تحلیل و نقد کتاب کودک و نوجوان
در این بخش از کتابک به تحلیل و نقد کتاب‌های کودک و نوجوان می‌پردازیم. در تحلیل و نقد کتاب‌های کودک و نوجوان باید به متن کتاب، ترجمه، تصویرگری، تناسب محتوا با گروه سنی، قطع و کیفیت چاپ توجه کرد. هر کدام از این موارد بر کیفیت کتاب تاثیرگذار هستند.
هر کتاب می‌تواند لایه‌های مختلفی از مفاهیم و آموزش‌ها را در بر داشته باشد. در تحلیل کتاب‌ها، به این مفاهیم و آموزش‌ها که به صورت غیرمستقیم به کودک یا نوجوان منتقل می‌شوند، اشاره می‌کنیم. موضوعاتی از قبیل دوستی، مقابله با ترس، غلبه بر خشم، اعتمادبه‌نفس، حفظ محیط زیست و... مفاهیمی هستند که می‌توانیم در قالب کتاب به کودکان آموزش دهیم.
در این صفحه تحلیل و نقد بعضی از کتاب‌های کودک و نوجوان را برای شما آورده‌ایم تا با مطالعه‌ی آن‌ها، تخصصی‌تر به ادبیات کودک و نوجوان بپردازید.
هم‌نوایی رویا و بیداری در «رنگ رویای کلاغ» با نگاهی به دو کتاب «آدم برفی و گل سرخ» و «هویج پالتوپوش»
همچو آن وقتی که خواب اندر شوی
تو ز پیش خود به پیش خود روی[1]
1.رویای پروانه شدن
شنبه, ۱۷ خرداد
پویایی ادبیات کودکان در کشورهایی با نظام تعلیم و تربیت پیشرفته گویای رابطه مستقیم میان این دو پدیده است. نمی‌توان از نظام تعلیم و تربیت متصلب و بسته، انتظار ادبیات کودکان پویا را داشت. برای دهه‌های متوالی است که ادبیات کودکان در این کشورها با جهش‌هایی بلند خود را با ساختار کلی روند فلسفه و تفکر جاری همسو می‌کند. برای مثال وقتی که به آثار نویسندگانی چون دیوید آلموند، فیلیپ پولمن، گیمن، باب گراهام و بسیاری دیگر توجه می‌شود، پشت نگاه و اندیشه‌ی آن‌ها پرسش‌های فلسفی دیده می‌شود که در بطن داستان تنیده شده‌اند.
سه شنبه, ۲۳ اردیبهشت
1. «گاوهای آرزو[1]» داستانی درباره‌ی رویا، جنون و مرگ است، درباره‌ی هیچ شدنِ زندگی! داستانی از انسان‌هایی که آن‌قدر سهم‌شان از زندگی کم است، آن‌قدر ندار هستند که نمی‌توانیم کارهای‌شان را قضاوت‌شان کنیم، نمی‌توانیم بگوییم چرا این راه را نرفتند چرا این کار را نکردند. «گاوهای آرزو» داستان انسان‌هایی است که یا باید با رویا، سیاهی و رنج و پوچی را تاب بیاورند و به هیچ هستی ببخشند یا بگذارند سیاهیِ واقعیت، خودشان و هر کسی را که با آن‌ها در ارتباط است در خود فروبرد.
سه شنبه, ۱۹ فروردین
«بنفشه‌های عمونوروز» در ابتدای سال ۲۰۲۴ در امریکا منتشر شد و استقبال از این روایت دلنشین و تازه شدن زندگی و طبیعت، همواره ادامه خواهد داشت.
چهارشنبه, ۱۵ اسفند
یک ماهی از انتشار کتاب «رنگ رویای کلاغ» در هلند می‌گذرد و این کتاب تاثیرگذار به زودی در ایران نیز منتشر می‌شود! در این مدت کوتاه، کتاب با اسقبال خوبی روبه‌رو شده است و منتقدان زیادی نقدهایی بر آن نوشته‌اند:
«متن و تصاویر زیبای این کتاب فرصت‌های زیادی را برای گفت‌وگو، فلسفه‌ورزی یا فعالیت‌های خلاقانه کودکان فراهم می‌کند. انتشار کتاب «رنگ رویای کلاغ» در دوره‌ای که آزادی دیگر یک امر بدیهی نیست، ارزشی دوچندان دارد. از انتشارات کوریدو متشکرم برای این جواهر!»
سه شنبه, ۷ اسفند
هوشنگ مرادی کرمانی یکی از شناخته شده‌ترین نویسندگان ایرانی است. آثار او را چند نسل از خوانندگان در دوره‌ای پنجاه ساله، پیش و پس از انقلاب، خوانده، دیده و شنیده و در حافظه دارند؛ چه آن‌هایی که نسخه‌ی سینمایی داستان‌های او را دیده‌اند یا داستان‌ها را از رادیو شنیده‌اند و چه آن‌ها که کتاب‌هایش را خوانده‌اند.
دوشنبه, ۱۵ بهمن
«کاش غیر از من و توهیچ کس با خبر از ما نشودنوبت بازی ما باشد و دیگر هرگزنوبت بازی دنیا نشود» زنده یاد افشین یداللهی
یکشنبه, ۱ مهر
مقاله پیشین را در سایت کتابک بخوانید:
زندگی، زمانه و داستان‌های هوشنگ مرادی کرمانی بررسی مجموعه داستان «تهِ خیار» بخش ششم: صورتک همان صورت است
شنبه, ۲۷ مرداد
مقاله پیشین را در سایت کتابک بخوانید:
زندگی، زمانه و داستان‌های هوشنگ مرادی کرمانی بخش پنجم: آگاهی بازتابنده؛ ویرانه‌های جهانی رهایی‌یافته
دوشنبه, ۱۵ مرداد
پیش از مطالعه این بخش، بخش نخست مقاله را در سایت کتابک مطالعه کنید.
کتاب «صابون بمال کف‌پات دوباره بیا!»پیش‌تر با عنوان «من اچونه‌ام! در رو باز کنید» منتشر شده است.
کودک و توجه بیش از حدِ مادر
مادر در داستان‌های نوید همه جا این‌گونه بی‌توجه به کودک نیست. گاه کاملا چهره‌ی دیگری به خود می‌گیرد و این‌بار با توجهات زیاد و بیش از حد خود مانع این می‌شود تا بچه از یک رشد عاطفی مناسب برخوردار بشود.
دوشنبه, ۸ مرداد
کتاب «صابون بمال کف‌پات دوباره بیا!»پیش‌تر با عنوان «من اچونه‌ام! در رو باز کنید» منتشر شده است.
نوید سید علی‌اکبر، نویسنده‌ی خلاقی است که در داستان‌هایش تا جای ممکن از کلیشه‌ها فاصله گرفته و دنیا را با دیدی دیگر نگاه می‌کند؛ نگاهی نو و دور از عادت‌های رایج.
بسیاری از داستان‌های نوید را که می‌خوانیم با چهره‌ی جدیدی از مادر رو به رو می‌شویم؛ مادری امروزی و بسیار عادی و معمولی و در عین حال واقعی و باورپذیر.
یکشنبه, ۳۱ تیر
پیش از شروع این بخش، بخش نخست را بخوانید: مقاله کوکو و پوپو، داستان زایش شکوهمند زبان
چهارشنبه, ۲۰ تیر
نگاهى به مجموعه چهار جلدى «ماجراهای کوکو و پوپو»
«راز باشد یا نباشد، هر رازی که از اول راز نیست، کم‌کم راز می‌شود و پس از چرخیدن چرخ روزگار باز می‌شود. باز شدن هر رازی آسان نیست. مانند این که «ر» را از اول راز برداریم و جای آن «ب» بگذاریم و بگوییم راز باز شد.»(بخشی از متن داستان ماجراهای کوکو و پوپو)
دوشنبه, ۱۱ تیر
بخش نخست مقاله را در سایت کتابک بخوانید: «پاستیل‌های بنفش»، شکاف در باورها، بی‌نظمی در نظم - بخش نخست
«پاستیل‌های بنفش» و نقش نهادهای پایشگر ادبیات کودکان
ادبیات کودکان ایران در وضعیتی آشوبناک است زیرا نقش نهادهای پایشگر آن به شدت کاهشی و رو به افول است.
یکشنبه, ۳ تیر
ادبیات کودکان در ایران، در وضعیتی آشوبناک
یکشنبه, ۲۷ خرداد
زندگی، زمانه و داستان‌های هوشنگ مرادی کرمانی بخش پنجم: آگاهی بازتابنده؛ ویرانه‌های جهانی رهایی‌یافته
1. «من» چگونه روایت می‌شود
«از لای در اتاق سرک می‌کشم، در نور گردی که از سقف روی اسباب و اثاث افتاده، رختخواب می‌بینم و کاسه و کماجدان و دیگ مسی و سماور بزرگ ورشویی که زیر نور برق می‌زند. هر وقت جایی می‌خواهند روضه بخوانند یا عروسی و عزاست، می‌آیند و سماور مادرم را می‌برند. [1]»
در سایت کتابک بخوانید: زندگی، زمانه و داستان‌های هوشنگ مرادی‌کرمانی بخش نخست: مرادی کرمانی، روایت سرگردانی میان «من» و «من دیگر»
یکشنبه, ۲۰ خرداد
اگر ناچار شوید مهاجرت کنید، خانه را ترک کنید یا از وطن بگریزید چه با خودتان می‌برید؟ اگر و تنها اگر بتوانید یک چمدان با خودتان بردارید چه در آن می‌گذارید؟ آلبوم عکس‌ها؟ چند تکه لباس؟ سوغات‌هایی که شما را به یاد خانه بیاندازد؟ یادگارانی که عزیزانتان را به خاطرتان بیاورد؟ هر چیز گران‌قیمتی اگر دارید؟ یا یک فنجان چای‌خوری؟ اگر داروندارتان به اندازه همان یک چمدان باشد و مهاجرت نه به اختیار، که به اضطرار و با فرار و ترس همراه باشد چه؟چه با خودتان می‌برید؟ اصلا اگر چیز زیادی ندارید چمدان برای چی؟
چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت
برای «امیدعلی شیخی» دوست شاعر و گرانمایه‌ام که آسمان پر از ابر و رمز و راز روستا را خوب می‌شناسند.
تبار ابر و آسمان در جهان داستانی «محمدهادی محمدی»
همه ابرها به یک شکل و به یک خاصیت نیستند. برخی می‌آیند و زود می‌روند. برخی دیگر می‌آیند و بیشتر می‌مانند. برخی سترون هستند و برخی بارورند و باران می‌ریزند. اما همه آن‌ها برای بازی خیال و رویاپردازی مناسب‌اند. در این صورت می‌توان از ابرهایی هم سخن گفت که از جنس آرزو هستند. مثل ابرهای خیال «امیدعلی» در داستان «آرزوهای ابری».
یکشنبه, ۲۰ اسفند
پیش از شروع مقاله، سه قسمت پیشین را در سایت کتابک بخوانید:
زندگی، زمانه و داستان‌های هوشنگ مرادی‌کرمانی بخش نخست: مرادی کرمانی، روایت سرگردانی میان «من» و «من دیگر»
زندگی، زمانه و داستان‌های هوشنگ مرادی‌کرمانی بخش دوم: غریبه‌ترین آشناها
زندگی، زمانه و داستان‌های هوشنگ مرادی کرمانی بخش سوم: آنان که گول نخورده‌اند به خطا می‌روند
چهارشنبه, ۲۵ بهمن
پیش از شروع مقاله، دو قسمت پیشین را در سایت کتابک بخوانید:
زندگی، زمانه و داستان‌های هوشنگ مرادی‌کرمانی بخش نخست: مرادی کرمانی، روایت سرگردانی میان «من» و «من دیگر»
زندگی، زمانه و داستان‌های هوشنگ مرادی‌کرمانی بخش دوم: غریبه‌ترین آشناها
یکشنبه, ۸ بهمن