معرفی کتاب کودک و نوجوان براساس ژانر
ژانر یا گونه‌ی ادبی، یکی از ابزارهای کلیدی برای دسته‌بندی کتاب‌های کودک و نوجوان است؛ ابزاری که با تکیه بر ویژگی‌های محتوایی، ساختار روایی، فضا و لحن داستان، به خانواده‌ها، مربیان و مروجان کتاب‌خوانی کمک می‌کند تا آثار مناسب‌تری برای کودکان انتخاب کنند.
از ژانرهای پرکاربرد در این حوزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فانتزی: خلق دنیای خیالی، تقویت تخیل و پرسش‌گری
- ماجراجویی: تجربه خطر و کشف، رشد استقلال و تصمیم‌گیری
- علمی–تخیلی: تفکر آینده‌نگر، فناوری و اخلاق
- معمایی: تقویت تفکر منطقی و حل مسئله
- تاریخی: شناخت گذشته و درک هویت فرهنگی
- واقع‌گرا: هم‌ذات‌پنداری با زندگی روزمره، مهارت‌های اجتماعی
- طنز: نگاه نقادانه، شادی و بازی با زبان
- حماسی و اسطوره‌ای: شجاعت، قهرمان‌پروری و ارزش‌های فرهنگی
- آموزشی: آشنایی با مفاهیم علمی، زیستی، اخلاقی یا اجتماعی
شناخت این ژانرها دو فایده‌ی مهم دارد: نخست، امکان انتخاب آثاری هماهنگ با علاقه و نیازهای شناختی و عاطفی کودک؛ دوم، معرفی تجربه‌های تازه‌ای که فراتر از دایره‌ی آشنای کودک هستند و به رشد ذهنی و احساسی او کمک می‌کنند.
در واقع، ژانر نه فقط دسته‌بندی فنی که پلی است برای گفت‌وگوی غنی با کودک: چه در زمان انتخاب کتاب، چه هنگام خواندن و چه پس از آن با فعالیت‌های تکمیلی مثل گفت‌وگو، نقاشی، نمایش یا بازی.
