کتاب «خرسی به نام یکشنبه» در قالب داستانی بلند برای کودکان نگاشته شده است. داستان «خرسی به نام یکشنبه» روایت شروع ارتباط پسر بچهای با یک خرس عروسکی است که از زبان نگارنده داستان تعریف میشود.
یک پسر کوچولو به نام اَکسل وقتی یک روز صبح از خواب بیدار میشود یک خرس عروسکی کوچولوی نو را میبیند که کنارش دراز کشیده است. پسرک برای خرس نام یکشنبه را انتخاب میکند. او به قدری خرسش را دوست دارد که اگر شبها آن را با دستها، بینی و گوشش لمس و حس نکند نمیتواند با آرامش بخوابد. پسرک روزها هم خرس را همه جا با خود میبرد حتی هنگامی که به دستشویی میرود خرس هم روی یک لگن کوچک کنار او مینشیند. تا اینکه یک روز صبح پسرک با سوالی در ذهناش روبهرو میشود که «آیا همان قدر که من یکشنبه را دوست دارم او هم مرا دوست دارد؟ او که هیچ وقت حرف نمیزند و هیچ عکسالعملی در مقابل من ندارد. او فقط به روبهرو نگاه میکند. نکند که اصلا زنده نیست؟ در اینصورت چطور میتواند مرا دوست داشته باشد؟»
پسرک برای یافتن نشانههای زنده بودن در «یکشنبه» به شدت با او بدرفتاری میکند تا جاییکه او را با شیر و عسل صبحانه کثیف میکند. مادرش پس از مؤاخذه او به خاطر بدرفتاریش با «یکشنبه» بیچاره، خرس کوچولو را در ماشین لباسشویی میشوید و سپس آن را از بند رخت آویزان میکند.
آن شب پسرک به دلیل خیس بودن «یکشنبه» تنها به تختش میرود و اعتراف میکند که آن شب غمانگیزترین شب زندگیش است. پسرک آن شب دو خواب میبیند. یک خواب کوتاه که در آن او بزرگ شده است و پدر و مادرش دو کودک کوچک در آغوش او هستند. خواب دیگر او که بلند است اکسل یک اسباببازی در فروشگاه اسباببازی است که فروشنده و مشتریهایش همگی خرس هستند. در این خواب بلند او ماجراهایی را به عنوان یک آدم اسباببازی که اتفاقا اسباببازی مورد علاقه خرسها هم هست تجربه میکند. این خواب پاسخ پرسشهای اکسل در مورد احساس «یکشنبه» به او را برایش روشن میکند. به این ترتیب داستان با عشق بیقید و شرط اکسل به «یکشنبه» پایان مییابد.
کتاب «خرسی به نام یکشنبه» داستانی بسیار ظریف و زیبا از تجربههای ناب و پاک کودکانهای است که بسیاری از ما از سر گذراندهایم. داستان تصورات، تخیلات و آرزوهای همه کودکان. داستان «خرسی به نام یکشنبه» دنیای کودکان و عشق آنها و تعریف آنها از علاقه و دوست داشتن را از نگاه یک کودک و همان کودک به عنوان یک اسباببازی بیان می کند. آنچه در این داستان معرفی میشود عشقی کودکانه است که بدون قید و شرط و چشم داشت نثار میشود. هرچند به درک عمیق و درست کودکان از دوستداشتن اشارهای دقیق میشود. اکسل یکشنبه را هر طور که باشد دوست دارد. البته او هم در کنار یکشنبه احساس آرامش و امنیت دارد و همواره دوستی همراه در کنار خود دارد.
از نکات جالب و عمیق این داستان توجه به ذهن پرسشگر کودکان است، اینکه آنها با وجود تجربه و سن کم چگونه به عمق و معنای روابطشان اهمیت میدهند. هوشمندی نویسنده در استفاده از یک رویا برای پاسخ دادن به پرسشهایی که ممکن است برای کودکان بسیاری مطرح باشد ستودنی است. از دیگر موارد جذاب داستان کتاب «خرسی به نام یکشنبه» روایت داستان از زبان نویسنده آن اَکسل هَکه است که آن را بسیار دلنشین و باورپذیر میکند. در این داستان اکسل در دو موقعیت خود را به جای دیگران میبیند؛ یک بار به عنوان مراقب پدر و مادرش و بار دیگر به عنوان اسباببازی خرسها. شاید هدف نویسنده گوشزد کردن و یادآوری این نکته به خواننده باشد که قرار دادن خودش به جای دیگران را تمرین کند تا بتواند انتظاراتش را از آنها آنطور که باید تعریف کند. در اینصورت افراد حتی میتوانند رفتار خود با دیگران را نیز قضاوت کنند.
تصاویر کتاب «خرسی به نام یکشنبه» با وجود کم بودن، جزییات زیبا و لذتبخشی از داستان را در ذهن خواننده حک میکنند و خواننده را به نگاه دقیق برای یافتن داستان در دل خود وامیدارند.
درباره نویسنده کتاب «خرسی به نام یکشنبه»
«اَکسل هَکه» نویسنده آلمانی در دانشکده روزنامه نگاری آلمان در شهر مونیخ در رشته علوم سیاسی تحصیل کرده است. هکه سالها به عنوان خبرنگار ورزشی، و سپس به عنوان یک مفسر سیاسی، خبرنگار بازیهای المپیک و سردبیر از سال ۱۹۸۱ تا ۲۰۰۰ فعالیت کرده است. او بعد از سال ۲۰۰۰ به عنوان مقالهنویس و نویسنده مستقل کار کرده است. اکسل هکه در سال ۱۹۹۱ اولین کتاب خود با نام «شبها با بوش» که مجموعهای از داستانهای کوتاه و گزارشها و تفاسیر بود را منتشر کرد که برای اولین بار در داستانش یکی از شخصیتهای مشهور هکهها (خانواده هکه) یعنی یخچال بوش، صحبت میکرد. او از آن زمان کتابهای زیادی را منتشر کرده است که نقاش اهل برلین میشائیل زووا (مایکل ساوا) تصویرگر بسیاری از آنها بوده است. از دیگر کتابهای بسیار مشهور اَکسل هَکه «شاه دسامبر کوچولو» است. کتابهای هکه از جمله پرفروشترین کتابهای آلمان هستند و به هفده زبان ترجمه شدهاند. کتاب «شاه دسامبر کوچولو» در کشور ژاپن نیز به عنوان پرفروشترین کتاب شناخته شده است. همچنین کتاب «شاه دسامبر کوچولو» قبلا در ایران توسط حسین ابراهیمی (الوند) ترجمه شده است. بسیاری از کتابهای هکه به صورت کتاب صوتی درآمدهاند. او توانسته است جوایزی را برای کتابهایش کسب کند از جمله جایزه جوزف رات، جایزه تئودور وولف، جایزه ارنست هوفرچتر و جایزه بین المللی Corine (کتاب صوتی گروهی) در سال ۲۰۱۱ برای کتاب «بهترین زندگی عشق من».
درباره تصویرگر کتاب «خرسی به نام یکشنبه»
«میشائیل زووا» (مایکل ساوا) هنرمند آلمانی است که عمدتا به خاطر نقاشیهایش که غالباً خیرهکننده، سورئال، عجیب و غیرقابل پیشبینی هستند شناخته شده است. در نقاشیهای او اغلب حیواناتی وجود دارند که به زبان انگلیسی و یا آلمانی نامگذاری شدهاند. زووا به مدت هفت سال در دانشکده هنرهای زیبای برلین تحصیل کرده است. قبل از تمرکز بر حرفهاش به عنوان یک نقاش و تصویرگر مدتی کوتاه به عنوان معلم هنر مشغول به کار بوده است. او علاوه بر انتشار یک مجموعه از پنجاه نقاشیاش در سال ۱۹۹۶ تصویرگری چندین کتاب از جمله «شاه دسامبر کوچولو» اثر دیگر اَکسل هَکه را نیز انجام داده است.
درباره مترجم کتاب «خرسی به نام یکشنبه»
«حسین ابراهیمی (الوند)» (۱۳۸۶-۱۳۳۰) دانش آموخته رشته زبان و ادبیات انگلیسی و ادبیات فارسی دانشگاه تهران و از مترجمین به نام و پرکار کتابهای کودک و نوجوان بوده است. او از جمله نخستین افرادی است که نسبت به پرداخت حق تألیف پدیدآورندگان کتابهای ترجمه شده بسیار اهمیت میداد. ابراهیمی الوند جوایز بسیاری را به عنوان مترجم دریافت کرده بود. او علاوه بر ترجمه آثاری از اَکسل هَکه آثار بسیاری را از نویسندگان بزرگی چون سوزان فِلچر، داگلاس وود، لوییس سکر، جیمز هوستون، فردریک فلد و ... به فارسی ترجمه کرده است. از ویژگیهای الوند علاوه بر ارتباط با ناشران، تعامل و ارتباط او با پدیدآورندگان آثار ترجمه شدهاش بوده است. وی توانست برای ترجمه کتاب های «زمستان جنگ» و «آخرین گودال» دیپلم افتخار موسسه بین المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) در سالهای ۱۹۹۸ و ۲۰۰۲ را کسب کند. از دیگر جوایز و افتخارات او میتوان به دریافت پلاک طلای شورای کتاب کودک برای کلیه آثار، لوح زرین کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تندیس ماه زرین انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و ... اشاره کرد. کتابهایی چون موش کوچولو نوشته لوییس سکر، سفال شکسته اثر لیندا سو پارک، سه گانه چرخ گردون اثر جمیله گوین از جمله نمونههایی از بیش از ۱۰۰ اثر ترجمه شده از این مترجم متعهد و پرافتخار هستند.