تحلیل و نقد کتاب کودک و نوجوان
در این بخش از کتابک به تحلیل و نقد کتاب‌های کودک و نوجوان می‌پردازیم. در تحلیل و نقد کتاب‌های کودک و نوجوان باید به متن کتاب، ترجمه، تصویرگری، تناسب محتوا با گروه سنی، قطع و کیفیت چاپ توجه کرد. هر کدام از این موارد بر کیفیت کتاب تاثیرگذار هستند.
هر کتاب می‌تواند لایه‌های مختلفی از مفاهیم و آموزش‌ها را در بر داشته باشد. در تحلیل کتاب‌ها، به این مفاهیم و آموزش‌ها که به صورت غیرمستقیم به کودک یا نوجوان منتقل می‌شوند، اشاره می‌کنیم. موضوعاتی از قبیل دوستی، مقابله با ترس، غلبه بر خشم، اعتمادبه‌نفس، حفظ محیط زیست و... مفاهیمی هستند که می‌توانیم در قالب کتاب به کودکان آموزش دهیم.
در این صفحه تحلیل و نقد بعضی از کتاب‌های کودک و نوجوان را برای شما آورده‌ایم تا با مطالعه‌ی آن‌ها، تخصصی‌تر به ادبیات کودک و نوجوان بپردازید.
قبل از شروع مطالعه این مقاله داستان کودک از نگاه سولوتارف، بخش نخست را بخوانید.
«هنر و به ویژه ادبیات به جهان انسانی فردیت می‌بخشد.» (دیلتای)
آشنایی با بیگانه‌های سولوتارف چه در شخصیت‌ها و فضاها که از اندیشه‌ی او نشات می‌گیرد، فهم داستان‌های او را چالش برانگیز می‌کند. چنین آثاری را نمی‌توان در طبقه...
«به هر چیزی که فکر بکنیم به همان تبدیل می‌شویم.» (بودا)
«وحشی[۱]» داستان نوجوانی به نام «بلو بیکر» است که مرگ پدر، تروما، روان زخم، زندگی او می‌شود. این مرگ، سپر محافظ او را دربرابر اضطراب‌های درونش برمی‌دارد و سبب می‌شود تا چیزی درون بلو خالی شود و ترس به او هجوم آورد. پیش از مرگ پدر، نوجوان...
در روایت‌های ادبی کهن از دیرباز تاریخ، شیر نمادی چند چهره بوده است. از نمادهای مثبت پهلوان تا نماد آتش، پیروزی، دلاوری وهمچنین نمادهای منفی درندگی، وحشی‌گری تا نمادهای دوگانه شاه و فرمانروا که هم می‌تواند در نقش نیک کردار و هم بدکردار باشد. در ادبیات کهن بیش‌تر نقش شاه یا سلطان جنگل و فرمانروای...
داستان شب یلدا (۱) با یک صحنه پردازی ساده آغاز می‌شود. آشناترین و ملموس‌ترین چهره از شب یلدا در این صحنه پردازی به توصیف در می‌آید. افراد خانواده گرد سفره شب یلدا جمع شده‌اند. نمادهای آشنای این بلندترین شب سال، یعنی انار و هندوانه و آجیل، دستمایه نویسنده در این توصیف است.
شخصیت اصلی داستان، یک کودک...
کلیاتی درباره کتاب
دهه‌ی چهل خورشیدی در تاریخ ادبیات کودک و نوجوان ایران، مقطعی مهم شمرده می‌شود. در ابتدای این دهه «شورای کتاب کودک» تأسیس شده و در اواسط آن، یعنی در دی ماه سال ۱۳۴۴، «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» شروع به فعالیت می‌کند. به رغم تفاوت در خاستگاه این دو نهاد (اولی نهادی مردم...
کتاب وقتی اندوه به دیدارم می‌آید کتابی لطیف و غم‌انگیز است که به شکل کاغذی برای کودکان منتشر شده تا کمک‌شان کند عواطف دشوار را تحمل کنند. نخستین اثر اوا الند حاوی پیام مثبت و قدرتمند پذیرش است که خواننده را تشویق می‌کند با تمام عواطف‌اش روبه‌رو شده و آن‌ها را بپذیرد، حتی عواطفی که منفی محسوب می...
بخش نخستبخش دومبخش سوم
جهان داستانی جمشید خانیان (۴)
بخش پایانی: وهم، ترس، خنده و عشق
«ما فقط این‌جا معمار سرزمین موقت ارواح و کلمه‌های شر هستیم.»
غوص عمیق
سبک در آثار خانیان
گروتسک
خانیان از نویسندگانی در ادبیات کودک ایران است که سبک را به خوبی می‌شناسد. او ویژگی‌های ممتاز یک سبک را در...
پرنده قرمز یا مرغک امید یکی از آثار آسترید لیندگرن بانوی نامدار ادبیات کودکان سوئد و جهان است. این اثر که با تصویرگری ماریت تورن کویست به فارسی ترجمه شده است، نمونه‌ای مناسب برای بررسی تجربی یک اثر داستانی کودکان است. روش بررسی این کتاب تطبیقی و سنجشی است و این سنجش نیز دربرگیرنده یک دوره زمانی-...
آزار و اذیت هم در میان کودکان و هم در میان بزرگ‌سالان دیده می‌شود، ولی هرگز برای یادگیریِ روش مهرورزیدن به دیگران دیر نیست. داستان مؤثر و آگاهی‌بخش «آر. جِی. پالاسیو» درباره‌ی «آگوست پولمن» درس‌های ارزشمندی درباره‌ی آزار و اذیت به ما می‌آموزد.
چه کودکی خردسال باشید و چه بزرگ‌سالی رشید، آزار و...
بخش نخستبخش دوم
وهم‌ناکی در داستان‌های جمشید خانیان
با تاکید بر «امپراتور کوتوله سرزمین لی لی پوت»
«وقتی زندگی به رویاهای آدم نزدیک باشه، هر چیزی ممکنه اتفاق بیفته»
(امپراتور کوتوله سرزمین لی لی پوت)
خانیان سال‌های بلندی است که در حوزه ادبیات نوجوانان می‌نویسد، اما تا کنون کسی به تحقیق...
بخش نخست
در هزارتوی راز؛ بی مرگی در جهان داستان جمشید خانیان
خانیان از اندک نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان ایران است، که جهان داستانی خاص خود را دارند. جهان داستانی او ترکیب عجیبی است، از هزارتوی رازها و تصویرهایی جادویی که با واژگان ساخته شده اند. اگر داستان های خانیان را کنار هم بچینیم و بخواهیم...
نگاهی به دو داستان «ادسون آرانتس دوناسیمنتو و خرگوش هیمالیایی‌اش» و «طبقه‌ی هفتم غربی»
جهان پیچیده‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، جهانی که همه هستی و کهکشان‌ها را شامل می‌شود، ترکیبی از ساده‌های حل نشده است. ساده‌هایی که بر سادگی خود اصرار می‌ورزند و کم کم در ترکیب با ساده‌های دیگر چنان پیچیده شده‌اند...
بخش اول: چگونه زندان شکسته می‌شود؟
واقعیتی که تجربه می‌کنیم می‌تواند ساخته خیال ما باشد و خیال همان سپری باشد که ما را از رویارو شدن با واقعیتی که نمی‌خواهیم آن را بپذیریم، در امان دارد. درست است که گاهی رویاها برای کسانی هستند که نمی‌توانند واقعیت پیرامون‌شان را تاب آورند، اما خودِ واقعیت هم می...
آقا خرسه کجاست؟
نویسنده و تصویرگر: جاناتان بنتلی
مترجم: مهری ابراهیمی‌فرد
ناشر: نگارگران
بادکنک نقره‌ای
نویسنده: جسی اولیوروس
تصویرگر: دانا والفیکوت
مترجم: پریسا طاهری هاشمی
ناشر: پرتقال
شاید کتاب «بادکنک نقره‌ای» را دیده باشید. کتابی زیبا درباره‌ی آلزایمر برای کودکان. یکی از زیباترین و دلنشین...
«اسب تورین[۱]» فیلمی فلسفی است به کارگردانی «بلا تار». فیلم با بازگویی روایت رویارویی نیچه با اسبی سرکش و شلاق‌خورده آغاز می‌شود. روزی نیچه در میان ازدحام مردم، اسبی را می‌بیند که گاریچی شلاق‌اش می‌زند تا حرکت کند. نیچه از بین مردم راه می‌گشاید و خودش را به اسب می‌رساند و پریشان و گریان، اسب را در...
خلاصه داستان:
این داستان دربرگیرنده سه بخش است. در بخش نخست، با عنوان «قبل التحریر»، نویسنده طرز تهیه «نان اوکاماج» را آموزش می‌دهد و پیشنهاد می‌کند گاهی خیال‌تان را به صبحانه و صرف چای و اوکاماج دعوت کنید و با خیال‌تان صبحانه میل کنید.
در بخش دوم، سه قصهٔ تولد، عروسی و مرگ را تعریف می‌کند. خلاصه...
خلاصه داستان:
«دیوانه و چاه» ماجرای دیوانه‌ای است که هر روز صبح سنگی را درون چاه می‌اندازد، و هر روز صد مرد عاقل می‌آیند تا سنگ را از چاه بیرون بیاورند اما نمی‌توانند، و هر غروب، دیوانه خودش سنگ را از ته چاه بیرون می‌آورد.
چاه که روزهای اوّل از این اتفاق ـ که دیوانه هر صبح خواب او را برهم می‌ریزد ـ...
ابتدا مقاله «بررسی ویژگی‌های ادبیات فانتزی در سه داستان کودک و نوجوان محمدرضا شمس» را مطالعه کنید.
خلاصه داستان
این فانتزی، روایت داستان دختر خُل‌وچِلی به نام «خانم بَس» است که قهرمان داستان است و داستان از زاویه دید او روایت می‌شود. داستان در فضای روستایی از توابع شعر اراک با فرهنگ و آداب و رسوم...
ادبیات فانتزی در منابع و آثار هر ملتی پیشینهٔ طولانی دارد و قدمت آن به اندازهٔ عمر قصه و قصه‌گویی است. از هنگامی که انسان‌های غارنشین حوادث روزمره‌شان و حتی گاهی آرزوها و امیدهای‌شان را به کمک تخیل به شکل تصاویری بر دیوارها حک می‌کردند، فانتزی نیز به‌نوعی وجود داشته است، زیرا خمیرمایهٔ فانتزی تخیل...
رمان «این وبلاگ واگذار می‌شود» موضوع «عشق دوره نوجوانی» را در گونه «رمان اجتماعی» عرضه می‌کند. درون‌مایه‌ی داستان عاشقانه است و موضوع عشق دوره نوجوانی را در بستر اجتماعی مانند جنگ به نمایش می‌گذارد و با «شناختشناسی» روان‌شناختی از نوجوانان، عشق دوره نوجوانی را که بیش‌تر جدی گرفته نمی‌شود، جدی می...