداشتن تعادل قدرت در روابط، یا نداشتن عزت نفس رخ می‌دهد. شاید پسران نوجوان ندانند که در واقع دختران را زیر فشار قرار می‌دهند.
- داشتن عکسی برهنه از نوجوانی دیگر، مانند یک غنیمت و فرصت برای نوجوانان می‌تواند باشد که با آن دربارهٔ رابطه خود با وی، لاف‌زنی کنند و به خود ببالند.
- نوجوانان شاید برای معاشقه با شریک جنسی مجازی، یا دریافت تعریف از زیبایی خود از طرف مقابل، تصاویر خودشان را بفرستند. شاید برخی نیز برای خندیدن یا به‌رخ کشیدن جسارت خود، به این کار دست بزنند.
- زوج‌ها شاید عکس‌های‌شان را برای اثبات تعهدشان به یکدیگر، یا بخشی از رابطهٔ احساسی و جنسی‌شان، باهم مبادله کنند.
- دریافت عکس از نوجوانان دیگر، راه اخاذی یا تحقیر آنان را هموار می‌کند. این کار شاید پس از پایان رابطه دوستی میان دو نفر رخ دهد. حتی شاید این عکس‌ها در حالی که فرد آگاه نباشد، مثلاً در حمام یا رختکن، از او گرفته شود.
پدران و مادران درباره پیام‌های جنسی فرزندان‌شان چه واکنشی باید داشته باشند؟
گفت‌وگو با نوجوان‌تان را بدون درگیری و سرزنش آغاز کنید. اگر به فرزندتان گوشی تلفن همراه یا دوربین داده‌اید، زمان گفت‌وگو با او دربارهٔ پیام‌های جنسی فرارسیده است. شما همچنین از پیشامدهایی که در اخبار و روزنامه‌ها آمده، یا فیلم‌هایی که دربارهٔ این موضوع ساخته شده است، برای آغاز گفت‌وگو می‌توانید بهره ببرید.
بهترین روش برای ورود به موضوع پیام‌های جنسی، نداشتن هیچ پیش‌داوری است. گفت‌وگو را صمیمانه و حمایتگرانه دنبال کنید تا فرزندتان به‌جای پنهان‌کاری، به‌آسانی با شما سخن بگوید. همچنین توجه کنید که شاید فرزند شما، فرستادن پیام جنسی را با نام دیگری بشناسد. پس باید درباره این موضوع به‌روشنی سخن بگویید تا فرزندتان مفهوم اصلی را دریابد. از برخی جمله‌ها برای آغاز گفت‌وگو و باز شدن یخ فرزندتان بهره ببرید. مانند:
- آیا تا حالا دربارهٔ فرستادن پیام‌های جنسی چیزی شنیده‌ای؟ یا دربارهٔ پیام‌های جنسی چیزی می‌دانی؟
- برنامه تلویزیونی می‌دیدم ... خبری را در روزنامه می‌خواندم، که دربارهٔ بچه‌هایی می‌گفت (نوشته بود) که با فرستادن تصاویر (با زبان خودتان با او سخن بگویید، برای نمونه این کلمه‌ها را می‌شود به‌کار برد: سکسی، لخت و...) برای دوستان‌شان دچار مشکلاتی شده‌اند. آیا در این‌باره چیزی شنیده‌ای؟
- آیا دربارهٔ چیزهایی که تو و دوستانت دوست دارید در اینترنت به اشتراک بگذارید، می‌توانیم باهم گفت‌وگو کنیم؟ می‌خواهم مطمئن شوم که تو مراقب خودت و کارهایی که با دوستانت انجام می‌دهی، هستی.
به‌جای رهبری این گفت‌وگو، حواستان باشد که به سخنان فرزندتان گوش کنید. شاید او با دیدگاه شما دربارهٔ درست یا نادرست بودن مسائل موافق نباشد، و دلایل قانع‌کننده‌ای برای خودش داشته‌باشد. فرزندتان را به فکر کردن به پیامدهای احتمالی آن و این که او دوست دارد در میان دیگران چگونه دیده و داوری شود، تشویق کنید.
نکته‌های مهم درباره فرستادن پیام‌های جنسی برای نوجوانان و والدین آن‌ها
در گفت‌وگو با فرزندتان، این نکته‌ها را با او می‌توانید درمیان بگذارید:
- عکس‌ها و ویدئوهای محرمانه‌ای که به اشتراک گذاشته می‌شوند، کسان دیگری نیز به‌سادگی می‌توانند دریافت کنند و به اشتراک بگذارند. حتی اگر از نرم‌افزارهایی بهره می‌برید که حریم خصوصی قدرت‌مندی دارند و تصویرهای فرستاده شده با آن، پس از مدت کوتاهی حذف می‌شوند. دوستانی که قول می‌دهند عکس شما را با کسی به اشتراک نمی‌گذارند، بیش‌تر به قول‌شان پایبند نیستند. شاید این بدقولی خواسته یا ناخواسته باشد. برای نمونه، شاید گوشی تلفن همراه دوست شما را خواهر یا برادر او و یا کسی که دوست‌تان با او ارتباط دارد، وارسی کند.
- اگر یک تصویر دیجیتال را در نرم‌افزارهای گفته شده به اشتراک بگذارید، از آن اثری دیجیتالی به‌جا می‌ماند که آن را نمی‌توانید برگردانید یا از بین ببرید. حذف تصویر یا پیام، بر حذف تصویر یا پیامی که پیش از آن یک نفر دریافت یا کپی کرده و برای دیگران فرستاده است، تأثیری ندارد.
- از فرزندتان بخواهید پیش از فرستادن هر پیام یا عکس در فضای مجازی، دست نگه دارد و فکر کند که اگر این پیام یا عکس در میان دانش‌آموزان مدرسه پخش شود، چه خواهد شد؟
- دربارهٔ فشارها و اصرارهایی که شاید نوجوانان برای فرستادن عکس‌های‌شان تجربه خواهند کرد، گفت‌وگو کنید، و سختی تاب‌آوری این فشارها را با تحمّل پیامدهای این کار که بی‌گمان دشوارتر خواهد بود، مقایسه کنید.
- فرزندتان را تشویق کنید در چنین شرایطی کار درست را انجام دهد. حذف بی‌درنگ عکس‌ها و پیام‌های نامناسب و - همچنین با پیش آمدن مشکل - گفتن واقعیت به شما و دیگر بزرگ‌ترهای مورد اعتماد.
- نوجوانی که پیام‌ها یا تصویرهای جنسی می‌فرستد یا دریافت می‌کند، و همچنین پدران و مادرانی که اجازهٔ چنین کاری را می‌دهند، می‌توانند پیگیرد قانونی شوند.
- اگر فرزندتان گفت که خودش یا دوستش پیام‌های جنسی فرستاده، با آرامش با این موضوع برخورد کنید. از او دربارهٔ شرایط و دلایل فرستادن یا دریافت این پیام‌ها بپرسید. شما پس از آن خواهید فهمید که فرزندتان مورد آزار قرار گرفته یا از پیامدهای این کار، آگاه نبوده است. گام بعدی حل مسئله به کمک هم و چگونگی پیش‌گیری از تکرار این رفتار است.