کتابخانهی صدرالواعظین خوانسار ششمین سالگرد راهاندازی خود را جشن میگیرد. این کتابخانه از سال ۱۳۹۷ با پشتیبانی همهجانبهی خانم پروین امینی و همسرشان مهندس توحید زورچنگ و به یاد پدربزرگشان ملامحمد امینی ــ نامدار به صدرالواعظین ــ فعالیت خود را در محلهی بیدهند خوانسار آغاز کرده و در این سالها خدمات بسیار متنوعی را به گروههای سنی مختلف کودکان منطقه ارائه داده است. هر روز گروههای مختلف کودکان از نوزاد و نوپا، خردسال و دبستانی تا نوجوانهای خوانسار همراه پدران و مادرانشان در این کتابخانه حاضر میشوند و از خدمات باکیفیت ارائه شده از سوی کتابداران توانمند این کتابخانه بهره میبرند.
یکی از ویژگیهای کتابخانههای «با من بخوان» این است که کتابها و خدمات کتابخانهای در محیط کتابخانه محصور نیستند و کتابدارها به عنوان یک ترویجگر تلاش میکنند با مدرسهها و مراکز مربوط به کودکان در پیرامون کتابخانه ارتباط برقرار کنند، به روستاها و شهرهای اطراف بروند و با جذب آموزگاران، مربیان و علاقهمندان به کار با کودکان دایرهی فعالیت کتابخانه را گسترش دهند. در سال گذشته با تلاشها و پیگیریهای کتابداران کتابخانهی صدرالواعظین شمار زیادی از آموزگاران مدرسههای شهر خوانسار در کارگاههای «ادبیات کودک و بلندخوانی» که در کتابخانه برگزار شد شرکت کردند تا بتوانند کتابهای باکیفیت کتابخانه را در کلاسهای خود با دانشآموزانشان سهیم شوند. کتابدارهای کتابخانه نیز به مدرسهها میرفتند و نشستهای بلندخوانی و فعالیت در پیوند با کتابها را در کلاس برگزار میکردند. در روزهایی نیز دانشآموزان برای بازدید از کتابخانه و لذت بردن از فضای زیبای کتابخانه به آنجا میآمدند.
در ادامه گزارش کلی فعالیت سال گذشتهی این کتابخانه در ارتباط با مدرسههای منطقه را که از سوی کتابداران این کتابخانه تهیه شده است میخوانید.
در پی آن نیز بخشهایی از گزارش پراحساس آموزگار یکی از مدرسههای اصفهان که برای بازدید این کتابخانه آمدهاند آورده شده است.
امیدواریم فعالیتهای این کتابخانه و سهیم شدن تجربهی کتابداران آن در این زمینه بتواند الگویی برای چهگونگی گسترش فعالیت کتابخانه برای کتابداران در منطقههای دیگر باشد.
گزارش کتابداران کتابخانهی صدرالواعظین خوانسار از ارتباط با مدرسههای پیرامون کتابخانه
عوامل مختلفی در امر کتاب و کتابخوانی و توسعهی فرهنگ مطالعه در میان کودک و نوجوانان ما دخیل هستند. برای این که بتوان راهکارهای عملی توسعهی کتابخوانی در میان کودک و نوجوان را شناخت و به کار برد، بایستی عوامل تاثیرگذار بر کتابخوانی و نقش هر کدام در این مقوله را شناخت و روشن ساخت.
کتابخوانی برآیندی از مجموعهای از عوامل است. این عوامل به طور عمده شامل: خانواده، فرد، مدرسه و محیط آموزشی است. پس برآن شدیم تا در محیط همیشه سبز صدر همهی موارد را تحت پوشش داشته باشیم، تا قدمی باشد در راه ترویج کتاب و کتابخوانی باکیفیت. پس برای رسیدن به مسیر جدید ترویج کتاب و کتابخوانی ابتدا پرسشهایی را مطرح کردیم، تا افزارها و منابع موجود را به بهترین وجه به سمت اندیشههای سازنده و مفید هدایت کنیم:
آیا مدارس مرتبط با کتابخانه در ایجاد محیطی پویا و پرانرژی مشکل دارند؟ چگونه میتوان این محیط را ایجاد کرد؟ چگونه با کمک کتابهای باکیفیت میتوانیم با حضور در مدارس به خلاقیت ذهن کودک و نوجوان کمک کنیم؟ در این زمینه چه فعالیتها و موضوعاتی برای هر گروه سنی میتوان پیشنهاد داد؟
در گام عملی نیز مقدماتی جهت ترویج کتاب و کتابخوانی در مدارس فراهم و تفاهمنامهای بین کتابخانهی همیشه سبز صدرالواعظین و آموزش و پرورش منطقه منعقد شد.
در پی این تفاهمنامه آموزگاران دبستان و دبیران دبیرستان و مربیهای پیشدبستان، که علاقهمند و داوطلب و تشنهی آموزش بودند، اعلام آمادگی کردند. سپس در جلساتی چندساعته کارگاههای ادبیات کودک و نوجوان برای آنان برگزار شد. به هر آموزگار و دبیر، کتابخانهی پارچهای و ۷ تا ۱۰ عنوان کتاب و به مربیهای پیشدبستان بستههای آموزش سواد پایه (آواورزی با سیبیلک، شمارورزی با لولوپی و الفباورزی با کاکاکلاغه) تحویل داده شد. و به این ترتیب سرانجام زنگ کتابخوانی در مدارس شهرستان خوانسار از ابتدای مهر ۱۴۰۲ متفاوت از هر سال نواخته شد.
اجرای بلندخوانی و فعالیت در پیوند با کتاب از سوی مادر داوطلب در دبستان هدف
بلندخوانی آموزگار در کلاس دوم دبستان آیندهسازان
به جز آموزگاران و مربیان، قاصدکهای نوجوان نیز که در کتابخانه آموزش دیده بودند، با شروع سال تحصیلی فعالیت خود را در مدارس به گونهای جالب آغاز کردند. نمایشگاه کتابهای باکیفیت از شعرای نامدار و... برپا کردند، در برنامههای صبحگاه هر کدام در روزهای مشخصی کتابهایی را که از کتابخانه به امانت میبردند معرفی میکردند و خلاصهای کوتاه یا متنی از کتاب را برای دوستانشان میخواندند.
تمرین بلندخوانی برای نوجوانان قاصدک
علاوه بر فعالیت دبیران، تسهیلگران صدر نیز هر چند وقت یک بار به کلاسهای درس دبیرستان میرفتند و کتابهایی از جمله «همایش پرندگان»، «گفتوگو با زمان» و «توران، دختر ایران» و ... را بلندخوانی میکردند.
در مجموع ۹ دبیرستان، ۸ دبیر و ۵ قاصدک نوجوان در تمام طول سال تحصیلی و تابستان همراه کتابخانهی صدرالواعظین بودند.
کلاس پایهی دوازدهم دبیرستان صدرا
مدارس ابتدایی نیز جهت ترویج کتاب و کتابخوانی همراه تسهیلگران بودند. در سال ۱۳۹۸ در مدرسهی ابتدایی ولیعصر یک شعبه از کتابخانه افتتاح شده بود که در سال ۱۴۰۲ دوباره فعالیت خود را از سر گرفت. تمامی آموزگاران و مسئولان مدرسه در دورههای بلندخوانی شرکت کردند و قاصدکهای آموزشدیده نیز کتابها را در برنامهی صبحگاه معرفی میکردند. کتابخانهی مدرسه در تابستان هم به فعالیت خود (دو روز در هفته) ادامه داد. در مجموع ۸ دبستان، ۱۴ آموزگار، ۳ مادر داوطلب و ۱۰ قاصدک در مدارس ابتدایی همراه تسهیلگران کتابخانه صدر، در راه ترویج کتاب و کتابخوانی قدم نهادند.
دورهمی و آموزش قاصدکهای مدرسه ولیعصر
اجرا و تمرین نمایش مهمانهای ناخوانده، دبستان ولیعصر
انجام فعالیتهای پژوهشی مدرسه در کتابخانه و استفاده از فرهنگنامهی کودک و نوجوان
به جز مدرسههای شهر خوانسار، مدرسههایی از روستاهای رحمتآباد، مهرآباد، قودجان و تیدجان نیز در این برنامه همراه ما بودند.
علاوه بر فعالیت دبیران دبیرستان، آموزگاران ابتدایی و مربیان پرورشی و مادران داوطلب و قاصدکان نوجوان و کودک، تسهیلگران جهت بلندخوانی کتابها چه در جشنهای مدارس و چه در کلاسهای درس همواره در کلاسها حضور داشتند.
ورود تسهیلگران به مدارس، دبستان علایی
بازدید مدارس از کتابخانه یکی از تجربههای جالب کتابخانهی صدر بود. برای هر گروه و هر کلاس تور کتابخانه برگزار میشد، روند کار کتابخانه برای کودکان و نوجوانان توضیح داده میشد، تمام گروهها با فرهنگنامههای کودک و نوجوان و نحوهی استفاده از کتابهای نابينايان آشنا میشدند.
بازدید مدرسهها از کتابخانه
بازدید پیشدبستان ولیعصر از کتابخانه
کار فقط محدود به مدارس شهرستان و روستاهای خوانسار نبود، کودکان به همراه آموزگاران و خانوادههایشان از شهرستان گلپایگان (مدرسهی پسرانهی فرهنگ) و از اصفهان (مدرسهی سرزمین قصهها) برای بازدید از کتابخانه صدرالواعظین آمدند.
بازدید کودکان مدرسه سرزمین قصهها (اصفهان) و خانوادههایشان از کتابخانه
نکتهی قابل توجه این که تعداد دانشآموزانی که برای برنامههای تابستان ۱۴۰۳ نامنویسی کردهاند رو به افزایش است که نشان از تاثیر فعالیتهای سال گذشته در شناساندن کتابخانه و جذب کودکان و نوجوانان به کتابخانه دارد. به امید روزی که تمام کودکان سرزمینمان، به کتابهای باکیفیت و تسهیلگرانی که کتاب خواندن را برایشان شیرین میکنند دسترسی داشته باشند.
دربارهی تاثیرات کتابخانهی صدرالواعظین بیشتر بخوانید:
گزارش کارشناس آموزشی و آموزگار مدرسهی سرزمین قصهها از کتابخانهی خوانسار