مقاله
اگر کسی درباره یک «نوزاد باسواد» صحبت کند، واکنش‌ها در مقابل آن چه خواهد بود؟ واکنش‌ها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد. برخی این توصیف را مضحک و ترکیب نوزاد و سواد را محال خواهند دانست و دسته‌ای نیز...
مقاله
ترجمه از زبان هلندی (فلمنگی): لورا واتکینسن
ترجمه از انگلیسی به فارسی: بهار اشراق (این ترجمه تلخیص شده است.)
تابستان سال ۲۰۱۴ پدرم را از دست دادم. او ناگهان با لحن آرامی از صداها و...
مقاله
من موزه‌های بسیاری را دیدم چه در اقصی نقاط ایران و چه در اروپا و کشورهای دیگر و بازدید اخیرم از لوور پاریس خود گواه بر داشتن حق نظرم در این زمینه است. البته که این موزه قابل قیاس با موزه لوور نیست و...
مقاله
سال‌هاست که دیگر در روزنامه‌ها نمی‌نویسم، توبه کرده بودم که بنویسم. اما برای حضرت دوست مهدی آذریزدی توبه شکستم. ماجرا از این قرار است که مدیرعامل کانون پرورش فکری در اواخر آبان ماه به استان یزد می...
مقاله
روز کودک در ایران به یاد دخترکان خوراسان هستیم، آن جا که آشیانه‌ی خورشید است و افغانستان نامیده می‌شود. جایی که اکنون دوباره درهای مکتب‌ها یا مدرسه‌‌های دخترانه آن به دستور طالبان قفل خورده است. در...
مقاله
امروز باز شاهد یکی‌دیگر از کارهای موسسین مجله‌ی سپیده‌ی فردا و همکاران محترم آن هستیم. کار لازم و قابل توجه در این کشور پهناور زیاد است. به‌حقیقت می‌توان گفت که در ایران هر کاری بکر است و دست...
مقاله
من دیگر نیستم!
تو هرچه می‌خواهی باش، باش
من دختری دانش‌آموز بودم
که دیگر نیستم!
جهان با همه زیبایی‌هایش می‌توانست از من باشد
اما تو آن را از من گرفتی
زمین با...
مقاله
من در هر نوروز پسرکی چهارپنج ساله می‌شوم. مشت‌های کوچکم را پر می‌کنم از دانه و ریزه‌نان، می‌روم روی سکوی جلو باغچه‌مان، و برای مرغ‌ها شعر می‌خوانم:
مرغان کوچولو
جیک، جیک، جیک،
جیک، جیک،...
مقاله
به یاد پروین دولت آبادی (زادروز ۲۱ بهمن ماه ۱۳۰۳- درگذشت ۲۷ فروردین ۱۳۸۷)
پروین دولت آبادی، بانوی بزرگ ادبیات کودکان ایران، شاعر و نویسنده، تنها به سبب شعرها و نوشته‌های کم‌مانندش بر بلندای تاریخ...
مقاله
شناخت نگاه و نگرش یحیی مافی از سخنان خودش:
ما از اول قرارمان اين بود كه كارى متفاوت كنيم. يكى از اين تفاوت‌ها فكر كتابخانه و ديگرى رواج فرهنگ پرسش و پاسخ بود. زمان تحصيل خودمان، مؤدب‌ترين بچه‌ها،...
مقاله
شهریور که می‌رسد ناخوداگاه نسیم، بوی درس و مدرسه و کاغذ و کتاب و دفتر را به مشامم می‌رساند. یک پیش‌آگهی آماده شدن برای بیدار شدن اول وقت، حمل کیف و کتاب در گرما و سرما و باران و برف.
آمادگی...
مقاله
از لحظه‌ای که به دنیا می‌آییم تا لحضه‌ای که دنیا را ترک می‌کنیم ، با هر نفس که می‌آید و می‌رود می‌آموزیم.
شوق و لذت آموختن، طبیعی‌ترین حس آدمی است و مایه پیشرفت و تکامل او. به کودکی...
مقاله
نمی‌دانم چرا هر وقت گل‌های شمعدانی را می‌بینم، یاد تابستان‌های کود‌کی‌ام می‌افتم.
آن حیاط نه چندان بزرگ که برای ما باغ بود، با آن درخت توت تناور که سایه‌ی مهر خود را بر آن حوض زیبا که آبش...
مقاله
دیروز روز جهانی بازی بود!
درحالی‌که جهان، بازی را تفکر کودک می‌داند و متفکران بازی را «واحه شعف در کویر خشک زندکی» می‌خوانند و هزاران بازی سنتی به جای مانده گواه آن است که پیشینیان با همه...
مقاله
با لالایی او را خواباندیم، حالا وقت بیداریست و بازی. نه با خودش بلکه با ما، بازی‌های نوازشی نوعی نمایش هستند که یک طرف ما هستیم و طرف دیگر نوزاد که دامنه حرکتش محدود است. انگشتان دست او می‌تواند...
مقاله
« آرزو نیمی از زندگیست و بی‌تفاوتی نیمی از مرگ ! جبران خلیل جبران »
این گفته مرا بی اختیار یاد آن کودک کار انداخت که وقتی گزارش‌گر از او پرسید: بزرگترین آرزویت‌چیه !؟ در نهایت معصومیت گفت:...
مقاله
اين صندوق صدقات نيست. يک كتابخانه خیابانی است. می‌توانید زیر سایه‌ی درخت بنشینید نفسی تازه کنید و روحتان را صفا بدهید. یا کتاب را به منزل ببرید، سرفرصت کتاب را بخوانید و به جای اولش برگردانید. یا...
مقاله
نوروز، کودک و پرنده
پرنده نوروز را از خورشید گرفت
و با آوازش بر زمین پاشید
بلور یخ شکست
درخت جوانه زد
و کودک روی شن‌های ساحل نوشت
بهار در راه است!
نوروز فرخنده!
مقاله
غزل برهانی، نوروزانه‌ای ویژه برای کتابک و برای همه‌ی فانتزی های جستجوگر دارد. غزل برهانی از کارشناسان و کوشندگان ادبیات کودکان است. کتاب اخیر او به نام «جادوی ماهی» به بررسی فانتزی در کلمات جادویی...
مقاله
نوروز در راه است! نوروز در راه است.
جشن ساده‌ای در ستایش باروری زمین!
باقی‌مانده از عصر کشاورزی که برای‌مردمان، رسیدن بهار به معنی پایان افسردگی زمین و گرسنگی بود و مژده فراوانی!
جشن...
مقاله
زمستان بچه‌های شهرم طولانی و سردتر از همیشه است.
شب‌های کرمانشاه، داخل چادر، سرد است.
برای حال کودکان شهرم باید مرد. نمی‌شود دوام آورد تا بهاری دیگر.
امسال، دومین زمستان است که کودکان شهرم،...
مقاله
در بساط یک دست‌فروش، یک قلک گلی دیدم. یادم آمد از روزگار کودکی وعیدی گرفتن یک قلک نو که آن را با دستلاف‌های نو (اسکناس‌های نوی لای کتاب ) و سکه های براق عیدی تبرک می‌کردیم. و بر اسب...
مقاله
اکبر رستگار فرزند علی، متولد ۱۷ شهریور سال ۱۳۵۴ پل سفید سواد کوه است. خانواده اکبر رستگار هنرمند و هنر پرور بوده‌اند و به گفته ایشان جد پدری ایشان خود دوتار می‌ساخت و می‌نواخت.
اکبر رستگار...
مقاله
فکر که می‌کنم نمی‌توانم ستایش‌گر هوشمندی نسل‌های گذشته نباشم. پیاژه نخوانده بودند و از روش‌های تربیتی مونتسوری هم مطلع نبودند اما طبیعت کودکی را بهتر از ما می‌شناختد.
مثلا هر وقت می...
مقاله
در معنای چله یا به زبان ترکی چیلله، روایات متنوع هستند. برخی آن را در معنای چهل روز و برخی دیگر در معنای کشیدگی، همچون «چله کمان» تعبیر کرده‌اند و از شب چله معنای «نهایت کشیدگی شب» را مراد کرده...
مقاله
این فصل دیگری است.
که سرمایش از درون،
درک صریح‌زیبایی را،
پیچیده می‌کند!
شاملو
زمستان، زمهریر یخ زده نقره آبی رسید و باخود یاد کودکی‌ها را آورد؛ بی‌قرار، برف را از پشت شیشه شاهد بودن. روی...
مقاله
مهدی مرادی شاعر نوجو و خوش ذوق نوجوانان که از جمله آموزگار هم است و دانش‌آموزان خود را با کتاب و کتابخوانی همراه می‌کند، برای همدلی با خانواده‌های داغ‌دار کودکان زاهدانی و همه آن مردمی که...
مقاله
چله یا یلدای بلند تنها برای ما آدم‌ها نیست. این شب بلند، یا بلندترین شب سال را جانوران بهتر از آدمیان حس می‌کنند.
سرما هست و سپیدی برف. کوه‌ها زیر برف‌های سنگین خاموش‌اند، و دشت‌ها از خوراک خالی...
مقاله
چند روزی بیشتر به یلدا نمانده! یلدا و هزاران رسم دیگر در این دنیا، بهانه‌هایی هستند برای با هم بودن و شاد بودن! لحظه‌هایی جدا شدن از واقعیت‌های زندگی که گرچه همه هم تلخ نیستند اما بوی یکنواختی می...
مقاله
قدیم‌ترها به شب یلدا بیشتر می‌گفتند شب چله. خیلی نام بردن از شب یلدا رواج نداشت. اما اکنون هم شب یلدا رواج دارد و هم کم و بیش بزرگترها شب چله را می‌شناسند.
البته بستگی به مناطق شهری و...
خبر
هفته ملی کودک در راه است. چند وزارتخانه و چند نهاد دولتی مسئولیت برگزاری این هفته را برعهده دارند.روز آغازین این هفته ١۶ مهرماه است. در این هفته قرار است برای کودکان بادکنک هوا کنیم، چهره کودکان...
خبر
چند زمانی است که به کارگیری ادبیات زیست محیطی در ایران وارد افق تازه ای شده است. این ادبیات گاهی آشوبناک و دلهره آور است. برای نمونه این روزها کم و بیش می‌شنویم که کشور از مرحله بحران آبی گذشته و به...
خبر
رولد دال نویسنده بزرگ کودکان گفتاوردی چنین دارد: خواهش می‌کنم، درخواست می‌کنم ، التماس می‌کنم، تلویزیون را از خانه‌های تان بیرون بیاندازید و به جای آن یک کتابخانه دوست...
خبر
داستان «مهمان‌های ناخوانده» چنین آغاز می‌شود: در یک ده کوچک، پیرزنی زندگی می‌کرد. این پیرزن یک حیاط داشت قد یک غربیل که یک درخت داشت قد یک چوب کبریت. پیرزن خوش...
خبر
چندسال دیگر به صدسالگی پایه‌گذاری نظام کودکستانی یا پیش‌دبستانی در ایران نمانده است. ایده پایه‌گذاری نظام پیش‌دبستانی اگرچه کار جبار باغچه‌بان، یکی از معماران سترگ آموزش...
خبر
چرخه زیستی برای کودکان و نوجوانان به‌گونه‌ای سازماندهی شده است که بخشی از فعالیت‌های روزانه به آموزش و بخشی به اوقات فراغت یا سرگرمی و بازی و ورزش و بخش دیگر به آرامیدن و بازسازی...
خبر
یکی از آسیب‌هایی که کم‌وبیش در همه سطوح دامنگیر جامعه ماست، گسست و گسل‌هایی است که میان یک تصمیم نابجا یا نادرست با موضوع تصمیم رخ می‌دهد. اگر این تصمیم نادرست یا نابجا در حوزه...
خبر
در میان گروه‌های سنی جامعه انسانی، کودکان وابسته به گروه سنی بزرگ‌سالان هستند. این وابستگی از مرحله ناتوانی کامل (نوزادی) شروع می‌شود و در هر دوره سنی از شدت این وابستگی کم می‌شود...
خبر
به‌راستی پائولو فریره، اندیشمند برزیلی، یکی از غول‌های واقعی تعلیم و تربیت در سده بیستم بود. اندیشه‌های تابناک او در زمینه آموزش باسوادی به فرودستان و همچنین دیدگاه‌های او در...
خبر
نمایشگاه کتاب تهران به پایان رسید و گفت‌وگو درباره کتاب در جامعه‌ای که بیشترین مردم کتاب نمی‌خوانند و برای ١٠ روز از تاریکی درآمده بود تمام شد. همگان می‌دانند که نمایشگاه کتاب...
خبر
مردم تاجیک و فارسی زبان افغانستان زبانزدی دارند بسیار شیرین که در آن خارپشت یا جوجه تیغی هربار که می خواهد بچه اش را ناز کند، دستی به تیغ های او می کشد و می گوید: قربون تو برم مخمل بچه! این زبانزد...
خبر
با اوج‌گیری علوم شناختی و روان‌شناسی مغزمحور و گسترش ارتباطات بینافرهنگی در دنیای امروز، وظیفه معلمان بس دشوارتر شده است. چون دیگر کار معلمان دیکته‌کردن محفوظات منجمد در گذشته، به شاگردان نیست....
خبر
سال‌ها پیش به سبب رنجی که از برخورد نامهربانانه برخی از مردم با پناهندگان افغانی می‌بردم، رمانی برای نوجوانان نوشتم به نام «آواره بی خورشید» که سرگذشت یک پسرک افغان بود. او...
خبر
آیا تهران شهر دوستدار کودک است یا نه. کسی می‌داند؟ خانم معصومه آباد عضو شورای شهر و رئیس شورای راهبردی کودک و نوجوان شهرداری تهران درباره مصوبه «تهران شهر دوستدار کودک» گفته...
خبر
با اینکه پیش از این دست‌کم دو ترجمه از «ماهی سیاه کوچولو» به زبان انگلیسی منتشر شده است، اما ترجمه تازه آزیتا راثی که انتشارات تاینی آول در لندن آن را منتشر کرده، مورد توجه قرار گرفته و در برخی از...
خبر
اگر قرار باشد تلخی‌ها و شیرینی‌های خلق یک اثر مرجع که مجموعه ١٠ جلدی «تاریخ ادبیات کودکان» باشد را مرور کنم، از تلخی‌ها می‌گذرم که اگر باشد جزئی است به‌جز یکی از آنها که کلان است و ارزش ذکرکردن دارد...
خبر
لارنس کُلبرک، روانشناس و شناخت شناس کودک و نوجوان که ادامه دهنده راه پیاژه در زمینه تفکر و رفتار اخلاقی در این گروه سنی بود، نظریه بسیار مهمی درباره تفاوت های تفکر اخلاقی و رفتار اخلاقی و پیوند ضروری...
خبر
برپایه بخشی از ماده ۲۶ اعلامیه جهانی حقوق‌بشر، آموزش پایه باید اجباری باشد. اکنون کم وبیش در همه جهان آموزش پایه برای کودکان اجباری است. در ایران نیز آموزش پایه برای کودکان اجباری است،...
خبر
سال ٢٠١۵ رسید. ۱۵ سال از تصویب سند هزاره گذشت. اکنون این سند که در زمان تصویب، با یک هیجان رسانه ای همراه بود، می رود که در خاطره ها محو شود بی آنکه آرمان ها و هدف های زمان بندی شده آن محقق شود....
صفحات فرعی
به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی
عنوانی که بالای این جستار می بینید از ژان ژاک روسو است؛ سخنی پربار و تفسیرپذیر که می توان درباره آن صدها صفحه نوشت که چرا کودک آدمی، آدمی تر از آدمی است. در نگاه نخست...