در کنگره‌ی فدراسیون بینالمللی مترجمان (FIT) که در تاریخ ۴سپتامبر ۲۰۲۵ برگزار شد، از رضی هیرمندی بابت کارنامه‌ی قابل توجه او در حوزه ادبیات کودک و نوجوان تقدیر شد. بر اساس اعلام رسمی فدراسیون بین المللی مترجمان، جایزه اصلی این دوره به خانم شی کوینه (Shi Qin’e) تعلق گرفته و رضی هیرمندی برای فعالیت ارزشمندش در زمینه ترجمه و ترویج ادبیات کودکان، لوح افتخار (Certificate of Honour) این جایزه را دریافت کرده است.
بیانیه‌ی اهدای لوح تقدیر:
«مترجم انگلیسی‌ـ‌فارسی، رضی هیرمندی،
به پاس بیش از نیم قرن تلاش پیگیر در عرصه‌ی ترجمه و برگردان بیش از ۱۷۰ اثر از نویسندگانی چون رولد دال، دکتر زئوس و لئو تولستوی، به حق شایسته‌ی تقدیر و ستایش ویژه شناخته شد. آثار رضی هیرمندی که از او به عنوان «جادوگر» ترجمه یاد کرده‌اند نقشی مؤثر و ماندگار در گسترشِ چشم‌اندازِ فرهنگی ایران ایفا کرده است.»
این تقدیرنامه که به قلم رئیس هیئت داوارانِ بخش ترجمه‌ی جایزه‌ی آسترید لیندگرن نگاشته شده در بیست و سومین کنگره‌ی فدراسیون بینالمللی مترجمان (FIT) قرائت شد.
در کتابک بخوانید: معرفی کتاب‌های رضی هیرمندی
درباره‌ی فدراسیون بین المللی مترجمان و جوایز آن
نهاد بینالمللی FIT (Federation Internationale des Traducteurs) یا فدراسیون بینالمللی مترجمان، متشکل از انجمن‌ها و اتحادیه‌های مترجمان در سراسر جهان است و یکی از مأموریت‌های آن ارتقاء وضعیت حرفه‌ای مترجمان، ترویج ترجمه‌ی باکیفیت و افزایش تعاملات بینالمللی است. این فدراسیون در سال ۱۹۵۳ پایه‌گذاری شد و در سال ۱۹۷۶ به طور رسمی از سوی سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شد. این فدراسیون دارای وضعیت مشورتی (Consultative Status) نزد یونسکو است و همکاری نزدیکی با نهادهای بینالمللی همچون سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) و دیگر سازمان‌های حرفه‌ای و حقوقی مرتبط با ترجمه دارد.
در راستای این رویکرد، یکی از کارکردهای فدراسیون بین المللی مترجمان اعطای جوایز و نشان‌های بینالمللی در زمینه ترجمه و ترویج ادبیات به زبان‌های گوناگون است. این جوایز در اجلاس جهانی یا کنگره جهانی فدراسیون بین المللی مترجمان اهدا می‌شوند. اساسنامه این جایزه برای نخستین‌بار در سال ۱۹۹۸ تصویب شد و از آن پس در حوزه های گوناگون به مترجمان برجسته در سطح جهانی اهدا می شود. جوایز فدراسیون بین المللی مترجمان به منظور ادای احترام به بزرگان ادبیات، با اسامی‌ای مانند «جایزه آسترید لیندگرن»، «جایزه اورورا بورئالیس» برای ترجمه داستانی یا غیرداستانی، مدال کارل چاپک» و... نام‌گذاری شده‌اند.
درباره‌ی جایزه آسترید لیندگرن در فدراسیون بین المللی مترجمان
جایزه‌ی آسترید لیندگرن در فدراسیون بین المللی مترجمان به مترجمی در حوزه‌ی ادبیات کودکان و نوجوانان اعطا می‌شود که یک ترجمه شاخص انجام داده یا برای کارنامه او در دوره کاری لایق دریافت این جایزه یا لوح تقدیر آن تشخیص داده می شود. جایزه فدراسیون بین المللی مترجمان که برای خود نهادی مستقل است در حوزه ادبیات کودکان از سوی بنیاد جایزه جهانی آسترید لیندگرن پشتیبانی مادی و معنوی شده است. فدراسیون بینالمللی مترجمان هر دو سال یک‌بار مجموعه‌ای از جوایز را در کنگره جهانی خود به فعالان برجسته عرصه ترجمه و تفسیر اهدا می‌کند. از میان این جوایز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مدال کارل چاپِک (Karel Čapek Medal): برای مترجمانی که آثار زبان‌ها و فرهنگ‌های کمترشناخته‌شده را به دیگر زبان‌ها معرفی می‌کنند.
جایزه شفق قطبی (Aurora Borealis Prize): در دو بخش ترجمه آثار داستانی و غیرداستانی.
جایزه محیط زیست: برای ترجمه‌هایی که آگاهی زیست‌محیطی و دغدغه‌های پایداری را ترویج می‌کنند.
جایزه ترجمه علمی و فنی: برای مترجمانی که در انتقال دانش و فناوری از زبانی به زبان دیگر نقش کلیدی دارند.
این مجموعه جوایز، جایگاه جهانی ترجمه را به عنوان پلی میان فرهنگ‌ها و ابزار گسترش گفت‌وگوی انسانی یادآور می‌شود.
در کتابک بخوانید: گپی خودمانی با رضی هیرمندی
متن سخنرانی رضی هیرمندی که در بیست و سومین کنفرانس جهانی فدراسیون بین المللی مترجمان، در سازمان جهانی حقوق معنوی ملل متحد (ژنو)، ایراد شد:
صبح به‌خیر، عصر به‌خیر—بسته به ساعتی که اکنون در ژنو سخنان مرا می‌شنوید.
خانم‌ها و آقایان، همکاران عزیز از سراسر جهان،
افتخار بزرگی است که این کلمات را—هرچند از دور—با شما در میان می‌گذارم. از صمیم قلب از دبیرکل فدراسیون جهانی مترجمان، کمیتهٔ دائمی مدیریت جوایز، و همکارانشان سپاسگزارم برای همه تلاش‌هایشان در فراهم کردن امکان حضور من، هرچند متأسفانه این حضور میسر نشد.
این لوح‌تقدیر، پس از دریافت لوح افتخار IBBY، امتیازی است که عمیقاً آن را ارج می‌نهم—هرچند همچون هدیه‌ای پشت شیشه است: می‌توانم آن را ببینم اما دستم به آن نمی‌رسد.
شل سیلوراستاین داستان پسری را نقل می‌کند که به خاطر دست‌خط درهم برهمش عذرخواهی می‌کند—چون همان‌طور که توضیح می‌دهد، او دارد از درون یک شیر می‌نویسد. حال من نیز چنین است. شاید شما آن شیر را نبینید، اما می‌توانید حضورش را میان واژه‌های من احساس کنید.
ما مترجمان پیام‌رسانانی هستیم در اتاق‌های خاموش، سخنگوی نویسندگان، حتی در زمان‌هایی که سکوت از صدا نیرومندتر است.
مترجمان ایرانی نیز سال‌هاست که پنجره‌هایی به سوی ادبیات جهانی گشوده‌اند—و کودکان را با موسیقی فرهنگ‌های دیگر آشنا کرده‌اند. من نیز در مسیر خود، پیوسته در جستجوی کتاب‌هایی با جوهره ادبی بوده‌ام، آغشته به شعر و رنگین با طنز. آثاری که به کودکان می‌آموزند امیدشان را از دست ندهند، بلکه دنیایی روشن‌تر و آزادتر را در خیال بپرورانند. جا دارد از همسرم مهرنوش، که نزدیک به نیم قرن همراه و اولین خواننده و مشوق ترجمه‌ها و قصه‌هایم بوده تشکر کنم.
بیاییم همچنان ترجمه کنیم، همچنان این صداهای ظریف را از مرزها بگذرانیم، و به نسل آینده پیوسته یادآوری کنیم که زندگی—با وجود همه دشواری‌ها—ارزش آن را دارد که با شادی زیسته شود.
زنده باد صلح. زنده باد آزادی. زنده باد زندگی—زندگی‌ای بهتر، مهربان‌تر و زیباتر!
سپاسگزارم.
