شگردهایی برای خواندن یک کتاب خوب
کتاب‌هایی که در بخش «شگردهایی برای خواندن یک کتاب خوب» بررسی می‌شوند، کتاب‌هایی هستند که از لایه‌های درونی بیشتری برخوردارند. متن و تصویر این کتاب‌ها نکات آشکار و پنهانی دارد که باید از دید یک متخصص ادبیات کودکان به آن‌ها پرداخته و رمزگشایی شوند. در این بخش، به بررسی این کتاب‌ها می‌پردازیم.
پس از مطالعه‌ی شگردِ خواندنِ هر کتاب، دید متفاوت‌تری نسبت به آن کتاب خواهید داشت. مطالب این صفحه به شما کمک می‌کند که کمی تخصصی‌تر به ادبیات کودک و نوجوان بپردازید.
مقاله
پیش از مطالعه، بخش نخست را بخوانید:
بررسی کتاب «مهمان مامان» از دریچه سه فیلم، شگردهایی برای خواندن یک کتاب خوب (بخش نخست)
«مهمان مامان» داستان یک مهمانی ساده اما پردردسر در یک خانه‌ی مستأجری است...
مقاله
از دریچه سه فیلم
«کیسه برنج[۱]» داستان پیرزنی به نام معصومه خانم، است که می‌خواهد برنج کوپنی بگیرد تا بتواند با آن نذرش را ادا کند. فیلم‌‍‌نامه فیلم را محمدعلی طالبی، کارگردان فیلم، با همراهی «...
مقاله
«یک انگشت می‌توانست یک اردوگاه را با خاک یکسان کند و هزاران نفر را بکشد، حال آنکه مجموع همه تلاش‌ها و زحمات ما نمی‌توانست بر حیات حتی یک نفر از ما یک دقیقه بیش‌تر بیافزاید.[۱]»
بی نام و بی‌نشان...
مقاله
«ترجیح می‌ده خوبی‌های زندگی رو برای بقیه نگه داره»
«کفر ناحوم[۱]» داستان زهر روزمرگی، زندگی در بی‌زمانی، زندگی برای زنده ماندن است. نه آینده‌ای در کار است نه روزمرگی قرار است بهتر شود و نه...
مقاله
بعضی روزها متفاوت‌اند!
«منچستر کنار دریا[۱]»، یک کمدی سیاه است درباره‌ی پیچیدگی روان انسان. داستانی از روزمرگی‌ها و رخ‌دادهایی که ممکن است برای همه ما پیش بیاد یا پیش آمده باشد. از یک روز، همه چیز...
مقاله
ما همه شکار هستیم!
فیلم شکار[۱] داستان تکثیر یک شایعه‌ی سیاه در شهری کوچک، به ظاهر تمیز، شاد و سپید است. شایعه‌ای که چون بیماری واگیردار مردم شهر را به خودش مبتلا می‌کند و از ذهنی به ذهن...
مقاله
«گاهی تنها روزنی که ما می‌توانیم چهره انسان را ببینیم، همان چهره واقعی که در پشت صورتک‌ها پنهان کرده است، ادبیات است. گاهی داستان‌ها بازتابی از بحران‌های گوناگونی هستند که انسان درون آن غوطه می‌خورد...
مقاله
صدای مقصر را می‌شنوی؟
«خوشه‌های خشم[۱]»، فیلمی است براساس رمانی[۲] به همین نام. تام جود که به تازگی از زندان آزاد شده از راهی طولانی خودش را به خانه می‌رساند اما با زمینی متروک و خانه‌ای خالی روبه...
مقاله
و هر انسان/ برای هر انسان/ برادری است
«انگل[۱]» داستان خانواده‌ی کم‌درآمدی (خانواده آقای کیم) است که در زیرزمین آپارتمانی زندگی می‌کنند، زیرزمینی که از پنجره باریک آن شاهد رخ‌دادهای زشت خیابانی...
مقاله
گفت چونی گفت مُردم گفت شکر/ شد ازین رنجور پر آزار و نکر
اولین نمایشی که در آن بازی کردم، حکایت «به عیادت رفتن کر بر همسایه رنجور»، از مثنوی بود. ۹ ساله بودم و ناشنوای حکایت را که مولانا نگفته...
مقاله
«دورافتاده[۱]» داستان مردی است که هواپیمای‌اش با برخورد صاعقه به اقیانوس سقوط می‌کند. چاک، مسافر هواپیما، خودش را با قایقی بادی به جزیره‌ای می‌رساند اما متوجه می‌شود که کسی در جزیره زندگی نمی‌کند. او...
مقاله
نوشته: چائو ون‌شوان
تصویرگر: راجر ملو
ناشر: طوطی
مترجم: سحر ترهنده
«توی دنیا هیچ شغلی مطمئن‌تر از قاچاق انسان نیست. تا وقتی که آدم‌ها مثل حالا غمگین باشند، مدام به فکر فرار از...
مقاله
جیغ در گلو گیر کرده است
«یک روز عصر قدم‌زنان در راهی می‌رفتم؛ در یک سوی مسیرم شهر قرار داشت و در زیر پایم آبدره. خسته بودم و بیمار. ایستادم و به آن سوی آبدره نگاه کردم؛ خورشید غروب می...
مقاله
اندیشه‌مند کسی است که دوباره به چیزها می‌اندیشد. معتقد است که آن‌چه پیش‌تر به آن اندیشیده‌اند، هرگز به‌طور کامل به آن اندیشیده نشده است.[۱]» پل والری
هیچ جامعه‌ای بدون داشتن سیب سوم نمی‌تواند...
مقاله
زندگی برای کودکان بی‌وزن و بی‌زمان است
با ساعت دیواری قدیمی و بزرگ خانه‌ی مادربزرگ‌ام، خواندن ساعت را یاد گرفتم. صبح با رسیدن ما به خانه‌ی مادربزرگ آغاز می‌شد و شب وقتی می‌آمد، که ما به خانه‌ی...
مقاله
«کافکا می‌نویسد: هیچ بعید نیست که شکوه زندگی تا ابد و در اوج کمال در کمین تک تک ما نشسته باشد اما از نگاه پنهان، نهفته در اعماق، ناپیدا، بس دور. اما نه دشمن‌خوی، نه بی‌میل، نه ناشنوا. اگر آن را با...
مقاله
مرگ مسئول قشنگی پر شاپرک است.
پنج سالم بود که پشت در، بی آنکه بخواهم، صدای مادرم را شنیدم که از روزهای مرگ دایی‌ام می‌گفت. تا آن روز فکر می‌کردم دایی به سفر رفته است و من روزها و ماه‌ها منتظر...
مقاله
زندگی خود، دل‌انگیزترین قصه پریان است.
هانس کریستین اندرسن با آن قد بلند و صورت کشیده و استخوانی و چشمان بی فروغ‌اش، ظاهر انسان‌های امیدوار را ندارد. در چهره او، سردیِ اندوه بیش از هر حس دیگری...
مقاله
!خیال خورده شدن ندارم
«من در کدام افسانه زندگی می‌کنم» کارل یونگ
تصویرهای جان کلاسن همیشه مرا به وجد می‌آورد. در تصویرهایش معماهایی را جست‌وجو می‌کنم که در حرکت چشم‌ها و حالت‌های بدن پنهان...
مقاله
جای فیل روی خاک است؟
«نشانه واقعی هوش، دانش نیست، تخیل است» (انیشتین)
ایده داستانی، همان دانه‌ای است که باید در زمین کاشته شود تا گیاهی سبز شود. بدون یک ایده خوب، آفرینش یک داستان خوب سخت می...
مقاله
رمان‌های گرافیکی برای خوانندگان کتاب کودک در ایران ناآشنا نیستند. چند سالی است که از راه ترجمه این رمان‌ها به فضای ادبیات کودک ایران راه پیدا کرده‌اند و در میان مخاطبان کودک پرطرفدار شده اند. با وجود...
مقاله
گوش بزرگ‌ها و گوش کوچک‌ها، فاتحان، چرا جنگ هرگز فکر خوبی نیست
از داستانی نقل می‌کنند که روزگاری جادوگری سر راه کشاورزی سبز می‌شود و از او می‌خواهد آرزویی بکند. جادوگر با این آرزو هم می‌تواند...
مقاله
سرابِ واقعیت!
آلبوم عکسی را ورق می‌زنیم. با دیدن عکس‌ها، خاطره‌هایی در ذهن‌مان زنده می‌شود. با خودمان می‌‌گوییم: «آن روز را به یاد دارم چه روزی بود!» با دیدن لحظه‌ای که در عکس ثبت شده، خاطره‌ی آن...
مقاله
بی‌مرگی
آتشی در میان پارچه‌ها و قالی‌ها. دودی که همه چیز را در خود فرو برده و زیبایی را سیاه کرده و پرندگانی که نقش پارچه‌ها و قالی‌ها هستند و در پی گریزاند از دریچه‌ی سقف به آسمان. به کدام آسمان...
مقاله
فقط یک لکه است!
یا
این بوی زمین است
بارِ اولی که کتاب «پدر اسلاگ» را خواندم اولین پرسشی که به ذهن‌ام آمد این بود: «چرا این کتاب برای کودکان نوشته شده است؟ » پاسخ‌های به...
مقاله
بازی میانه‌ی خیر و شر
بازی کردن میانه‌ی خیر و شر، کار هر نویسنده‌ای نیست. تنها نویسندگانی می‌توانند وارد این بازی شوند که فیلسوف هم باشند. بعضی از نویسندگان فیلسوف هستند، یعنی برای خودشان جهان...
مقاله
انگار دنیایی دیگر بود
«یک روز خواهرم ویرجینیا مثل یک گرگ از خواب بیدار شد.» یک روز خواهرم، یک روز برادرم، یک روز پدرم، یک روز مادرم، یک روز دوست‌‌ام، هم‌کارم، رئیس‌ام و هر کس دیگری در پیرامون ما...
مقاله
تجربه رهایی
تاکنون تجربه‌ی رهایی داشته‌اید؟ تجربه‌ی رهایی چیست؟ رویاهای ما تا کجا می‌توانند پیش بروند؟ می‌دانید ما در رویاها هم قید و بندهای‌مان را به همراه داریم؟ تاکنون شده آرزوهای‌تان را در...
مقاله
پیش از مطالعه این مطلب بخش نخست آن را بخوانید
بخش دوم: کیفیت افسانه‌گون
کیفیت افسانه گون چیست؟ چگونه یک داستان مدرن می‌تواند از ابزار افسانه بهره ببرد و هم‌زمان نگاهی انتقادی داشته باشد؟ جمع...
مقاله
بخش نخست: ما دلیلِ دلیل هستیم!
ما آزاد هستیم؟ پاسخِ برخی به این پرسش، آری ست، برخی، نه و برخی برای یافتنِ پاسخ به آن فکر می‌کنند. برای پاسخ به این پرسش، ابتدا باید بتوانیم تعریفی از آزادی برای...
مقاله
بیگانه نیست...
اگر انگشت‌مان در برخورد با افزار یا شئی برنده‌ای، زخمی سطحی بردارد، با یکی دو دقیقه گذاشتن دستمال تمیز زخم بسته می‌شود. اگر کمی عمیق باشد و به لایه زیر پوست برسد، نیاز به پانسمان...
مقاله
ببخشید، تو چی هستی؟
تاکنون به درون حقیقت پرتاب شده‌اید؟ حقیقت کجاست و چگونه می‌توانیم به آن برسیم؟ آیا قدرت‌مان برای رسیدن به حقیقت کافی است؟ حقیقت با قدرت چه رابطه‌ای دارد؟ پس از یافتن حقیقت، به...
مقاله
پیش از مطالعه این مطلب بخش نخست آن را بخوانید.
بخش دوم: مارتین پبل یکی از ماست!
«خلاصه سرخ شدن مارتین ادامه داشت... البته به جز وقت‌هایی که واقعا باید سرخ می‌شد...»
شما چنین ویژگی...
مقاله
بخش نخست: «بی‌دلیل» همان تفاوت است!
چه پرسشی یا پرسش‌هایی ما را تا صبح بیدار نگه می‌دارد؟ پرسش‌های روزانه‌ی ما از چه جنسی است؟ از خودمان می‌پرسیم که عادی هستیم یا غیرعادی؟ چه چیزِ غیرعادی، در ما...
مقاله
آرزوهای کنسروشده!
گوشه‌ای نشسته‌ایم و سفری می‌کنیم در خیال‌مان. این سفر چرا رخ می‌دهد؟ خیال کردن یا بهتر است بگوییم تخیل، چه کارکردی برای ما دارد، برای ذهن‌مان و برای روان‌مان؟ ابتدا بیایید به این...
مقاله
ما همین حالا به جنگ پایان می‌دهیم!
پناه می‌گیریم! در همه‌ی زندگی‌مان، دنبال پناهگاه می‌گردیم. اگر نخواهم از تاریخ بشر و ساخت غارها و نیزه‌ها و چادرها و سرپناه‌ها بگویم و برسم به خانه‌ها و شهرها و...
مقاله
خورشیدک‌هایی در دستان کوچک کودکان!
نشسته‌ایم، پای‌مان را روی هم انداخته‌ایم، لیوانی چای در دست داریم و در گوشی تلفن همراه‌مان و یا در تلویزیون، خبری بد به چشم‌مان می‌آید. خبر چنان ما را آشفته می...
مقاله
مرگ در سایه نشسته است و به ما می‌نگرد
روباهی خندان، روی دو پا ایستاده و سیبی گاز زده توی دست‌اش دارد. دست دیگرش که دیده نمی شود، تا پشت‌اش ادامه دارد. هیئتی شبیه یک سایه، پشت سر روباه ایستاده است...
مقاله
پروازی بی‌پایان
تاکنون برای‌تان رخ داده تا نیمه‌شبی، بامدادی از خواب برخیزید و ندانید کجا هستید یا چه زمانی است؟ برای‌تان پیش آمده از خواب برخیزید و ندانید چه کسی هستید و خودتان را در کالبدی دیگر...
مقاله
تمام تصویر را ببینیم
در آینه چه کسی را می‌بینیم؟ خودمان؟ چه چیزی را می‌بینیم؟ چه چیزی از خودمان در آینه بیش‌تر به چشم‌مان می‌آید؟ خودمان را چگونه می‌بینیم؟ بهتر از چیزی که هستیم یا بدتر؟ بهتر یا...
مقاله
آن‌چه در رویارویی با زندگی به آن نیاز داریم
برای زیستن به چه چیزهایی نیاز داریم؟ آب، غذا، جایی برای زندگی، کار و پول؟ چه چیزهای دیگری می‌خواهیم یا برای زیستن‌مان لازم است؟ کتاب «جادو» پاسخی است به...
مقاله
سوگواری!
چه چیزهایی برای‌مان ارزش‌مند است؟ ارزش‌مندی را با چه چیزی می‌سنجیم؟ اگر چیزها یا کسانی را که دوست داریم، از دست بدهیم چه می‌کنیم؟ همه‌ی ما گرفتار غم از دست دادن می‌شویم، از دست دادن چیزی...
مقاله
پیش از مطالعه این مطلب بخش نخست آن را مطالعه کنید
بخش دوم: همه ما لوبی هستیم!
ما چه اندازه‌ای هستیم؟ بزرگ هستیم یا کوچک؟ کوچکی و بزرگی‌مان را با چه چیزی می‌سنجیم؟ فاصله را از کجا حساب می...
مقاله
«اسب تورین[۱]» فیلمی فلسفی است به کارگردانی «بلا تار». فیلم با بازگویی روایت رویارویی نیچه با اسبی سرکش و شلاق‌خورده آغاز می‌شود. روزی نیچه در میان ازدحام مردم، اسبی را می‌بیند که گاریچی شلاق‌اش می...
مقاله
بخش اول: خط‌ها، چهره‌ها و بدن‌ها
کتاب «لوبی‌ها در من نبودم»
«لوبی‌ها به این معروف‌اند که... بیش‌تر وقت‌ها با هم کنار می‌آیند.» در دو تصویر روبه‌روی هم، لوبی‌ها به یک پرنده، یک فنجان پرنده، یک...
مقاله
چیزهایی از همه جا، همه وقت!
فراموشی سراغ همهٔ ما می‌آید. گاهی به یاد می‌آوریم و گاهی، چیزی که از یاد برده‌ایم دیگر به ما باز نمی‌گردد. یک نوع فراموشی دیگر هم هست، ما از یاد می‌بریم چه چیزی را...
مقاله
همه چیز یک بازی است!
«هر روز صبح که هوا روشن می‌شود، مامان به اتاق خرگوش کوچولو می‌آید و می‌گوید: وقت‌اش که از خواب بلند شوی خرگوش کوچولو!» این آغاز داستان کتاب «صبح بخیر، خرگوش کوچولو است!» است...
مقاله
زانوی غم بغل بگیر!
تیلور غمگین است، جیم بداخلاق و فلامینگو ناراحت! آجرهای بازی‌ای که تیلور روی هم چیده، زمین ریخته و ساختمان‌اش خراب شده اما جیم و فلامینگو نمی‌دانند چه خبر است و چرا حال‌شان خوب...
مقاله
بخش دوم: همتا و بی‌هم‌تا!
یکی بود یکی نبود، روزی بود روزگاری بود، در...
مقاله
بخش نخست: همه چیز هیچ چیز! تاکنون از جایی رانده شده‌اید؟ احساس غریبگی داشته‌اید در یک جمع؟ حس کرده‌اید به جایی که در آن زندگی می‌کنید تعلق ندارید؟ با خودتان گفته‌اید هیچ‌کس شما را درک نمی‌کند و دانه...