راهنمای ترویج خواندن کودک ۹ تا ۱۲ سال
در این دوره، بیشتر کودکان به خوانندگانی مستقل و توانا تبدیل می‌شوند. آن‌ها می‌توانند به‌تنهایی کتاب بخوانند و از خواندن لذت ببرند. اما حمایت خانواده هنوز حیاتی است—تا شوق مطالعه در آن‌ها حفظ شود و مهارت‌های خواندنشان به رشد ادامه دهد.
هیچ‌گاه نباید مطالعه‌ی آزاد را فدای درس کرد. کودک کتابخوان در مدرسه هم موفق‌تر است، زیرا مهارت‌هایی چون درک مطلب، دقت، تحلیل و گسترش واژگان را از طریق خواندن تقویت کرده است.
📘 بلندخوانی برای کودکان ۹ تا ۱۲ ساله: چرا و چگونه؟
حتی در این سن هم کودکان و نوجوانان بلندخوانی را دوست دارند—به شرطی که همراه با احترام، گفت‌وگو و حس مشارکت باشد.
بلندخوانی برای کودکان ۹ تا ۱۲ ساله می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا:
-
خواندن را فرآیندی همراه با احساس امنیت و آرامش بدانند.
-
با زبان، واژگان و سبک‌های نوشتاری گوناگون آشنا شوند.
-
مهارت‌های شنیداری و تحلیلی خود را تقویت کنند.
-
درباره‌ی شخصیت‌ها، فضاها و موضوع‌ها تفکر و گفت‌وگو داشته باشند.
-
به خوانندگانی ماهر و مستقل تبدیل شوند.
-
دریابند که چه نوع کتاب، نویسنده یا ژانری را دوست دارند.
-
با خانواده پیوند عاطفی بیشتری پیدا کنند.
-
برای همیشه به کتاب و مطالعه علاقه‌مند بمانند.
✨ شگردهایی برای بلندخوانی با کودکان ۹ تا ۱۲ سال
|
شگرد |
توضیح |
|---|---|
|
زمان‌بندی منظم و خودانگیخته |
بلندخوانی در زمان‌های ثابت و دلخواه (پیش از خواب، تعطیلات آخر هفته،...) |
|
پرسش‌های کنجکاوی‌برانگیز |
مثل: «یه مطلب جالب درباره حیوانات خوندم، بخوام برات بخونم؟» |
|
احترام به حریم فکری نوجوان |
اگر نخواست نظرش را بگوید، اصرار نکنید؛ استقلال فکری‌اش را بپذیرید. |
|
گفت‌وگوهای باز و تفکر‌برانگیز |
«به نظرت این شخصیت کار درستی کرد؟»، «اگر تو جای او بودی، چه می‌کردی؟» |
|
خواندن مشارکتی |
یک پاراگراف شما، یک پاراگراف کودک؛ تجربه‌ای برابر، بدون قضاوت. |
|
انتخاب متن‌های متنوع |
از داستان‌های کوتاه تا متون بلند و عمیق، از طنز تا درام، از علمی تا اسطوره‌ای. |
📚 چه کتاب‌هایی را برای ۹ تا ۱۲ ساله‌ها انتخاب کنیم؟
|
نوع کتاب |
چرا مفید است |
|---|---|
|
رمان‌های واقع‌گرا |
کمک به درک شرایط واقعی و همدلی با شخصیت‌های هم‌سن. |
|
داستان‌های فانتزی |
پرورش تخیل و تحلیل مسائل پیچیده در قالب استعاره. |
|
رمان‌های تاریخی |
شناخت گذشته، تقویت تفکر علت و معلولی و تاریخ‌نگر. |
|
شعر و ترانه |
بازی با زبان، احساسات و آواها. |
|
کتاب‌های غیرداستانی |
از دانش‌نامه‌ها و کتب علمی تا زیست‌محیطی و اجتماعی. |
|
زندگینامه‌ها |
الگوهای موفق و انسانی از زندگی واقعی. |
|
ادبیات کهن، اساطیر و حماسه‌ها |
پیوند با فرهنگ، پرسش‌گری اخلاقی و قدرت تحلیل. |
📌 چند رهنمود برای پرورش کودکان کتابخوان ۹ تا ۱۲ ساله
-
سنت بلندخوانی خانوادگی را حفظ کنید.
-
خواندن مشارکتی انجام دهید—یک صفحه شما، یک صفحه کودک.
-
کودک را تشویق کنید کتابی را مستقل بخواند و بعد درباره‌اش گفت‌وگو کنید.
-
او را به خواندن رمان‌های بلند و چندفصلی علاقه‌مند کنید؛ در آغاز همراهش باشید.
-
از او بخواهید نقاشی بکشد، نقد بنویسد، یا داستانی از تخیل خود بسازد.
-
گونه‌های مختلف ادبی را به او معرفی کنید: داستان، شعر، علمی، زندگینامه، تاریخی و…
«آنه مری» دختر۱۰ ساله ای است که با پدر، مادر و خواهر کوچکترش «کرست» در جنگ جهانی دوم در کپنهاک دانمارک زندگی می کند. او دوستی دارد به نام «آلن» که یهودی است و پدرش معلم است. ۳ سال است که دانمارک در اشغال آلمانی هاست و برای آلن و خانواده اش که یهودی هستند، مزاحمت های آلمانی ها نمایان است. انه مری و خانواده اش پس از باخبر شدن از یورش احتمالی نازی ها برای دستگیری یهودیان، آلن را به خانه ی خودشان می آورند و در برابر نازی ها وانمود می کنند که آلن دختر خانواده است.
چهارشنبه, ۱۸ اسفند
ریکی پسر ۱۰-۱۲ ساله ای است که به نظر همکلاسی هایش کمی عجیب وغریب است. حتی مادرش هم این طور فکر می کند. او خیلی دوست دارد معروف باشد ولی در هیچ چیز مهارتی ندارد؛ نه در ریاضی، نه فوتبال، نه دوچرخه سواری نه خیلی کارهای دیگر که معمولا برای پسرها مثل آب خوردن است. ریکی فکر می کند تنها مهارتی که دارد پخمه بودن است. او حتی از ظاهر خود هم راضی نیست.
چهارشنبه, ۱۱ اسفند
تری و اندی با هم دوست هستند و در یک خانه ی درختی زندگی می کنند. در ابتدا خانه ی درختی آن ها ۱۳ طبقه داشت ولی هر از چندی ۱۳ طبقه به آن اضافه می کنند. آن ها در خانه درختی شان، اتاق ها و مسیرهای مختلفی دارند، یک مسیر گنده ی بولینگ، یک حوضچه پر از کوسه ی آدمخوار، شاخه های انگوری که می شود تاب خورد، یک آزمایشگاه مخفی زیرزمینی، یک نمایش عروسکی ۲۴ ساعته از داستان پانچ و جودی که هفت روز هفته اجرا می شود، یک اتاق مخصوص یادآوری چیزهایی که ممکن است فراموش کرده باشیم، یک آکادمی آموزش نینجاگری به حلزون ها و...، و یک اتاق تغییر قیافه ی ۵۰۰۰ چهره که لباس مبدل برای هر موقعیتی دارد.
چهارشنبه, ۱۱ اسفند
داستان شهر موش کورها از سال‌ها پیش شروع شد. روزی موش کوری در یک چمنزار زیرِ زمین رفت. آن زیر مدتی طولانی‌ای تنها نماند و با گذشت زمان زندگی زیرزمینی را تغییر داد...
کتاب «شهر موش کورها» به تاریخ صنعتی شدن و پیشرفت زندگی مدرن بر کره‌ی زمین و نیاز به برقراری تعادل بین توسعه و استفاده از منابع طبیعی با نقش آفرینی یک موش کور می‌پردازد.
دوشنبه, ۹ اسفند
شاید بسیاری از شما کتاب «شازده کوچولو» را خوانده باشید. در این صورت داستان کودکی و سرگذشت نویسنده آن، برایتان جذاب خواهد بود. کتاب «آنتوان و شازده کوچولو» بخشی از زندگی «آنتوان دوسنت اگزوپری» خلبان و نویسنده فرانسوی معاصر است.
شنبه, ۳۰ بهمن
می گویند کسی که روز یکشنبه به دنیا بیاید خوش شانس است. اما این موضوع در باره ی دخترک صدق نمی کند. پدر و مادرش را هرگز ندیده است و در یک پرورشگاه زندگی می کند. او حتی پدر و مادر عاریه ای هم ندارد.
دوشنبه, ۴ بهمن
این مجموعه پنج جلدی از قصه‌ها و افسانه‌های گریم با نام های «پسری که پدرخوانده‌اش مرگ بود و داستان‌های دیگر»، «برادران سیاه شیطان و داستان‌های دیگر»، «سه کوتوله در جنگل و داستان‌های دیگر»، «زیبای خفته و داستان‌های دیگر» و «شنل قرمزی و داستان‌های دیگر» با هدف آشنایی نوجوانان با قصه‌های آلمانی و لذت بردن از ادبیات کهن و عامیانه ترجمه و منتشر شده است.
چهارشنبه, ۲۹ دی
اسکندر، پادشاده مقدونیه علاقه ی زیادی به کشورگشایی دارد. او پس از لشکرکشی های بسیار به سرزمین چین می رسد. کشور چین از لشکری بزرگ و قدرتمند برخوردار است و پادشاهی مهربان و دانا کشور را اداره می کند. اما فرمانروای کاردان چین به جای جنگ، با خرد و تدبیر اسکندر را راضی به صلح و دوستی می کند.
چهارشنبه, ۱۵ دی
با این که می دانم این چیزها فقط یک سری خیالات خام است، هر بار قهرمان کتابی به گذشته برمی گردد حسابی به او حسودی می کنم. به خصوص که بتواند برود و چیزی را در سال ها قبل درست کند. مژگان کلهر هم در رمان دختری با روبان سفید حتما این را می داند، چون فکر می کنم آدم های زیادی از فکر برگشتن به گذشته، حتی در حد مرور خاطرات خوش، لبخند می زنند.
چهارشنبه, ۸ دی
یکی از مهم ترین کارها، برای حفظ و نگهداری محیط زیست، بازیافت است در این کتاب، با سه اصل طلایی حفظ محیط زیست آشنا می شویم: بازکاهی، باز مصرف و بازیافت؛ هم چنین با دلایل و مراحل بازیافت هم آشنا می شویم.
چهارشنبه, ۸ دی
کتاب «صدای رنگ‌ها»، در واقع داستان زندگی واسیلی کادینسکی، نقاش روس است. داستان ماجرا را از زمانی تعریف می‌کند که واسیلی یک پسربچه است و کسی در خانواده ذوق او در نقاشی و سبک نقاشی کردنش را درک نمی‌کند. اعضای خانواده او را به نوعی وادار می‌کنند تا در رشته حقوق تحصیل کند. واسیلی یک توانایی خاص دارد، او می‌تواند صدای رنگ‌ها را بشنود.
چهارشنبه, ۱ دی
این کتاب از مجموعه ۵ جلدی کتاب های زیر میکروسکوپ با عنوان های ۱- زیر میکروسکوپ در خانه ۲- در حیاط ۳- در اقیانوس ۴ - در رودها، دریاچه ها و آبگیرها ۵- درغذای شما است. در این کتاب در باره ی ریز جانوران و میکروب هایی که در خانه از جمله در رختخواب، آشپزخانه، لباس و روی بدن جانوران خانگی زندگی می کنند اطلاعات مفیدی به مخاطب می دهد.
یکشنبه, ۲۸ آذر
«حقوق کودک را بشناسیم و با آن زندگی کنیم» کتابی است درباره شناخت حقوق کودک همراه با کارگاه های عملی برای دانش آموزان دبستان و دبیرستان. این کتاب به آموزگاران کمک می کند تا کودکان و نوجوانان را از راه تجربه های عملی در کلاس های درس با حقوق خود آشنا کند.
چهارشنبه, ۲۴ آذر
افسانه ای از قاره ی سیاه و مردمانی که در حاشیه ی صحرا، با آداب و سنن خاص خود، زندگی می کنند. آکلی، پسر بچه ی صحرا نشین، به مادر می گوید که بزرگ شده و می خواهد به شهر برود تا شمشیرش را از عمویش بگیرد. مادر او را از رفتن به این سفر نهی و خطر دیوهای صحرا را گوشزد می کند، اما مخالفت جدی با او ندارد.
دوشنبه, ۲۲ آذر
از چه زمانی زندگی روی زمین آغاز شد؟ زندگی روی زمین از ۵/۲ میلیارد سال پیش آغاز شد. نه تنها آن زمان از انسان خبری نبود، بلکه میلیون ها میلیون سال پس از آن هم خبری نبود. می توانی باور کنی که شاید فقط حدود ۱۰۰ هزار سال باشد که انسان امروزی بر روی زمین گام برمی دارد؟
دوشنبه, ۱۵ آذر
این کتاب ما را با بزرگ ترین خطری که کره زمین را تهدید می کند آشنا می سازد، خطر انتشار گازهای گلخانه ای چیزی که هیچ کس و هیچ چیز از شر پیامدهای آن در امان نمی ماند.
گازهای گلخانه ای موجب گرم شدن زمین می شوند. با گرم شدن زمین، هوا دچار تلاطم و تغییرات ناگهانی می شود و به دنبال آن، شاهد خشکسالی و آتش سوزی بیش تری در جنگل ها خواهیم بود.
شنبه, ۱۳ آذر
تریستان بوربری یک روز می فهمد همه ی بدبختی هایش از زمان است. این که پدر و مادرش همیشه عجله دارند و به او توجه نمی کنند، خواهرش همیشه او را در موقعیت هایی قرار می دهد که حوصله اش سربرود و مدام منتظر باشد این زمان لعنتی بگذرد. در مدرسه، مجبور است موقعیت های خجالت آوری را تحمل کند که مدام کش می آیند. حتی این که لامپ، همکلاسی شرور و چاقش، اذیتش می کند، همه و همه نشان می دهد مشکل او با زمان است که یا آن قدر که باید طولانی نیست یا آن قدر کش می آید که همه چیز تحمل ناپذیر شود. برای همین آرزو می کند زمان بایستد، همین الان، این را فریاد می زند و همان موقع زمان می ایستد.
شنبه, ۱۳ آذر
زندگی بدون رویا کابوسی تلخ است. زندگی بدون تخیل آدمی سنگین و سخت است. رویاهای شیرین آدمی است که به زندگی رنگ و بویی تحمل پذیرمی دهد.یکی از جاهایی که می شود رویاها را به تصویر کشید، کتاب های تصویری کودکان است؛ آن جا که مرزهای واقعیت شکسته می شود و با خیال انگیزی و رنگ، دنیای تازه ای برای کودک تصویر و ترسیم می شود.
یکشنبه, ۷ آذر
ارنست، جهانگرد و عکاس، با کشتی بخار به سرزمین سرخپوست ها می رود تا در یکی از صخره های معروف آن دیار از جنگ بین ژنرال کاسترو سرخپوست ها عکس بگیرد. همه جور موجودی سوار کشتی هستند، از شکارچی معروفی که همیشه تفنگ به دست دارد تا کارآگاه پینکرتون معروف با پنج پلیس مخفی اش.
یکشنبه, ۷ آذر
بچه ها در روزهای زندگی‌شان دچار مشکلات ریز و درشت می‌شوند. این مجموعه تلاش می‌کند بخشی از مشکلات را با زبانی ساده بر طرف کند.
نویسنده دو کتاب از مجموعه ی چه باید بکنیم؟ که درباره وحشت و غمگین بودن است روان شناس است. با کودکان و نوجوانان زیادی همراه بوده و سعی کرده مشکلات آنان را حل کند. اکنون دست به قلم شده تا بتواند ترس و نگرانی را که منجر به تنهایی می‌شود برای بچه ها برطرف کند. او نکات کلیدی را که منجر به تنهایی می شود برای بچه ها برطرف کند. او نکات کلیدی را، در فصل های گوناگون، تقسیم بندی و به کودک یادآوری کرده است. مهم ترین بخش یعنی شناسایی ترس ها و نگرانی ها را می توان گام بزرگی در این راه دانست.
شنبه, ۶ آذر
هر چیزی را دور نریز پیشنهادی بسیار جدی است اما ساده و جالب به بچه هاست، نویسنده معتقد است برای این که جهان پاکیزه ای داشته باشیم، به کمک همه ی آحاد جامعه نیاز است، این کتاب راه های مشارکت بچه ها را نشان می دهد، همه ی ما آرزو داریم خانه ای زیبا، شهری زیبا، کشوری زیبا و سرانجام جهانی زیبا و دور از آلودگی داشته باشیم، اما فقط داشتن آرزو کافی نیست، باید از همین لحظه و از خودمان شروع کنیم.
شنبه, ۶ آذر
در کتاب «هنر، راهی برای شناخت جهان» به کاربرد هنر و تعریف زیبایی پرداخته شده است.در این کتاب نویسنده تلاش می کند نوجوانان را با قابلیت هایی آشنا کند که سبب پیدایش هنر شده اند. به گفته نویسنده این كتاب یك دانشنامه نیست، بلكه هدف آن اثبات حیاتی بودن هنر در طی اعصار و نقش اساسی آن نزد انسان‌ها برای یادگیری و شناخت جهان است.
شنبه, ۲۹ آبان
شیرینی داستان و جذابیت ماجراهای آن امتیازی است که هر کتابی ندارد. به ویژه اگر کتاب برای کودکان است. لازم است در گام اول خواننده را به خود جذب کند و داشتن پیام یا پندی آموزنده در گام بعدی است که آن هم بهتر است پوشیده و پنهان باشد.
چهارشنبه, ۲۶ آبان
آیا تاکنون فردی را دیده اید که لباسش به نظر شما عجیب باشد یا لهجه اش خنده دار به نظر بیاید یا غذایی را بخورد که طعم و بویش برای شما غریبه و ناخوشایند باشد؟ مگر نه این که همه ما دل مان می خواهد خوب و قشنگ باشیم، پس چرا بعضی ها اینقدر عجیب هستند؟ می دانید چرا؟
دوشنبه, ۲۴ آبان