۲۰ می «روز جهانی زنبور» است. در این روز، می‌توانیم در مورد نقش اساسی زنبورها و سایر گرده‌افشان‌ها در حفظ سلامت مردم و کره زمین و چالش‌های بسیاری که امروزه با آن‌ها روبرو هستند، آگاهی خود را افزایش دهیم. 

امروزه زنبورها، گرده‌افشان‌ها و بسیاری از حشرات دیگر در حال کاهش هستند. این روز فرصتی است برای محافظت از گرده‌افشان‌ها و زیستگاه‌های آن‌ها جهت بهبود فراوانی و تنوع آنها و همچنین حمایت از توسعه پایدار. 

کتابک برای روز جهانی زنبور کتاب‌های زیر را به شما معرفی می‌کند:

از شیره‌ی گل تا عسل - مجموعه‌ی داستان دگرگونی/ برای ۳ تا ۷ سال/ (معرفی کتاب از شیره‌ی گل تا عسل - مجموعه‌ی داستان دگرگونی/ خرید کتاب از شیره‌ی گل تا عسل - مجموعه‌ی داستان دگرگونی)

نمایش دهیم! – زنبور/ برای ۵ سال به بالا/ (معرفی کتاب نمایش دهیم! – زنبور/ خرید کتاب نمایش دهیم! – زنبور)

پادشاه زنبورها/ برای ۵ تا ۹ سال/ (معرفی کتاب پادشاه زنبورها/ خرید کتاب پادشاه زنبورها)

خرس و زنبور - افسانه‌های ازوپ شماره ۳۵/ برای ۵ تا ۱۲ سال/ (معرفی کتاب خرس و زنبور - افسانه‌های ازوپ شماره ۳۵/ خرید کتاب خرس و زنبور - افسانه‌های ازوپ شماره ۳۵)

زنبوری که حرف می‌زد (دنیای شگفت‌انگیز بل و زنبور)/ برای ۷ تا ۱۲ سال/ (معرفی کتاب زنبوری که حرف می‌زد (دنیای شگفت‌انگیز بل و زنبور)/ خرید کتاب زنبوری که حرف می‌زد (دنیای شگفت‌انگیز بل و زنبور))

اگر زنبورهای عسل از بین بروند…/ برای ۷ تا ۱۲ سال/ (معرفی کتاب اگر زنبورهای عسل از بین بروند…/ خرید کتاب اگر زنبورهای عسل از بین بروند…)

اسرار زنبورهای عسل/ برای ۹ تا ۱۲ سال/ برای ۱۲ سال به بالا/ (معرفی کتاب اسرار زنبورهای عسل/ خرید کتاب اسرار زنبورهای عسل)

شهر زنبوران/ برای ۱۲ سال به بالا/ (معرفی کتاب شهر زنبوران/ خرید کتاب شهر زنبوران)

احمد‌رضا احمدی (1319 ـ 1402) شاعر بزرگسالان و نویسنده كتاب‌های كودكان است. او از آغاز دهه ۱۳۴۰ كار خود را در بخش شعر نو بزرگسالان آغاز کرد و به عنوان شاعری از موج نو شعر فارسی شناخته شد، در پایان همین دهه با آشنایی با بخش انتشارات كانون پرورش فكری در زمینه داستان‌های كودكان نیز به تجربه آزمایی پرداخت. احمدرضا احمدی سبک ویژه‌ی خود را در نوشتن داستان‌های کودکان دارد. داستان‌های او آمیزه‌ای از نثر،‌ شعر و خیال‌پردازی‌های مشخص است.

کتابک به مناسبت زادروز احمدرضا احمدی کتاب‌های زیر را به شما معرفی می‌کند:

هفت روز هفته دارم/ برای ۵ تا ۹ سال/ (معرفی کتاب هفت روز هفته دارم/ خرید کتاب هفت روز هفته دارم)

دیگر در خانه ی پسرک هفت صندلی بود/ برای ۷ تا ۹ سال/ (معرفی کتاب دیگر در خانه ی پسرک هفت صندلی بود/ خرید کتاب دیگر در خانه ی پسرک هفت صندلی بود)

در بهار خرگوش سفیدم را یافتم/ برای ۷ تا ۹ سال/ (معرفی کتاب در بهار خرگوش سفیدم را یافتم/ خرید کتاب در بهار خرگوش سفیدم را یافتم)

اسب و سیب و بهار/ برای ۹ تا ۱۲ سال/ (معرفی کتاب اسب و سیب و بهار/ خرید کتاب اسب و سیب و بهار)

تکه‌ی ابر، شاخه‌ی نرگس/ برای ۹ تا ۱۲ سال/ (معرفی کتاب تکه‌ی ابر، شاخه‌ی نرگس/ خرید کتاب تکه‌ی ابر، شاخه‌ی نرگس)

موج های دریا یک بطری را ساحل آوردند/ برای ۹ تا ۱۲ سال/ (معرفی کتاب موج های دریا یک بطری را ساحل آوردند/ خرید کتاب موج های دریا یک بطری را ساحل آوردند)

دخترک، آینه ها، مادر/ برای ۹ تا ۱۲ سال/ ۱۲ سال به بالا/ (معرفی کتاب دخترک، آینه ها، مادر/ خرید کتاب دخترک، آینه ها، مادر)

باغ و قطره های رنگ/ برای ۹ تا ۱۲ سال/ ۱۲ سال به بالا/ (معرفی کتاب باغ و قطره های رنگ/ خرید کتاب باغ و قطره های رنگ)

ابومحمّد مُشرف‌الدین مُصلِح بن عبدالله بن مشرّف (قرن هفتم هجری قمری) متخلص به سعدی، شاعر و نویسنده‌ی ایرانی است. اهل ادب به او لقب «استادِ سخن» و «شیخِ اجلّ» داده‌اند. او در نظامیه‌ی بغداد، که مهم‌ترین مرکز علم و دانش جهان اسلام در آن زمان به حساب می‌آمد تحصیل و پس از آن به مناطق مختلفی از جمله شام و حجاز سفر کرد. سپس سعدی به زادگاه خود شیراز برگشت و در آن‌جا اقامت گزید. آرامگاه وی در شیراز واقع شده که به سعدیه معروف است.

کتابک به مناسبت روز بزرگداشت سعدی کتاب‌های زیر را به شما معرفی می‌کند:

قصه های تصویری از گلستان (مجموعه ۶ جلدی)/ برای 7 تا 12 سال/ (معرفی کتاب قصه های تصویری از گلستان (مجموعه ۶ جلدی)/ خرید کتاب قصه های تصویری از گلستان (مجموعه ۶ جلدی))

قصه های تصویری از بوستان (مجموعه ۶ جلدی)/ برای 7 تا 12 سال/ (معرفی کتاب قصه های تصویری از بوستان (مجموعه ۶ جلدی)/ خرید کتاب قصه های تصویری از بوستان (مجموعه ۶ جلدی))

قصه‌های خوب برای بچه های خوب (قصه های گلستان و ملستان)/ برای 9 تا 12 سال (معرفی کتاب قصه‌های خوب برای بچه های خوب (قصه های گلستان و ملستان)/ خرید کتاب قصه‌های خوب برای بچه های خوب (قصه های گلستان و ملستان))

سی شعر سعدی – مجموعه سی شعر/ برای 12 سال به بالا/ (معرفی کتاب سی شعر سعدی – مجموعه سی شعر/ خرید کتاب سی شعر سعدی – مجموعه سی شعر)

برگزیده‌ی شعرهای سعدی/ برای 12 سال به بالا/ (معرفی کتاب برگزیده‌ی شعرهای سعدی/ خرید کتاب برگزیده‌ی شعرهای سعدی)

هشتم آوریل 2024، در کنفرانس ایبی (IBBY - دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان) که در نمایشگاه کتاب کودک بولونیا برگزار شد، برندگان سومین دوره‌ی جایزه‌ی ترویج‌گر برجسته‌ی خواندن ایبی- آی‌رید IBBY-iRead (من می‌خوانم) معرفی شدند. امسال نیز همانند دوره‌ی گذشته، دو زن ترویج‌گر این جایزه‌ی معتبر بین‌المللی را از آن خود کردند: بصرت کاظم از پاکستان و ایرنه واسکو از کلمبیا. 

جونکو یوکودا، رئیس هیات داوران جایزه‌های ترویج خواندن ایبی، در بیانیه‌ی برگزیدگان جایزه‌ی ایبی- آی‌رید 2024 ضمن تشکر از حمایت سخاوت‌مندانه بنیاد آی‌رید- شنژن اعلام کرد که هیات داوران این دو ترویج‌گر برجسته را از میان 13 نامزد، شایسته‌ی دریافت این جایزه دانسته است. بصرت کاظم و ایرنه واسکو که به ترتیب از سوی شاخه‌های ملی ایبی در پاکستان و کانادا به عنوان نامزد معرفی شده بودند، این جایزه را در سی‌ونهمین همایش بین‌المللی ایبی که از 30 اوت تا 1 سپتامبر 2024 (9 تا 11 شهریور ۱۴۰3) به میزبانی کشور ایتالیا برگزار خواهد شد دریافت خواهند کرد.

جایزه‌ی ایبی- آی‌رید را «بنیاد آی‌رید-شنژن» چین با هم‌کاری «ایبی» برای قدردانی از ترویج‌گران تاثیرگذار کتاب‌خوانی در گستره‌ی جهانی بنیاد گذاشته است که هر دو سال یک بار به دو ترویج‌گر برجسته‌ی خواندن اهدا می‌شود؛ ترویج‌گرانی که با نوآوری، خلاقیت و احساس مسئولیت، در راستای هرچه دسترس‌پذیرتر کردن کتاب‌ و گسترش خواندن در میان کودکان فعالیت می‌کنند و با تلاش‌های خود توانسته‌اند تاثیری درازمدت و پایدار در این حوزه بر جای بگذارند. شاخه‌های ملی ایبی در کشورهای مختلف جهان مسئولیت معرفی نامزدهای این جایزه به هیات مدیره‌ی دفتر بین‌المللی را برعهده دارند و هیات داورانی متشکل از شماری از کارشناسان عضو هیات مدیره‌ی این دفتر پس از بررسی نامزدهای معرفی شده، برندگان این جایزه را برمی‌گزینند.

امسال ترویج‌گرانی از کشورهای آرژانتین، چین، قبرس، جمهوری دومینیکن، فرانسه، آلمان، اسلوونی، آفریقای جنوبی و ایران در میان نامزدان این جایزه حضور داشتند. علی اصغر سیدآبادی و نادر موسوی نامزدان معرفی شده‌ی از سوی شورای کتاب کودک (شاخه‌ی ملی ایبی در ایران) بودند. 

گفتنی است در این کنفرانس، برندگان جایزه‌ی ترویج کتاب‌خوانی ایبی-آساهی که از دیگر جوایز ترویج دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان است نیز معرفی شدند. جایزه‌ی ایبی-آساهی برخلاف جایزه‌ی ایبی‌-آی‌رید که به یک فرد تعلق می‌گیرد، به برنامه‌های ترویج کتاب‌خوانی در سراسر جهان اعطا می‌شود. امسال برنامه‌ی کتابخانه‌های خیابانی ATD Fourth World از فرانسه این جایزه را از آن خود کرد.

گفتنی است در سال 2022، زهره قایینی پژوهش‌گر و ترویج‌گر ادبیات کودکان از ایران برنده‌ی دومین دوره‌ی جایزه‌ی ایبی- آی‌رید شد. هم‌چنین برنامه‌ی ترویج کتاب‌خوانی «با من بخوان» که به سرپرستی او و زیر نظر موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان اجرا می‌شود در سال 2016 جایزه‌ی ایبی آساهی را از آن خود کرده است.

درباره‌ی بصرت کاظم:
بصرت کاظم مدیر انجمن اتوبوس کتاب الف لیله در پاکستان و نماینده‌ی شاخه‌ی ملی ایبی (دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان) پاکستان است. بصرت چندین دهه است که در زمینه‌ی آموزش دختران در مناطق محروم پاکستان فعالیت می‌کند. او کار خود را با راه‌اندازی یک کتابخانه‌ی کودکان در یک اتوبوس آغاز کرد که با گسترش آن، انجمن اتوبوس کتاب الف لیله (به معنای هزار شب) شکل گرفت. انجمن اتوبوس کتاب الف لیله (ALBBS) فضاهایی هم‌چون پارک‌ها، مراکز اجتماعی، فضاهای عمومی و کلاس‌های درس را به فضاهای آموزشی خلاق تبدیل می‌کند.

بصرت در طیف وسیعی از فعالیت‌ها ــ از تشکیل نمایش‌گاه‌های هنری در شهرهای بزرگ و مراکز آموزشی در استان مرزی شمال غربی تا راهپیمایی‌های اعتراضی کودکان هنگامی که کتابخانه‌ا‌ی کودکان در معرض تهدید بسته شدن قرار می‌گیرد ــ شرکت می‌کند. بیش از 40 سال است که بصرت در خط مقدم مقابله با مشکلات سوادآموزی فعالیت کرده و برای آموزش کودکان محروم برنامه‌های ابتکاری بسیاری ارائه کرده است. بصرت یکی از افرادی است که مفهوم یادگیری پروژه‌محور را به بسیاری از مدارس دولتی پاکستان شناسانده است. او انجمن اتوبوس کتاب الف لیله را به جنبشی در سراسر کشور تبدیل کرده است که اینک دارای بیش از 7000 کتابخانه است. حدود یک میلیون کودک از خدمات این کتابخانه‌ها بهره می‌برند. این انجمن هم‌چنین موفق به آموزش بیش از هزار معلم شده است. این آمارها بار دیگر به همه‌ی ترویج‌گران نشان می‌دهد که یک فرد معمولی، با انگیزه، عشق و برنامه‌ی درست می‌تواند کارهای خارق‌العاده و باورنکردنی انجام ‌دهد. بصرت برای تداوم و پایداری برنامه‌‌ی ترویجی انجمن الف لیله، یک کتابچه‌ی راهنما برای کتابخانه‌ها طراحی کرده است که شامل ساختار و دستورالعمل‌های دقیق برای هدایت کتابخانه است. این دستنامه در اختیار همه‌ی کتابخانه‌ها قرار می‌گیرد و از این طریق عملکرد روان و مناسب کتابخانه‌ها تا حد زیادی تضمین می‌شود. برنامه‌ی خواندن و کتابخانه‌ی او یک مدل بسیار مقرون‌به‌صرفه است و همین امر سبب گسترش آن در سطح کشور پاکستان شده است. انجمن او با کمک گرفتن از انواع وسایل، از ریکشا و دوچرخه گرفته تا موتورسیکلت، وانت و قایق و حتی شتر توانسته است 17 کتابخانه‌ی سیار راه‌اندازی کند تا کتاب‌ها به دورترین و محروم‌ترین مناطق سفر کنند و به دست کودک کودکان برسند. بصرت به‌سبب ایده‌ی خلاقانه‌ی کتابخانه‌ی سیار بر روی شتر که کتاب‌ها را به کودکان مناطق بلوچستان پاکستان می‌رساند، برنده‌ی جایزه‌ی «آزادی از راه سوادآموزی» در سال 2020 شد. به سبب همین شور و شوق بی‌اندازه‌ و موفقیت‌های‌اش در برنامه‌های ترویج خواندن است که به او لقب «زنی که همه چیز را به کتابخانه کودکان تبدیل می‌کند» داده‌اند!
بصرت در لاهور زندگی می‌کند و هم‌چنان عشق خود را به کتاب با نوه‌های‌اش ــ و همه‌ی کودکان پاکستان ــ به اشتراک می‌گذارد.

درباره‌ی ایرنه واسکو:
ایرنه واسکو کارشناس، مدرس، نویسنده‌ی اهل کلمبیا ترویج‌گر کتاب‌خوانی و ادبیات کودکان است. زندگی او حول محور خوانندگان می‌چرخد! شرکت او در کنفرانس‌های متعدد در سراسر آمریکای جنوبی و اسپانیا، او را به یک مرجع بین‌المللی در ترویج کتاب‌خوانی تبدیل کرده است.

او می‌داند که ارتباط با کتاب، تصویر، شعر و بازی یک امر جهانی است. ایرن در راه‌اندازی چندین کتابخانه‌ی عمومی در مناطق به‌اصطلاح «قرمز» به‌ویژه در طول فرآیند صلح مشارکت داشته است، مناطقی که مشخصه‌ی آن‌ها درگیری اجتماعی یا حضور گروه‌های مسلح غیرقانونی است. او اغلب در برنامه‌های دولتی برای توسعه‌‌‌ی جوامع بومی و روستاهای کشاورزی دورافتاده، و هم‌چنین در برنامه‌هایی برای سربازان سابق که به زندگی مدنی بازگشته‌اند، هم‌کاری دارد.

ایرن واسکو نویسنده‌ی مشهور ادبیات کودکان و نوجوانان در کلمبیا و فراتر از آن است و تاکنون نزدیک به 40 کتاب تألیف کرده است که بسیاری از آن‌ها موفق به دریافت جوایز مهمی شده‌اند. در دو کتاب «معلم جوان و مار بزرگ» و «حروف ذغالی»، ایرنه صدای زنانی از سراسر کشور روایت کرده است که خاطرات خود را از شیوه‌ی یادگیری خواندن به اشتراک گذاشته‌اند. ایرن خاطرات خود را با دقت ثبت می‌کند تا تجربیات خود را با نسل جدید کتابداران، والدین، معلمان و ترویج‌گران کتاب‌خوانی سهیم می‌شود، چرا که باور دارد که تنها با انتقال تجربیات به نسل‌ آینده است که کار ترویج خواندن پایدار خواهد بود.

حس نیرومند او به جامعه و مشارکت اجتماعی باعث شده است که بیش‌تر زندگی خود را وقف ارائه‌ی کارگاه‌های خواندن و نوشتن کند. در سال 2021، وزارت آموزش و پرورش کلمبیا از ایرنه واسکو به خاطر تعهد مادام‌العمرش به آموزش و ادبیات کودکان قدردانی کرد.

بیش‌تر بخوانید:
بیانیه هیات داوران جایزه ایبی آساهی 2024
معرفی جایزه‌ی ایبی آی‌رید و معیارهای آن
زهره قایینی برنده‌ی جایزه‌ی ایبی- آی‌رید سال 2022 

بیست‌و‌یکم مارس، مصادف با اول فروردین‌ماه، روز جهانی سندروم داون نام‌گذاری شده است. از سال 2006، هر‌ساله، این روز، با هدف گسترش دانش و آگاهی درباره‌ی کودکان مبتلا به سندروم داون مورد توجه قرار می‌گیرد. سندروم داون نوعی ناهنجاری ژنتیکی است که به دلیل وجود یک کروموزم اضافی در جفت کروموزوم بیست‌و‌یک روی می‌دهد. در واقع، به همین دلیل است که روز بیست‌و‌یکم برای نام‌گذاری این روز انتخاب شده است. دلیل انتخاب ماهِ مارس، سومین ماه میلادی، برای این نام‌گذاری نیز ویژگیِ منحصر‌به‌فردِ کروموزم‌های جفت 21 است که به‌‌جای یک جفت کروموزوم، 3 کروموزوم در آن وجود دارد. سندروم داون به نام تریزومی 21 نیز شناخته می‌شود. 

خرید کتاب کودک درباره سندرم داون

نام این سندروم از یک پزشک انگلیسی به نام جان لانگدان داون (John Langdon Down) گرفته شده است. جان لانگدان داون (1828-1896) برای اولین‌بار در سال 1866 این سندروم را توصیف کرد. اما زمان زیادی طول کشید تا سرانجام در سال 1959، دلایل این بیماری یعنی وجود یک نسخه‌ی اضافی در کروموزوم‌های 21 شناخته شد. 

سندروم داون یا نشانگان داون باعث تأخیر و ناتوانی در رشد جسمی و ذهنی کودک می‌شود. از جمله علائم عمده و زودرس، که تقریباً در همه‌ی بیماران مشاهده می‌شود، وجود مشکلات یادگیری و نیز محدودیت و تأخیر رشد و نمو است. در برخی موارد، نوزاد مبتلا به سندروم داون با اندازه‌ای متوسط متولد می‌شود، اما در هر حال، کُندتر از کودکان سالم رشد می‌کند. با وجود این، فقط تعداد کمی از مبتلایان سندرم داون هستند که درگیر ناتوانی شدید ذهنی‌اند. 

متوسط میزان بروز این سندرم ۱ در ۶۰۰ تا ۱ در ۱۰۰۰ مورد از تولد نوزادان زنده گزارش شده ‌است که این میزان در مادران جوان کمتر است و با افزایش سن مادر افزایش می‌یابد. با وجود این، حدود دو‌سوم از مبتلایان به سندرم داون از مادران زیر ۳۵ سال متولد می‌شوند.

در سایت کتابک بخوانید: فهرست کتاب‌های مناسب کودکان مبتلا به سندروم داون

Rock your socks

در سال 2013، برای جلب توجه و گرامی‌داشت بیشتر این روز، برای نخستین‌بار، در کشور آمریکا، ایده‌ای مطرح شد که بسیاری از کشورها از جمله سوئد به‌شدت از آن استقبال کردند. 

در این روز، کودکان با پوشیدن جوراب‌های نامشابه، توجه و همدلی خود را در حمایت از کودکان مبتلا به سندروم داون نشان می‌دهند. هدف از این فعالیت، رساندن این پیام است که همه‌ی انسان‌ها با وجود تفاوت‌هایی که با یکدیگر دارند از ارزش و حقوقی یکسان برخوردارند؛ بنابراین تفاوت‌ها در جهان هستی ارزشمندند و باید به آن احترام گذاشت. اهمیت این فعالیت در مدرسه‌ها به اندازه‌ای است که عنوان Rock your socks به نوعی جایگزین نام روز جهانی «سندروم داون» شده است. اما چرا از میان پوشیدنی‌ها جوراب انتخاب شده است؟

سندروم داون از هر نوعی که باشد، به دلیل یک اختلال ژنتیکی مرتبط به کروموزوم جفت 21 است. به باور برخی محققان، این کروموزوم‌ها در زیرمیکروسکوپ شبیه به ضربدرهای کوچک همچون جوراب هستند. گاهی اوقات، افراد یک جوراب اضافه یا یک کروموزوم اضافه دارند. یک فرد مبتلا به سندروم داون یک نسخه‌ی اضافی از کروموزوم 21 دارد که در تصویر بالا می‌بینید. آن‌گونه که گویی پاشنه‌ی جوراب‌ها مقابل یکدیگر است. 

ایده‌ی جوراب‌ها سبب فعالیت‌هایی شده است که هر سال کودکان برای گرامی داشتن این روز انجام می‌دهند؛ برای نمونه: 

-    نقاشی کردن و سپس رنگ‌آمیزی جوراب‌ها به همین سبک‌و‌سیاق (جوراب‌های ناهمگون).
-    استفاده از مدل‌های آماده و سپس رنگ‌آمیزی کردن.

پس از آماده شدن نقاشی‌ها، می‌توان آن‌ها را مثل لباس، با گیره، روی طنابی آویزان کرد که از قبل در کلاس آماده شده است؛ حتی با استفاده از پارچه‌های رنگارنگ می‌توان این جوراب‌ها را آماده کرد و پس از دوختن، درون آن‌ها را با فوم پر کرد و به همین روش آویزان کرد.
استفاده از خمیربازی نیز برای این فعالیت مناسب است.

از سال 1967، هر ساله در سراسر جهان، روز دوم آوریل (یا روزی نزدیک به این تاریخ) که روز تولد هانس کریستین اندرسن است، با هدف ترویج و گسترش عشق به خواندن در میان کودکان و نوجوانان، به‌عنوان روز جهانی کتاب کودک گرامی داشته می‌شود. دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) حامی و مروج این رویداد است. هرساله یکی از شاخه‌های ملی این نهاد مسئولیت انتشار پیام و پوستری به مناسبت این روز را بر عهده می‌گیرد و از یک نویسنده برجسته‌ی کشور خود دعوت می‌کند تا به این مناسبت پیامی برای کودکان جهان بنویسد. یک تصویرگر توانا از همان کشور نیز پوستری زیبا و برانگیزاننده در پیوند با این پیام طراحی می‌کند. امسال شاخه‌ی ملی ایبی در کشور ژاپن حامی رسمی روز جهانی کتاب کودک و عهده‌دار تهیه‌ی پوستر و پیام آن بود تا بدین وسیله بار دیگر بر نقش و جایگاه والای کتاب‌ها در زندگی و رشد کودکان تاکید شود.

«با بال‌های خیال بر فراز دریاها سفر کن!» عنوان پیام زیبای روز جهانی کتاب کودک سال 2024 است. ایکو کادونو، نویسنده‌ی برجسته‌ی ژاپنی و برنده‌ی جایزه‌ی هانس کریستین اندرسن 2018، این پیام را خطاب به کودکان و نوجوانان سراسر جهان نوشته است و نانا فوریا، هنرمند ژاپنی ساکن اسلواکی، پوستر آن را تصویرگری و طراحی کرده است. تخیل واژه‌ی کلیدی روز جهانی کتاب کودک 2024 است. شاخه‌ی ملی ایبی ژاپن بر این باور است که پرورش تخیل می‌تواند به درک متقابل، هم‌دلی و روحیه‌ی مدارا منجر شود.

این پیام به روال هر سال از سوی شورای کتاب کودک (شاخه‌ی ملی ایبی در ایران) ترجمه و در دست‌رس علاقه‌مندان قرار گرفته است:

سوار بر بال‌ها داستان‌ها حرکت می‌کنند
در حسرت شنیدن ضربان شادی قلب‌ات.

من یک داستان در حال سفر هستم، همه جا پرواز می‌کنم.
بر بال‌های باد، یا بال‌های امواج، یا گاهی بر روی بال‌های ریز دانه‌ای شن. البته سوار بال پرندگان مهاجر هم می‌شوم و حتی بال هواپیماهای جت.
کنارت می‌نشینم، با باز کردن صفحات داستانی را برای‌ات تعریف می‌کنم، داستانی را که دوست داری بشنوی.
آیا داستانی عجیب و شگفت‌انگیز می‌خواهید؟
یا غمگین، ترسناک، خنده‌دار چطور؟
ممکن است امروز تمایلی به گوش دادن به داستان‌ها نداشته باشید، اشکالی ندارد.
اما می‌دانم که روزی آماده‌ی شنیدن خواهید بود و وقتی آن روز رسید، فقط کافی‌ست صدا بزنید:
«داستان در سفر، بیا. بنشین کنارم!»
و من به سمت تو پرواز خواهم کرد.

من داستان‌های زیادی برای به اشتراک گذاشتن دارم.
داستان جزیره‌ی کوچکی که از تنهایی خسته شده و شنا یادگرفته و برای یافتن یک دوست به راه افتاده، چطور است؟
یا حکایت شبی مرموز که دو ماه هم‌زمان در آسمان ظاهر شدند.
یا داستان گم شدن بابانوئل.

صدای قلب‌ات را می‌شنوم که دارد تندتر می‌زند
تلق-تولوق، تپر-توپور، پلق-پلوق، بومب-بومب
داستان در حال سفر به درون تو پریده است و قلب‌ات را به تپش انداخته است.
حالا با داستان‌ها یکی می‌شوی و بال‌های‌ات را برای پرواز باز می‌کنی.
و داستان سفر دیگری متولد می‌شود.
(مترجم پیام به فارسی: مجبوبه نجف‌خانی)

پیام و پوستر روز جهانی کتاب کودک از راه‌های گوناگون برای ترویج کتاب و کتاب‌خوانی استفاده می‌شود. شاخه‌های ملی ایبی و دیگر نهادهای فرهنگی در سراسر جهان این پیام و پوستر را طریق رسانه‌های خود به اشتراک می‌گذارند و فعالیت‌هایی را در مدارس و کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی-آموزشی سازمان‌دهی می‌کنند. اغلب در روز جهانی کتاب کودک جشن‌ها و مراسمی با موضوع کتاب‌های کودکان و ادبیات کودک برگزار می‌شود که دربردارنده‌ی رویدادهایی چون دیدار کودکان و نوجوانان با نویسندگان و تصویرگران، مسابقه‌های کتاب‌خوانی و نوشتن، یا اهدای جوایز به کودکان کتاب‌خوان و... است.

درباره‌ی نویسنده‌ی متن پیام روز جهانی کتاب کودک 2024:

ایکو کادونو (Eiko Kadono) در سال 1935 در توکیو به دنیا آمد و در پنج سالگی مادرش را از دست داد. طولی نکشید که جنگ در اقیانوس آرام آغاز شد، و او به ناچار در 10 سالگی به شمال ژاپن گریخت. تجربه‌ی جنگ در دوران کودکی ریشه‌ی تعهد عمیق کادونو به صلح و شادی است. او در دانشگاه واسادای توکیو در رشته‌ی ادبیات آمریکا تحصیل کرد و پس از فارغ‌التحصیلی برای مدتی در یک انتشارات مشغول به کار شد. کادونو پس از ازدواج به برزیل نقل مکان و به مدت دو سال در سائو‌پائولو زندگی کرد. این سفر دراز به برزیل، دانش او را از کشورهای مختلف و مردمان‌شان گسترش داد. همین تجربه‌ها بود که باعث شد نگرشی جست‌وجوگرانه و چندفرهنگی نسبت به فعالیت‌های خلاق پیدا کند. نخستین کتاب ایکو کادونو در سال 1970 منتشر شد و از آن زمان تاکنون حدود 250 کتاب از این نویسنده‌ی خلاق منتشر و آثار او به 10 زبان ترجمه شده است. کادونو می‌گوید: «هنگامی که شروع به خواندن یک کتاب می‌کنید مانند این است که دری به سوی دنیایی متفاوت گشوده می‌شود. در پایان داستان در بسته نمی‌شود، دری دیگر همیشه آن‌جا منتظر است تا باز شود. آدم‌ها پس خواندن یک داستان، از دریچه‌ی متفاوتی به جهان خواهند نگریست و این به یک معنا، خود، یک آغاز است. و من فکر می‌کنم لذت واقعی خواندن در همین است. امیدوارم هر کسی همین‌جا و همین حالا شروع به ساختن داستان جدید خود کند.» کادونو در سال 2018 جایزه‌ی هانس کریستین اندرسن را از آن خود کرد.

درباره‌ی تصویرگر پوستر روز جهانی کتاب کودک 2024:

نانا فیوریا (Nana Furiya) در توکیوی ژاپن به دنیا آمد. او تصویرگر و نویسنده‌ی بیش از هفتاد کتاب تصویری برای کودکان است. پس از تصویرسازی کتاب «Mekkira Mokkira Dondon»، که از کتاب‌های تصویری محبوب کودکان نوشته‌ی ستسوکو هاسگاوا است و نخستین بار از سوی انتشارات فوکوینکان در سال 1985 منتشر شد، او به اسلواکی نقل مکان کرد تا در آکادمی طراحی و هنرهای زیبای براتیسلاوا در شاخه‌ی لیتوگرافی تحصیل کند. نانا فیوریا اغلب، کتاب‌هایی را تصویرگری می‌کند که خود نویسنده‌ی آن‌هاست. 

در سال 2012 او برگزارکننده‌ی نمایشگاه سیار «از دست به دست» بود که کار خود را در موزه‌ی قرون وسطی بولونیا آغاز کرد. این رویداد از تصویرگران سراسر جهان دعوت می‌کرد تا درباره‌ی نقش هنر در زمان فاجعه بیاندیشند.

پروژه‌ی اخیر او و همسرش پیتر اوچنار، که نقاش و چاپ‌گر است، تصویرسازی برای قطعه‌ی «پیتر و گرگ» اثر پروکوفیف آهنگ‌ساز روس است که در کنسرت‌هایی در جشنواره‌ی سیجی اوزاوا ماتسوموتو در سال 2019 به نمایش درآمد. این تصاویر در سال 2020 در قالب یک کتاب تصویری با متنی از جون موریسیو منتشر شدند.
نانا در دوسالانه‌ی بین‌المللی تصویرسازی بلگراد در سال 1999 برنده‌ی قلم طلایی شد. او هم‌چنین از برگزیدگان جایزه‌ی کلاغ‌ سفید 2021 است. 

می‌توانید پوستر روز جهانی کودک سال 2024 را می‌توانید از لینک زیر دانلود کنید:
پوستر روز جهانی کتاب کودک در سال 2024/ ۱۴۰۳