کتابخانه سیار(Mobile Library) معمولاً به کتابخانه‌‌هایی می‌گویند که درون وسیله نقلیه‌ای بزرگ جاسازی شده و بین مکان‌‌های مختلف شهری و روستایی در حرکت است و با توقف در هر یک از این مکان‌‌ها خدماتش را ارائه می‌کند. کتابخانههای سیار بیش از همه در مناطق روستایی برای رساندن و گردش کتاب در روستاهای دورافتاده، پراکنده و کم جمعیتی که فاقد کتابخانه‌‌‌اند، کار برد دارد.
این کتابخانه‌‌ها که ابتدا با هدف مبارزه با بیسوادی و رساندن منابع مکتوب به جوامع محروم از تحصیلات و کتابخانه، برپشت چهارپایان یا با گاری حمل می‌شدند امروزه با انواع منابع مکتوب، دیداری – شنیداری و الکترونیکی در انواع وسایل نقلیه مانند اتوبوس، مینیبوس، وانت، قطار و کشتی جا گرفته‌‌‌اند و هنوز بین نقاط دورافتاده و کم جمعیتی که دسترسی به کتابخانه ندارند، در گردش‌‌‌اند.
تاریخ دقیق شروع به کار نخستین کتابخانه سیار معلوم نیست، ولی بیشتر منابع آن را در نیمۀ قرن نوزدهم ذکر کرده‌‌‌اند، زمانی که بازرگانی انسان‌دوست به نام جورج مور(George Moore) با هدف «ترویج کتابهای باکیفیت دربین روستاییان» کتابخانهای سیار را در داخل یک گاری در هشت روستای کامبرلند انگلستان به گردش‌‌‌انداخت. در همین سال‌‌هادر امریکا، گاری‌‌هایی که کتابها را به کتابخانه می‌بردند، به صورت کتابخانه تجهیز شدند و بین روستاها به گردش درآمدند. استفاده از گاری‌‌هایی با‌‌‌اندازه‌‌های مختلف برای گردش کتاب در بین روستاها، در قرن بیستم رواج بیشتری یافت. مارگارت ای.
ادواردز (Margaret.E. Edwards )کتابدار امریکایی، که از پیشگامان ترویج کتاب در میان نوجوانان بود، در دهه ۴۰ میلادی مجموعه کتاب محدود خود را با گاری به منطقۀ محروم بالتیمور می‌برد و کتابدارامریکایی دیگری به نام سارا بایرد اسکیو(Sara Byrd Skew) از نخستین کسانی بود که در دهه ۲۰ میلادی از خودروشخصی خود برای گردش دادن کتاب استفاده کرد. کتابخانههای سیار در زمان جنگ جهانی اول و دوم برای رساندن کتاب به سربازان در جبهه‌‌ها به کار می‌رفتند.
در هندوستان نیز یک کتابدار نخستین کتابخانه سیار را به راه‌‌‌انداخت. سیالی رامامریتا رانگاتان (SiyaliRamamritaRanganathan)، که به پدر علوم کتابداری، مستندسازی و اطلاعات هند معروف است، در سال ۱۹۳۱کتابخانه سیاری با گاری دوچرخه در میان روستاهای هند به گردش‌‌‌انداخت. او بعدها اعلام کرد که هر کتابخانۀ سیار باید کتابداری دوره دیده داشته باشد. در استرالیا کتابخانههای سیار دولتی در دهه ۴۰ در مناطق شهری و روستایی شروع به کار کردند و در افریقای جنوبی استفاده از این کتابخانه‌‌ها در دهه ۵۰ آغاز شد که تاکنون ادامه دارد.
در ایران نخستین کتابخانه سیار در سال ۱۳۲۵ با همکاری سازمان بین المللی بنیاد خاورنزدیک به گردش درآمد و پس از آن سازمان‌‌های دولتی دیگر برای سوادآموزی و ترویج کتابخوانی در روستاها کتابخانههای سیاری را تجهیز کردند. ولی در ایران نام کتابخانه سیار با نام کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان پیوند خورده است.
در ادامه تصویرهایی از نخستین کتابخانههای سیار در جهان را می‌بینید
اولین کتابخانه سیار از کتابخانه عمومی شهر سینسیناتی در ایالت اوهایو، آمریکا ۱۹۲۷
کتابخانه سیار در ایران، ۱۹۷۰
نمای داخلی از اتومبیل کتابخانهای دهه ۱۹۶۰
مرد کتابدار و کتابخانه‌ی همراهش در اندونزی، اوایل قرن بیستم
کودکان مشتاق و منتظر که منتظر هستند کتابهای قبلی را تحویل بدهند و کتاب جدید قرض بگیرند.
کتابخانه سیار شهر کوچک مولتنومه در ایالت اورگن، ۱۹۲۶
کودکان غرق شده در میان کتابهای کتابخانه سیار، شهر گرینزبورو در ایالت کارولینای شمالی، آمریکا، ۱۹۳۶
دانش‌آموزان بی قرار در صف کتابخانه سیار هلندی
کتابخانه سیار در جاده کامپتون، شهر سینسیناتی، آمریکا ۱۹۳۳
صاحبان کتابخانه سیار و اتومبیل متفاوتشان، ۱۹۳۰
کودکانی که از شوق در داخل اتومبیل-کتابخانه در حال مطالعه کتابها هستند، دهه ۱۹۲۰
مادری به همراه فرزندانش در کنار کتابخانه سیار در پارک کلمبیا، فیلادلفیا، ۱۹۴۰
یک کتابخانه سیار در سال ۱۹۴۸ (مکان نا‌مشخص است).
پروژه کتابخانه سیار کودکان در مغولستان
