کتاب «اسکندر کبیر از قورباغه خوشش می‌آمد؟» اثری است یگانه و کم‌نظیر در حوزه ادبیات کودک و نوجوان که مرز میان علم، فلسفه و کنجکاوی کودکانه را به‌زیبایی در هم می‌شکند. این کتاب جذاب و خواندنی، مجموعه‌ای از پرسش‌هایی است که کودکان مطرح کرده‌اند؛ پرسش‌هایی که شاید در ظاهر ساده و بازیگوشانه باشند، اما در واقع از عمیق‌ترین لایه‌های ذهن کنجکاو انسان سرچشمه می‌گیرند. این پرسش‌ها از زمینه‌های متنوعی می‌آیند؛ علم و طبیعت، فلسفه و اخلاق، روان‌شناسی و رفتار انسان، جانوران، جهان هستی، بدن انسان، تاریخ، آینده، و حتی مفاهیم ماورایی و ناشناخته‌ها.
نویسنده کتاب، با انتخابی بسیار دقیق و هنرمندانه، این پرسش‌ها را به متخصصان برجسته هر حوزه سپرده تا پاسخی ساده، قابل فهم و دقیق و علمی ارائه دهند. در این کتاب، دانشمندان، فیلسوفان، نویسندگان مشهور، مخترعان، هنرمندان و پژوهشگران مختلف گرد آمده‌اند تا به زبان کودکانه اما با پشتوانه علمی و فکری محکم، به این پرسش‌ها پاسخ دهند. همین ویژگی، کتاب را به پلی میان دو جهان تبدیل می‌کند؛ جهان شگفتی و سادگی کودکان، و جهان دانایی، تجربه و خردمندی بزرگسالان.
در این اثر، هر پاسخ مانند دروازه‌ای تازه به تخیل کودک گشوده می‌شود. کتاب قصد ندارد کنجکاوی را خاموش کند؛ بلکه آن را شعله‌ورتر می‌سازد و نشان می‌دهد که پرسیدن، آغاز راه دانایی است. پرسش‌هایی مانند اینکه چرا آسمان آبی است، چرا انسان‌ها خواب می‌بینند، چرا بعضی افراد بدجنس می‌شوند، چرا حیوانات حرف نمی‌زنند، چرا دنیا به این شکل ساخته شده، چرا ما احساسات مختلف داریم، یا چه چیزی باعث می‌شود انسان‌ها با هم متفاوت باشند، پرسش‌هایی‌اند که ذهن کودک را شکل می‌دهند و جهان‌بینی او را می‌سازند.
کتاب با درک درست از ذهن کودکان، نه تنها به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد، بلکه شیوه اندیشیدن را نیز آموزش می‌دهد. کودک می‌آموزد که هر پرسش حتی ساده‌ترینش، ارزشمند است و پشت هر پرسش، میلی عمیق برای شناخت جهان نهفته است. این کتاب به او یاد می‌دهد که پاسخ‌ها همیشه نهایی نیستند و هر پاسخی می‌تواند خود سرچشمه پرسشی تازه باشد. همین چرخه پرسش و اندیشه است که کودکان را به پژوهشگران آینده تبدیل می‌کند.
یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های کتاب، زبان ساده و روان پاسخ‌هاست. دانشمندان برای نوشتن پاسخ‌ها مجبور شده‌اند پیچیده‌ترین مفاهیم علمی، اخلاقی و فلسفی را به زبانی کودکانه بیان کنند. این کار، علاوه بر کاربرد آموزشی، نشان می‌دهد که ساده‌سازی دانش یکی از مهم‌ترین مهارت‌های انسانی است. کودک از راه این متن‌ها می‌بیند که بزرگ‌ترین دانشمندان دنیا، به سادگی و فروتنی به او پاسخ می‌دهند. همین موضوع رابطه‌ای عمیق میان کودک و دانایی ایجاد می‌کند و حس ارزشمند بودن پرسش او را تقویت می‌کند.
کتاب در لایه‌ای دیگر، به شکل غیرمستقیم کودکان را با رشته‌ها و حوزه‌های مختلف علم و هنر آشنا می‌کند. ممکن است کودک با مرور پاسخ یک زیست‌شناس به پرسشی درباره حیوانات، برای اولین بار نام این رشته را بشنود و علاقه‌ای تازه در او شکل بگیرد. پاسخ یک فیزیک‌دان به پرسش‌های مربوط به جهان، فضا یا انرژی، دریچه‌ای به سوی علوم طبیعی و فیزیک باز می‌کند. پاسخ یک فیلسوف به پرسشی درباره خوب و بد، دوستی یا ترس، کودک را وارد دنیای تفکر انتقادی و اخلاقی می‌کند. این کتاب به نوعی نقشه‌ای از جهان دانش به کودک می‌دهد، بدون آنکه او را درگیر اصطلاحات علمی یا کتاب درسی کند.
نکته مهم دیگری که کتاب را ارزشمند می‌کند، لحنی سرشار از احترام به کودک است. کتاب هیچ‌کدام از پرسش‌ها را بیهوده، عجیب یا بی‌اهمیت نمی‌داند. برعکس، همه را به عنوان بخشی از روند طبیعی رشد ذهنی انسان در نظر می‌گیرد. همین احترام، به کودک اعتمادبه‌نفس می‌دهد و او را تشویق می‌کند تا بیشتر بپرسد، بیشتر جستجو کند و هیچ‌گاه احساس نکند پرسش او «اشتباه» است.
کتاب هر چند مجموعه‌ای از پرسش و پاسخ است، اما چنان هوشمندانه ترتیب یافته که خواندن آن مانند یک سفر ذهنی است. خواننده از پرسش‌های ساده روزمره آغاز می‌کند و قدم‌به‌قدم وارد پرسش‌های عمیق‌تر می‌شود؛ پرسش‌هایی درباره انسان، جهان، اخلاق و معنای زندگی. این روند باعث می‌شود کودک هم به شکل تدریجی و متناسب با پیشروی کتاب، ذهن خود را درگیر پرسش‌های پیچیده‌تر کند و راهی طبیعی به سوی تفکر انتزاعی پیدا کند.
از نگاه روان‌شناختی، کتاب تأثیرات مثبتی دارد. کودکان پرسش‌هایی دارند که والدین نمی‌دانند چگونه باید پاسخ دهند؛ یا پرسش‌هایی که والدین، از ترس پیچیده بودن یا نامناسب بودن موضوع، آن‌ها را نادیده می‌گیرند. این کتاب به والدین نشان می‌دهد که چگونه می‌توان پاسخ‌هایی صادقانه، ساده و علمی داد، بی‌آنکه ترسی از پیچیدگی موضوع داشته باشند. کودک با خواندن این کتاب، احساس می‌کند که پرسش‌هایش جدی گرفته می‌شود، و همین باعث می‌شود از درون رشد کند.
کتاب از جهت آموزشی نیز ارزش بالایی دارد. مربیان می‌توانند از آن در کلاس درس، کارگاه‌های پرسش و پاسخ، دوره‌های خلاقیت، یا حتی در فعالیت‌های خانوادگی استفاده کنند. هر پرسش، می‌تواند آغاز یک بحث گروهی، یک تحقیق کوچک یا یک پروژه خلاقانه باشد. برای نمونه پرسشی درباره «چرا حیوانات حرف نمی‌زنند؟» می‌تواند به فعالیتی درباره مقایسه صداها و زبان حیوانات منجر شود. پرسشی درباره «چرا ترس وجود دارد؟» می‌تواند زمینه‌ای برای گفت‌وگو درباره احساسات باشد. به این ترتیب، کتاب بستر پرورش مهارت‌های اجتماعی و عاطفی را هم فراهم می‌کند.
کتاب تنوع چشمگیری دارد. برخی پرسش‌ها علمی‌اند و پاسخ آن‌ها بر اساس فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی یا ریاضیات ارائه شده است. برخی دیگر اخلاقی و انسانی‌اند و پاسخ آن‌ها به خرد انسانی و تجربه زیسته متکی است. بعضی پرسش‌ها هم طنزآلودند و برخی دیگر، عمیق و فلسفی. همین تنوع باعث می‌شود کتاب برای گروه سنی گسترده‌ای جذاب باشد. هم برای کودکان خردسال، هم نوجوانان، و حتی برای بزرگسالانی که هنوز روحیه پرسش‌گر کودکانه خود را حفظ کرده‌اند.
در کنار جنبه‌های آموزشی، کتاب جنبه ادبی نیز دارد. پاسخ‌ها هرچند ساده‌اند، اما بسیاری از آن‌ها سرشار از تصویرسازی، استعاره، حس شاعرانه و نگاه هنری‌اند. این کتاب به کودکان نشان می‌دهد که علم و هنر از یکدیگر جدا نیستند؛ هر دو از سرچشمه کنجکاوی انسان می‌آیند.
نکته دیگری که کتاب را تاثیرگذار می‌کند، پیام انسان‌دوستانه و جهان‌گرای آن است. پاسخ‌ها از سراسر جهان آمده‌اند و نشان می‌دهند که کنجکاوی، زبان مشترک همه انسان‌هاست. فرقی ندارد کودک در کدام نقطه کره زمین زندگی می‌کند، از چه فرهنگی می‌آید یا چه زبانی صحبت می‌کند. پرسش‌ها جهانی‌اند و پاسخ‌ها نیز جهانی‌اند؛ دانشی که در این کتاب ارائه می‌شود، متعلق به همه و برای همه است.
خرید کتاب کودک درباره مهارت حل مسئله
در نهایت، کتاب «اسکندر کبیر از قورباغه خوشش می‌آمد؟» اثری است که می‌تواند زندگی فکری کودک را تغییر دهد. این کتاب فقط یک مجموعه پرسش و پاسخ نیست؛ در اصل نوعی بیانیه در دفاع از کنجکاوی کودکانه است. کتاب به کودک می‌گوید که پرسیدن، قدرت است؛ دانستن، سفر است؛ و تفکر، بخشی جدایی‌ناپذیر از انسان بودن. کودک با این کتاب یاد می‌گیرد که هیچ پرسشی بی‌ارزش نیست و جهان پر از شگفتی‌هایی است که با یک «چرا» آغاز می‌شود.
اگر والدین، مربیان یا کتابداران به دنبال کتابی هستند که ذهن کودک را بیدار کند، او را به تفکر وادارد، اعتمادبه‌نفسش را تقویت کند و جهان‌بینی او را گسترش دهد، این کتاب یکی از بهترین انتخاب‌هاست. کتاب ارزش چندین بار خواندن را دارد و هر بار که کودک به سراغ آن می‌رود، پاسخ‌ها برایش معنای جدیدی پیدا می‌کند.
این کتاب، از دل پرسش‌های صادقانه کودکان و دانایی بی‌پیرایه متخصصان ساخته شده و پلی است میان دو جهان. کتابی که نشان می‌دهد پرسش‌های کوچک می‌توانند دروازه‌هایی بزرگ به جهان دانش بگشایند. این کتاب نه تنها سرگرم‌کننده و آموزنده است، بلکه از نظر تربیتی، فلسفی و علمی، یکی از ارزشمندترین کتاب‌هایی است که می‌توان برای نسل جوان انتخاب کرد.
