بخش سه:
تولید معنا برای شکلدهی نهاد کودکی و ادبیات کودکان در ایران
اكنون كه از هر دو زمانه، یعنی زمانه آغاز كار یمینی شریف و زمانه كار صمد بهرنگی دورتر شدهایم و به همان نسبت هم با فروكش كردن جامعهای درگیر احساسات انقلابی و رشد نسبی عقلانیت انتقادی میتوان گفت كه حاصل آن بیست و پنج سالی كه یمینی...
بازنشر کتاب «لالاییها و ترانههای نوازشی» از استاد ادبیات کودکان ثریا قزل ایاغ که با گذشت زمستان و رسیدن به بهار به سالگرد درگذشتاش میرسیم، شاید بهترین یادمان و یادآوری ارزشهای کار او باشد. زیرا به راستی او را آن چنان که محمدهادی محمدی در آغاز کتاباش این گونه خطاب میکند، باید مادر لالاییها...
بخش نخست مقاله را در اینجا بخوانید.
بخش دو:
همساز كردن سامانه آموزش و پرورش با نیازهای جامعه
با توجه به محدود بودن نقش فرد و گستردگی نقش زمینه متنی، عباس یمینی شریف در كدام زمینه متنی رشد كرد؟ عباس یمینی شریف یكی از سازندگان نهاد كودكی مدرن در ایران، همه زندگیاش را در راه شناخت این كودكان و تحول...
پیشدرآمد:
محمود کیانوش یکی دیگر از پیشگامان ادبیات کودکان، در سدهای که به دنیا آمده بود، از دنیا رفت. در سدهای که رو به پایان و چرخش به سده دیگر است، هر روز از شمار این کوشندگان کم و کم تر می شود. این قانون و جبر زندگی است و چاره ای جز پذیرش آن وجود ندارد.
کیانوش در جهش شعر کودک در ایران، نقشی...
گویندگان اولیهی قصههای عامیانه حرفهای گنگ، نامفهوم و عجیبوغریب به زبان نمیآوردند و شنونده را به حیرت و تعجب وانمیداشتند. آنها واقعیت را به زبانی بسیار ساده اما عمیق و لطیف بیان کردهاند و حتی یک واژه یا یک جمله را بیهوده و بینتیجه نگفتهاند. عدهی زیادی از مردم که بهدست آوردن کوچکترین...
در کتیبههایی که از ایران باستان بهدست آمده، خدایان دروغین دیده شده که به آنها «دیوه» میگفتهاند. ما امروز به دیوه، «دیو» میگوییم.
فردوسی در شاهنامه، دیو را برابر اهریمن (شیطان) میداند. در عصر حاضر نیز کسانی هستند که دیگران آنها را به دیو تشبیه میکنند، یا این که میگویند: این شخص از نسل...
بر اساس باور اسطورهها، ساختار و نظامهای طبیعی حاصل حوادثی هستند که در آغاز زمان اتفاق افتاده است. ماه نیز همچون خورشید، آبها، گیاهان و حیوانات، تاریخ افسانهای دارد. هر موضوع مهم جهان تاریخی دارد. اسطوره داستانی مقدس بوده و یک «تاریخ حقیقی» است، چون اسطوره همیشه در ارتباط با واقعیتها است.[۱]...
به من میگن کاکاجون
نه پیرم و نه جوون
تو قارقارم الفبا
آوای اون چه زیبا
کاکا کلاغه قصهگو است. خانهای روی شاخههای درختی دارد که هر روز بر آنها بوسه میزند. کار او قارقارک است. قارقارک با قارقار فرق دارد در شهر کلاغها، هر کلاغی که به بچه کلاغها چیزی یاد دهد به او قارقارک میگویند مانند...
داستانهای سنتی، منبع الهامبخش عالی برای کار در همهی زمینههای برنامه آموزشی است. این جلسهی نمایش، همچنان که «جودیت هریس»[۱] شرح میدهد، دربرگیرنده بازیهایی برای دستگرمی، تقلید، نقشآفرینی و داستانپردازی است.
جودیت هریس نویسنده و آموزگار خردسالان از نورث همپتون است.
اجرای نمایش همیشه وسیلهی...
به مجموع اسطوره، قصهی عاميانه، قصهی پريان، مَتَل و حتي چيستانها، فولكلور گفته ميشود كه بهمعناي «دانش عامه» است.
در كتابهای لغت، افسانه را قصه، داستان، متل و حتي دروغ، معنی كردهاند، اما اكنون، قصههای افسانهای را «داستانهای واقعی» مينامند. چون در افسانهها نشانههایی از واقعیت وجود دارد...
«گرگوار سولوتارف» نویسنده و تصویرگر داستانهای تصویری از فرانسه، هم در داستانهایی که مینویسد و هم در تصویرگریهایش صاحب سبک است.او تاکنون بیش از ۱۵۰ اثر برای کودکان و نوجوانان آفریده است. سولوتارف از جنبه سبک و به کارگیری عناصر دیداری تحتتاثیر «موریس سنداک» تصویرگر و نویسنده نامدار امریکایی و «...
اسطوره و افسانه در تمام نوع بشر وجود دارد. همچنانكه در نزد بوميان باستانی و بوميان استراليا هم بوده است. در هرجایی که اسطورهها از آنجا آمده، به انديشههای مافوق الطبيعه و نو، ارزشی خاص میدادند و يا با اسطوره و افسانه، برای تشريفات و آداب و عبادات قبيله، يک نوع حقانيت و استقلال ايجاد میکردند...
هرچه دانشآموزان در تصویر کردن عناصر داستان تواناتر شوند، درک آنها از داستان افزایش مییابد. این مقاله به این موضوع میپردازد که چگونه آموزگاران میتوانند با استفاده از رمانهای گرافیکی به افزایش درک دانشآموزان از عناصر ادبی کمک کنند.
برای پاسخ به این پرسش، پژوهشی با سه دانشآموز در یک مرکز...
اگرچه پژوهشهای اندکی دربارهی فواید استفاده از رمانهای گرافیکی انجام شده، اما بسیاری از پژوهشگران دریافتهاند که خواندن این متنهای چندجانبه، مهارتهای خواندن و زبانشناسی و درک مطلب را در دانشآموزان تقویت میکنند. رمانهای گرافیکی و کتابهای مصور، عناصر ادبی و دیداری را درهم میآمیزند که سبب...
رمانهای گرافیکی همهجا هستند
امروزه دیگر رمانهای گرافیکی آثاری ناشناخته نیستند که تنها برای گروه اندکی از علاقهمندان جذاب باشند. این رمانها بخشی رو به رشد از نشر کتاب شدهاند و کتابداران و آموزگاران آنها را به عنوان یک سبک ادبی ویژه برای کودکان و بزرگسالان پذیرفتهاند؛ ادبیاتی که میتواند...
پرنده قرمز یا مرغک امید یکی از آثار آسترید لیندگرن بانوی نامدار ادبیات کودکان سوئد و جهان است. این اثر که با تصویرگری ماریت تورن کویست به فارسی ترجمه شده است، نمونهای مناسب برای بررسی تجربی یک اثر داستانی کودکان است. روش بررسی این کتاب تطبیقی و سنجشی است و این سنجش نیز دربرگیرنده یک دوره زمانی-...
مطالعه یکی از مهمترین فعالیتهایی است که فرزندان خود را به انجام دادن آن میتوانید تشویق کنید. مطالعه سرگرمی تأملبرانگیزی است و برای موفقیت در زندگی بسیار اهمیت دارد. مهارت در خواندن تا هشت نُه سالگی، عامل اصلی موفقیت کودک در آینده است. خواندن برای بچهها تنها یک تفریح سرگرمکننده نیست، بلکه...
پروفسور «ام اُ گرنبی»* [در این مقاله] پیوند میان فانتزی و اخلاق در ادبیات کودکان را در سدههای هجدهم و نوزدهم میلادی بررسی میکند.
تعریف ادبیات فانتزی یا حتی داستانِ افسانهای، بهآسانیِ آنچه تصور میشود نیست. برای نمونه، آیا افسانهی پریان، دربردارندهی پریهای واقعی باید باشد؟ یا وجود یک غول، یا...
«تیموتی شاناهان»[۱] کارشناس آموزش، بهترین روشهای آموزش خواندن و نوشتن را (در وبلاگش) به اشتراک میگذارد. دکتر شاناهان، استاد شناختهشدهی آموزش شهری و پژوهشگر موضوعات در پیوند با خواندن است، و تجربههای گستردهای با کودکان در مدارس درونشهری و کودکان با نیازهای ویژه دارد. همهی پُستها آمده در این...
هدف اصلی «بنیاد اِزرا جک کیتس» (EJK)، پروراندن دانشآموزانی شاد هنگام یادگیری، و همچنین پشتیبانی و غنیسازی مدارس دولتی، کتابخانهها، و مربیان آنجا است. بیش از سی سال است که مسابقهی کتابسازی اِزرا جک کیتس تعهد ما را در فراهم کردن فعالیتی فراگیر برای کتابداران و آموزگاران تحقق میبخشد، زیرا به...